درد لگن بسیار شایع است و همه از فارغ التحصیلان دانشگاهی گرفته تا پدربزرگ ها و مادربزرگ ها در معرض خطر هستند. اما تشخیص اینکه چرا رنج می برید دشوار است. برای تشخیص صحیح، بهترین سرنخ ها نوع درد و محل قرارگیری آن است. درد عمیق باسن و لگن می تواند از فشرده شدن، التهاب یا آسیب یک یا چند ساختار در این ناحیه ناشی شود. علائم درد و اختلال عملکرد در این ناحیه می تواند تظاهرات بیماری های مختلفی مانند اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک، تاندونوپاتی گلوتئال، رادیکولوپاتی کمری و سندرم پیریفورمیس باشد. در این مقاله به بررسی عواملی که موجب لگن درد می شوند، می پردازیم.

درد مفصل ساکروایلیاک

ساکروایلیاک زمانی اتفاق می افتد که چیزی مفصلی را که در آن ستون فقرات به لگن می رسد، تحریک کند. درمان اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک (درد مفصل SI) معمولاً بر کاهش درد و بازگرداندن حرکت طبیعی در مفصل متمرکز است. اکثر موارد درد مفصل SI به طور موثر با استفاده از درمان های غیر جراحی مدیریت می شوند.

التهاب بورس ایسکیوگلوتئال

بورس یک کیسه پر از مایع است که اصطکاک و در نتیجه تحریک را در بافت های بدن کاهش می دهد و به آنها اجازه می دهد به راحتی روی یکدیگر بلغزند. بورسیت ایسکیوگلوتئال التهاب یکی از این کیسه ها است. بورسای ایسکیوگلوتئال در زیر منشاء عضلات همسترینگ، درست زیر چین باسن شما قرار دارند. فیزیوتراپی یک درمان موثر برای کاهش علائم بورسیت ایسکیوگلوتئال است.

سندرم پیریفورمیس

سندرم پیریفورمیس وضعیتی است که در آن عضله پیریفورمیس واقع در ناحیه باسن دچار اسپاسم شده و باعث درد باسن می شود. عضله پیریفورمیس همچنین می تواند عصب سیاتیک مجاور را تحریک کند و باعث درد، بی حسی و گزگز در پشت ساق و داخل پا شود (مشابه درد سیاتیک).

سندرم درد گلوتئال

سندرم درد گلوتئال (DGS) به عنوان درد یا بی حسی در باسن، لگن، یا پشت ران همراه با تشعشع یا درد رادیکولار در توزیع عصب سیاتیک تعریف می شود.

درد دنبالچه

دنبالچه یکی از استخوان های سربه زیر بدن انسان است که تا بروز آسیب نهایی، کمتر شکایتی از فشارهای زیاد و عادات ناصحیح ما می کند. این استخوان به دلیل محل قرارگیری و نقطه اتصال چندین استخوان، مفصل، تاندون و رباط، یکی از نقاط استراتژیک و حساس بدن ما است. درد دنبالچه در اثر فشار و بنابر علل ذکرشده می تواند شما را از انجام کارهای روزمره بازبدارد. اگر دچار چنین دردی شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

آپاندیسیت ( التهاب آپاندیس )

اگر شما درد شدیدی در قسمت راست و پایین شکم به همراه تب و تهوع و استفراغ داشته باشید، باید سریعا به بخش اورژانس بیمارستان مراجعه کنید تا دچار عوارض جدی نشوید.

سندروم روده تحریک پذیر (IBS)

آیا شما دردهای ناحیه زیر شکم، نفخ و درد پیچشی به همراه اسهال یا یبوست به صورت دوره های تکرارشونده و مزمن دارید ؟
این علائم می تواند به علت ابتلای شما به سندروم روده تحریک پذیر باشد، که بدلیل انقباضات ناشناخته روده بزرگ اتفاق می افتد. تغییر در رژیم غذایی، مدیریت استرس و داروها ممکن است در بهبود آن کمک کننده باشد. در مواردی که با وجود اقدامات فوق و درمانهای دارویی بهبودی در شرایط شما حاصل نشد،نگران نباشید!شاید احتیاج به بلوک اعصاب سمپاتیک ناحیه شکمی توسط پزشکان درد باشد ، تا قسمت اعظمی از علایم آزار دهنده شما بهبود یابد.

متیل اشمرتز ( تخمک گذاری دردناک )

آیا همیشه در اوایل سیکل قاعدگی خود احساس درد زیر شکم دارید؟ شما ممکن است تخمک گذاری بدن خود را حس کنید. وقتی از تخمدان شما تخمکی آزاد می شود به همراه مقداری مایع و خون می باشد که این خود می تواند باعث تحریک ناحیه لگنی شما شود. شدت درد ممکن است از ماهی به ماه دیگر تغییر کند، اما این درد به هیچ وجه مضر نبوده و طی چند ساعت از بین می رود.

سندروم پیش از قاعدگی (PMS)

آیا شما قبل از شروع زمان قاعدگی از علائمی همچون بی قراری، نفخ معده، سردرد ، درد ناحیه سینه ، افسردگی و درد ناحیه لگن رنج می برید؟
سندروم پیش از قاعدگی (PMS)ممکن است شما دچار سندروم پیش از قاعدگی باشید که دلیل آن انقباضات رحم جهت خروج خون و بافت های رحمی در هنگام قاعدگی می باشد. (همانطور که می دانید در هر سیکل قاعدگی که تقریبا نزدیک به یک ماه طول می کشد رحم به اصطلاح از درون آستر اندازی می کند تا برای بارداری آمادگی همیشگی خود را حفظ کند. در هنگام قاعدگی آستر درونی رحم به همراه خون از رحم خارج می شود تا آستر جدید در سیکل جدید جایگزین آن شود) برای کاهش درد سعی کنید از مسکن ها و گرم کردن ناحیه زیر شکم بهره ببرید. شما می توانید با پزشک خود درمورد درد PMS مشورت کنید. برخی قرص های ضد بارداری و یا داروهای ضد افسردگی ممکن است کمک کننده باشند.

حاملگی خارج رحمی

این اتفاق زمانی می افتد که جنین در جایی غیر از رحم قرار گیرد. مثلا در لوله های رحمی که موجب درد شدید لگن، گرفتگی عضلات (بخصوص در یک طرف)، خونریزی واژینال، تهوع، سرگیجه می شود. در این موارد باید سریعا به پزشک اورژانس مراجعه کنید چون ممکن است این بیماری کشنده باشد.

بیماری های مقاربتی

درد لگنی می تواند نشانه ای از برخی بیماری های مقاربتی باشد. دو نوع از رایج ترین این بیماری ها شامل کلامیدیا و سوزاک می باشد (در شکل آنها را بصورت میکروسکوپی نشان داده است) در مواردی که در هنگام ادرار، درد یا سوزش، خونریزی بین قاعدگی، یا ترشح غیر طبیعی واژن دارید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.

التهاب مفصل لگن

اگر روی قسمت استخوانی مفصل ران خود حساسیت دارید، ممکن است التهاب مفصل لگن داشته باشید. این ناشی از التهاب بورس در بالای استخوان ران است. التهاب یک واکنش طبیعی به عفونت یا آسیب است و باعث می شود بورس متورم، داغ و دردناک شود.

کیست های تخمدانی

گاهی اوقات در هنگام تخمک گذاری ، فولیکولی که در تخمدان وجود دارد، تخمک خود را آزاد نساخته و پر از مایع شده و تشکیل کیست تخمدانی می دهد. اکثر کیست های تخمدانی بی ضرر بوده و خود به خود بهبود میابند اما در مواردی ممکن است موجب درد لگن، فشار، تورم و نفخ شود در این موارد با متخصص زنان خود مشورت کنید.

فیبروئیدهای رحم

گاهی در رحم یا در دیواره های آن بافت فیبروزی رشد می کند که به آن تومور فیبروئید می گویند. آنها سرطانی نیستند و در دهه های ۳۰ و ۴۰ زندگی شایع ترند، معمولا مشکلی ایجاد نمی کنند اما در برخی از موارد ممکن است فشار در لگن، درد کمر، مقاربت دردناک و یا اشکال در باردار شدن ایجاد کنند، در این موارد با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.

اندومتریوز

در برخی از زنان بافت رحمی در خارج از رحم، مانند لوله های رحمی، مثانه، روده ها و دیگر قسمت های بدن، رشد می کند. در زمان قاعدگی رحم، این بافت ها نیز هماهنگ با سیکل قاعدگی، آستر خود را به بیرون میریزند. این بافت ها هیچ راهی برایخروج ندارند، بنابراین تجمع آنها باعث درد می شوند. این بیماری به ندرت خطرناک است اما درد ناشی از آن ممکن است برای بیمار غیر قابل تحمل باشد. گزینه های درمانی مختلفی وجود دارد که شامل انواع مسکنها، قرص های ضد بارداری، هورمون های متوقف کننده سیکل قاعدگی، جراحی با برش کوچک و حتی خارج کردن رحم می باشد. اما در صورتی که تمام این موارد انجام شد و درد بیمار بهبود نیافت،نگران نباشید!گزینه دیگری از جمله بلوک اعصاب سمپاتیک لگن وجود دارد که توسط پزشکان درد در کلینیک های درد انجام می شوند.

عفونت ادراری

آیا شما هنگام تخلیه ادرار سوزش یا درد دارید؟ آیا بعد از تخلیه ادرار احساس می کنید مقداری از ادرار در مثانه مانده است؟
این می تواند از علائم عفونت ادراری باشد. در این موارد حتما باید با پزشک اورولوژی یا متخصص زنان مشورت کنید.

سنگ های کلیه

مواد معدنی و نمکی که از ادرار دفع می شود، ممکن است موجب ایجاد سنگ در کلیه ها شود، که از علایم آن درد پهلو ها و فشار به ناحیه لگن و ادرار صورتی یا خونی می باشد. اگر مبتلا به سنگ کلیه هستید، به پزشک متخصص کلیه و مجاری ادراری (اورولوژی) مراجعه کنید.

التهاب مثانه

این وضعیت ناشی از التهاب بافت مثانه است که موجب درد مداوم می شود و بیشتر در زنان ۳۰ تا ۴۰ سال رخ می دهد. دلیل این بیماری کاملا مشخص نیست، افراد مبتلا به التهاب مثانه ممکن است نیاز به ادرار کردن برای چندین نوبت در هر ساعت داشته باشند. همچنین ممکن است بیماران احساس فشار در ناحیه زیر لگن، درد هنگام ادرار و درد در هنگام رابطه جنسی داشته باشند. گرچه این بیماری می تواند بسیار مزمن باشد، اما راه هایی برای کاهش علائم و جلوگیری از عود وجود دارد. در مواردی که درمان توسط متخصص زنان و متخصص کلیه و مجاری ادراری نتیجه بخش نبود،بلوک اعصاب سمپاتیک ناحیه لگن توسط پزشکان درد می تواند در کاهش این درد طاقت فرسا کمک کننده باشد.

پایین افتادگی محتویات لگن

با افزایش سن مثانه و لگن دچار افتادگی می شوند، این بیماری مشکل جدی ای نیست، اما می تواند برای بیمار آزاردهنده باشد. بطوری که بیمار احساس فشار به دیواره واژن و احساس پری در قسمت پایین شکم داشته باشد. در برخی از بیماران احساس بدی در ناحیه کشاله ران و کمر وجود دارد. ورزش های خاصی مانند ورزش های کگلز (که گل) یا اعمال جراحی ممکن است کمک کننده باشد. در این خصوص با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.

سندرم احتقانی لگن

همه ما رگهای واریسی در پا را دیده ایم (این عکس در قسمت بالایی ران است) که همین حالت گاهی می تواند در لگن اتفاق بیفتد بطوریکه ما عروق واریسی را در لگن داریم. در این حالت با تجمع خون در عروق واریسی لگن، فرد احساس درد در ناحیه لگن دارد که به آن سندرم احتقانی لگن می گویند. این علائم زمانی که شما نشسته یا ایستاده اید شدیدتر شده و در هنگام دراز کشیدن بهتر می شود. برای درمان نیاز به جراحی های کوچک و ساده ایست که که در این خصوص با متخصص زنان مشورت کنید.

چسبندگی های بافت های لگن

اگر شما سابقه جراحی های ناحیه لگن (مانند: سزارین، خارج کردن رحم) و نیز سابقه عفونت لگنی داشته باشید، ممکن است دچار درد های مداوم لگنی شوید، که می تواند به دلیل چسبندگی بعد از عمل و یا عفونت باشد، که شاید برای درمان نیاز به جراحی داشته باشد. که باید با متخصص زنان مشورت کنید.

درد دهانه واژن

آیا شما از درد ناحیه واژن هنگام دوچرخه سواری و یا رابطه جنسی رنج می برید ؟
از علائم دیگر، شامل سوزش، حالت نیش زدن، سوزش ضربان دار در اطراف دهانه واژن می باشد. این درد ها می توانند مداوم و یا متناوب باشند. پزشک شما بعد از رد سایر علل این تشخیص را برای شما می گذارد. گزینه های درمانی شامل دارو ها و فیزیو تراپی می باشد. اما اگر این درمان ها تاثیری نداشتند،نگران نباشید!باید باپزشک دردجهت انجام بلوک های اعصاب سمپاتیک ناحیه واژن در جهت کاهش درد مشورت کنید.

درد مزمن لگن

اگر شما حداقل به مدت ۶ ماه در لگن احساس درد دارید، به آن درد مزمن لگن می گویند. این درد ممکن است بسیار طاقت فرسا بوده، مانع خواب شبانه شما شود و بر روی شغل و یا رابطه اجتماعی شما تاثیر بدی بگذارد. با پزشک خود مشورت کنید چون در اکثر موارد درمان های قابل قبولی وجود دارد. گاهی اوقات علی رغم آزمایشات و اقدامات تصویربرداری مختلف علل درد لگن همچنان ناشناخته باقی می ماند. در این صورت نگران نباشید ! پزشک درد می تواند به شما کمک شایانی کند. در این موارد حتما به پزشکان فوق تخصص درد مراجعه کنید تا با بلوک اعصاب خاصی در ناحیه لگن و کمر، درد شما را برای همیشه تسکین داده و شما به زندگی عاری از درد خود بازگردید.

نسخه اصلی مطلب انواع درد های لگن در نواحی مختلف را در سایت دکتر علی نقره کار بخوانید.

---