براى بزرگ کردن سينه در افرادى که تمايل به داشتن سينه های بزرگترى دارند، اعم از اينکه سينه رشد کافى نکرده يا کرده باشد یا اصلاح کوچک شدن سينه متعاقب حاملگى ، زايمان و شيردهى بدون افتادگى شديد. باز سازى سينه متعاقب جراحى سرطان . اصلاح نسبى عدم تقارن سينه ها( فقط در موارد خاص). اصلاح فقدان حجم در نواحي فوقانى سينه حين اصلاح افتادگى( ليفت پروتز) يا کوچک کردن سينه ( ريداکشن پروتز). بهبود افتاده گى خفيف(گريد يک).
بلى
1 . براى اصلاح افتادگى قابل توجه سينه به تنهایى.
2 . سن زير ١٨ سال( بجز موارد بازسازى ترميمى)
3 . در رشد و بلوغ ديررس، هورمون تراپى که اخيرا شروع شده باشد يا به هر دليلى سينه هنوز در حال رشد باشد.
4 . در خانم هاى باردار، دوران شيردهى و تا شش ماه بعد( سينه تغيير شکل خواهد داد).
5 . وجود ضايعات پيش بدخيم سينه يا سابقه قوى سرطان سينه فاميلى( همراه با تخليه سينه بلامانع است)
6 . عفونت فعال در هر نقطه بدن( بعد از کنترل عفونت بلامانع است)
7 . سابقه راديوتراپى شديد قفسه سينه ، حين شيمى درمانى
8 . اختلال در سيستم هاى اعصاب و روان ،قلب ،انعقاد، ريه ، کبد ، کليه و غدد و... که شديد بوده و با نظر مساعد متخصص مربوطه براى عمل همراه نباشد ، مثال: آسم شديد ، ديابت کنترل نشده ، اختلال وسواس ...
9 . الاستيسيته ضعيف نسجى( انعطاف پذيرى) کسانى که پوست خوبى ندارند ، همراه با نسج سينه بسيار کم ، و متقاضى پروتز هاى بزرگ هستند( محدوديت نسبى)
پروتز سينه از يک غلاف بيرونى و يک مايع پر کننده داخلى تشکيل شده .غلاف بيرونى از سيليکون است ( در بعضى کشور ها پلى اورتان به تعداد محدوداستفاده شده)مايع پرکننده پروتز در ابتدا سيليکون مايع بود ولى متعاقب بروز اشکالاتى در دهه ٨٠ ميلادى استفاده از آن جاى خود را به سالين ( آب نمک) داد. از ابتداى قرن جديد به تدريج نسل جديد پروتز که حاوى سيليکون نيمه جامد يا سيليکون چسبنده ( کوهسيو) است متداول گشت . اين پروتز ها از قوام طبيعى ترى برخوردارند و خطر مهاجرت ژل متعاقب پاره گى تقريبأ منتفى است.
امروزه پروتز آب نمک به ندرت استفاده ميشود.
خير:از آنجایيکه سرطان سينه يکى از شايعترين بيماريهاى تهديد کننده حيات يک خانم محسوب ميشود، از ابتداى استفاده ازپروتز هاى سينه در دهه ٦٠ ميلادى اين سؤال مطرح شد که آيا ريسک سرطان در اين بيماران افزايش خواهد يافت ؟ خوشبختانه مطالعات متعدد و در حجم نمونه گيرى بالا و دراز مدت در اين رابطه نشان داده که پروتز سيليکونى در سينه باعث افزايش وقوع سرطان نميشود .
بايد توجه داشت که به دليل شايع بودن اين بيمارى در خانمها لازم است افرادى که تحت عمل جراحى پروتز قرار ميگيرند مانند سايرين در فواصل منظم ( بسته به سن و فاکتور هاى خطر شش ماه تا سه سال ) مورد معاينه و بررسى تصوير بردارى ( سونوگرافى ، ام آر آى و ماموگرافى با دستگاه هاى جديد ) قرارگيرند.در مورد بيماريهاى روماتيسمى منتسب به سيليکون نيز مطالعات به نتيجه مثبتى نرسيده است.در کل عمل پروتز سينه يک عمل جراحى ايمن محسوب ميگردد.
گرچه پروتز يک وسيله با طول عمر بدون محدوديت نيست ، براى تعويض آن بايد علتى وجود داشته باشد و تا زماني که در معاينه بالينى و بررسى تصوير بردارى سينه حالت مطلوب يا قابل قبول وجود داشته باشد نيازى به تعويض پروتز يا خارج نمودن آن وجود ندارد.يکى از معتبر ترين برند هاى سازنده پروتز، شرکت منتور، در بررسى مشتريان خود متوجه شد که حدود ٢٥٪ پروتز ها ظرف ١٥ سال تعويض شده اند :خواست بيمار ، کپسول فشارنده ، پاره گى غلاف و ليفت سينه شايعترين شرايط منجر به تعويض يا خارج نمودن پروتز ميباشد.در مورد ميزان فعاليت و رابطه آن با شانس پارگى پروتز نتايج مطالعات يکسان نبوده.
بله
در هر دو مورد بسيار مضر است !مصرف دخانيات جريان خون در شريان هاى فرعى را کاهش ميدهد و بسته به ميزان مصرف ريسک باز شدن زخم يا بد شکل شدن محل برش را به همراه دارد ، لازم است بسته به شدت مصرف ٢ تا ٤ هفته قبل از عمل جراحى سيگار قطع شود .
در صورتي که تغيير شديدى در وضعيت فرد بوجود نيايد نتيجه عمل براى سالها در حد عالى ، خوب يا قابل قبول باقى ميماند .عواملی که ميتواند نتيجه عمل را به سرعت تغيير دهد :
حاملگى به خصوص وقتى با افزايش وزن زياد همراه باشد. شير دهى به خصوص وقتى سينه بسيار بزرگ شود و طولانى مدت باشد. بيماريهاى تخمدان که با افزايش سطح هورمون ها همراه باشد ، يا هورمون تراپى براى باردارى و گاه ضدباردارى افزايش يا کاهش قابل توجه وزن ( بالاى ١٠٪ وزن اوليه) استفاده از پروتز هاى خيلى بزرگ که بطور تصاعدى با افزايش وزن نيروى جاذبه آنها را به پايين ميکشد موارد نادر
پروتز را بر اساس جنس مايع پرکننده ، کيفيت سطح ،شکل ، قوام و ميزان برجسته سازى تقسيم بندى ميکنند که نکات مهم آن ذکر ميشود :
1- پروتز آب نمک در مقابل سيليکون : قبلأ ذکر شد.
٢- پروتز با سطح شفاف يا صاف در مقابل زبر يا تکسچرد: در ابتدا سطح پروتز ها صاف و شفاف بود ، اين پروتز ها در لمس قوام نرمتر و مشابه سينه طبيعى دارند ، طرفدار ان پروتز هاى زبر در مقابل معتقدند که شانس بروز کپسول فشارنده با اين پروتز ها کمتر است .
امروزه اکثر پروتز هاى موجود از نوع زبر هستند
٣- پروتز هاى گرد در مقابل پروتز هاى اشکى يا آناتوميک : پروتز هاى اشکى در قسمت بالاى سينه خالى تر از پایين هستند و نماى طبيعى ترى ايجاد ميکنند ، اما قوام سفت ترى دارند و امکان چرخش آن ها وجودً دارد که سبب بد شکلى خواهد شد
٤- قوام پروتزها بر اساس ميزان چسبندگى و سفتى ژل کوهسيو به سه تيپ تقسيم ميشود که نوع يک آن از همه نرمتر است و در ساخت پروتز هاى اشکى از نوع دو و سه استفاده ميشود، در سينه هاى که افتاده گى خفيف دارند بايد از پروتز هاى نرمتر استفاده کرد در غير اينصورت تفاوت لمسى قابل توجه به وجود خواهد آمد .
٥- مقدار برجستگى : پروتز وقتى روى سطح صاف قرار ميگيرد بر اساس ميزان برجستگى به چهار دسته برجستگى کم ، متوسط ، زياد و خيلى زياد تقسيم ميشود.هر چه نسج سينه شل تر باشد ميتوان از پروتز با برجستگى بيشتر استفاده کرد، گرچه نگارنده هيچوقت از پروتز با برجستگى خيلى زياد استفاده نميکند و معتقد است در شلى بيش از حد سينه بجاى بزرگ تر و برجسته تر کردن پروتز بهتر است از ليفت همزمان استفاده کرد.
پروتز هاى با برجستگى کم نيز موارداستفاده محدودى دارند.
از ٤ نوع برش شرح داده شده : زير بغل ، بالاى ناف ، دور هاله و چين زير سينه ، که براى رسيدن به فضاى پشت سينه و کارگذارى پروتز وجود دارد ، نگارنده به دليل عدم حصول نتيجه مطلوب هيچوقت از دو برش اول ( زير بغل و بالاى ناف) استفاده نميکند.در مواردى که نياز به ليفت سينه يا کوچک کردن هاله و در خانم هاى که هاله قطر کافى دارد ميتوان از برش دور هاله استفاده نمود .
شايعترين برش مورد استفاده اما همچنان چين زير سينه است، که با آن دقيق ترين محل کارگذارى انجام ميگردد
در تعيين سايز پروتز گرچه مشخصات ظاهرى فردى و تمايلات ذهنى در نظر گرفته ميشود، اما مهمترين فاکتور تعيين کننده مشخصات خود پستان قبل از عمل است ، و در ميان عرض پستان از همه مهمتر ميباشد .فاصله حد داخلى و خارجى هر پستان را با کوليس اندازه ميگيريم وبر اساس جداول موجود سايز پروتز مناسب را حدس ميز نيم ، مثلأ اگر خانمى سينه هاى با عرض ١١ سانتيمتر داشته باشد حدود ٢٥٠ سى سى پروتز ميخواهد و اگر ١٤ سانتيمتر عرض سينه باشد ٣٧٥ سى سى بايد براى وى مناسب باشد .
اما به جز عرض سينه عوامل ديگرى نيز دخيل هستند ؛ فاکتور مهم بعدى ميزان کش آمدن نسج سينه است ، براى تعيين آن قسمت پايين هاله سينه را به جلو ميکشيم ،اگر کمتر از ٢ سانتيمتر حرکت کند سينه بسيار سفت است و بايد از حجم پيش بينى شده ١٠٪ کم کرد! بهترين سينه ها با اين تست سه سانتيمتر به جلو حرکت ميکنند که بايد ١٠ -١٥٪ به حجم محاسبه شده اضافه نمود .سينه اى که بيش از ٤ سانتيمتر حرکت به جلو داشته باشد اغلب به ليفت همزمان و جمع کردن پوست نياز خواهد داشت .
فاکتور بعدى ضخامت بافت پستان خود فرد است : در يک عرض سينه مشخص هر چه نسج سينه خود فرد بيشتر باشد نياز به حجم پروتز کمتر است ! ممکن است اين نکته در ابتدا عجيب به نظر برسد ، اما در نظر داشته باشيد که يک سينه پر حجم و با بافت ضخيم اصولأ نيازى به پروتز ندارد ، بنابر اين بايد ضخامت بافت را از عرض سينه کم کرد تا عرض پروتز مورد نياز بدست آيد .
در مقابل اگر ضخامت بافتى از ٢ سانتيمتر کمتر باشد بايد توجه داشت که در درازمدت ريسک نمايان بودن بيش از حد پروتز قابل توجه است به طورى که چين هاى درشت روى پروتز قابل رويت ميگردد ( ريپلينگ). در اين موارد پروتز حتمآ بايد زير عضله گذاشته شود تا لااقل قسمت فوقانى داخلى حفظ گردد. و بلاخره : فاصله چين زير سينه تا نوک سينه : اگر کمتر از ٦ سانتيمتر يا بيشتر از ٩ سانتيمتر باشد ، بايد تمديدات ويژه و تغييراتى در سايز در نظر گرفته شود.
متأسفانه فرهنگ عامه ايرانيان امروز ، در سايز بندى سينه با موازين جهانى تطابق ندارد :
به لحاظ سايز بندى در ساختن سوتين دو نکته در نظر گرفته ميشود :
1 . سايز قفسه سينه ( محيط قفسه سينه در ناحيه چين زير سينه) ، که ميتوان آن را با متر نوارى اندازه گيرى کرد : بطور معمول سوتين ها در ابعاد ...- ٦٥- ٧٠- ٧٥- ٨٠- ٨٥- ٩٠-... سايز بندى ميشوند، که ربطى به بزرگى پستان ندارد ، وبا عمل پروتز نيز تغيير نميکند!
2 . کاپ سينه يا اندازه خود پستان که ميتوان آن را با محاسبه اختلاف بين دور قفسه سينه و دور پستان( محيط سينه در ناحيه نوک پستان ) اندازه گيرى کرد. محيط قفسه سينه را در ناحيه نوک سينه و چين زير سينه اندازه ميگيريم و اين دو عدد را از هم کم ميکنيم ،براى مثال اگر دور سينه ٨٠ و دور پستان ٩١باشد ؛٨٠-٩١=١١ و اين ١١ سانتيمتر بيانگر وجود کاپ " اى " ( به حروف بزرگ لاتين ) است A که معمولأ هر سينه در اين حالت ٢٠٠ سى سى حجم دارد.
اگر به چنين سينه اى ١٥٠ سى سى حجم اضافه شود يک کاپ بالا ميرود :
مثلأ در مورد بالا اگر ٣٠٠ سى سى پروتز استفاده شود سينه به کاپ "سى" تغيير خواهد يافت . و تفاوت دور سينه از ١١ به ١٩ خواهد رسيد ( ٤ سانتيمتر براى هر کاپ اضافه) ٨٠-٩٩= ١٩ از آنجایيکه اکثر پروتز هاى مصرفى بين ٣٠٠ تا ٤٠٠ سى سى هستند ( کمتر از ٢٥٠ و بيش از ٤٥٠ بسيار به ندرت مصرف ميشوند) سايز شما به طور معمول دو و حداکثر سه کاپ افزوده ميگردد ، گرچه در اين مورد توافق بين پزشک و بيمار قبل از عمل و مشاهده فتوگرافى قبل و بعد بيماران ديگر بسيار حایز اهميت است.
آنچه اکثر افراد با بيان سينه ٨٥ در نظر دارند سينه کاپ " دى" است :)
به نظر ميرسد استفاده از پروتز هاى بزرگتر از آنچه نياز سينه است ، اثر فشارى نا مطلوبى روى نسج پستان خود فرد ميگذارد طورى که در درازمدت سبب " آتروفى" يا آب شدن سينه شده ، پوشش پروتز با نسج سينه را نازک واحتمال افتاده گى را افزايش ميدهد .سايز اپتيمال کمترين مقدار پر شدن سينه توسط پروتز است ،به نحوى که در عين حفظ زيبایي ظاهرى کمترين صدمه در درازمدت به نسج سينه وارد شود.
سايز اپتيمال در اندازه گيرى ها و معاينه قبل از عمل بطور تقريبى محاسبه ميگردد ، اما سايز اپتيمال قطعى فقط حين عمل وبا توجه به ميزان کش آمدن نسوج سينه ( و عضله) مشخص خواهد شد ، حتى گاهى لازم است با پرؤ کردن سايزر هاى مختلف به آن رسيد. اين سايز قطعى به راحتى ميتواند ٢٥ سى سى با محاسبات اوليه تفاوت داشته باشد ودر موارد نادر تفاوت بيشتر نيز مشاهده شده است.
جهت حفظ نتيجه درازمدت بايد توجه داشت که : هر چه پوشش نسج نرم بيشتر باشد و قطر پروتز از قطر پستان کمتر باشد و پروتز زير عضله قرار گيرد ، و از برجستگى خيلى زياد دورى شود. در سينه هاى با ضخامت کم پروتز بزرگ استفاده نشود.
پروتز را ميتوان در زير غده پستان ( ساب گلندولار يا ساب فاشيال) و يا در زير عضله سينه اى بزرگ ( ساب پکتورال يا دویال پلين) قرار داد.پروتزى که مستقيم زير پستان قرار گيرد شکل گيرى سريع ترى دارد ( پروتز زير عضله معمولأ سه هفته تا سه ماه بعد از عمل به شکل ايده آل ميرسد ). و احتمال جابجایى به کناره نيز در آن کمتر است ، پروتز را بيشتر ميتوان به خط وسط نزديک کرد ، بد شکل شدن پروتز حين انقباض عضله سينه اى نيز ديده نميشود . اما :احتمال بروز کپسول فشارنده در اين روش بيشتر است . احتمال چسبيدن سينه ها در وسط ( سيماستى) وجود دارد. و از همه مهمتر : در افرادى که ضخامت نسج کمتر از ٢ سانتيمتر است به تدريج نا هموارى هاى سطح پروتز مشاهده ميگردد ( ريپلينگ)
بايد توجه داشت که وقتى از پروتز زير عضله صحبت ميکنيم، به جز در موارد بازسازى در سرطان سينه ، فقط قسمت هاى بالا و داخل و مرکز پروتز زير عضله قرار ميگيرد و قسمت تحتانى خارجى پروتز در همه موارد فقط با پستان و پوست پوشيده ميشود ! يعنى فقط حدود ٧٠٪ از سطح پروتز زير عضله قرار ميگيرد ( پارشيال ساب پکتورال )
در چند سال اخير يک تحول ديگر در پروتز زير عضله بوجود آمده و آن اينکه براى شکل گيرى بهتر و جلو گيرى از بروز سينه هاى دو قسمتى ( دبل بابل) حد فاصل عضله و نسج پستان از هم جدا ميگردد ، و بسته به ميزان انجام اين جداً شدن به سه درجه ( يک تا سه) تقسيم بندى ميشود .به همين دليل اين روش را زير عضله اى دوگانه ( دویال پلين ) مينامند. قبل از ابداع اين تکنيک سينه هاى دچار افتاده گى يا سينه هاى لوله اى ( توبولر) الزامأ با جاگذارى پروتز زير غده ( ساب گلندولار) عمل ميشدند و نارسایى هاى اين روش را بيمار مجبور بود قبول کند ، مثل بروز ريپلينگ، .روش زير عضله اى دو گانه در حال حاضر روش انتخابى نگارنده است و در بيش از ٨٠ ٪ موارد از آن استفاده ميشود ، در اين روش مزايايى پوشش بهتر بالاى پروتز با شکلگيرى بهتر ادغام شده است.
گرچه پروتز هاى آب نمکى و سيليکون مايع را با برش سه سانتيمترى هم ميتوان جاگذارى کرد ، پروتز هاى کوهسيو به دليل فرم و قوام شان احتياج به برش ٥ سانتيمتر ى دارند . جاگذارى با برش هاى کمتر از اين بدان معناست که جراح براى فرو کردن پروتز در زخم فشار بيش از حدى به پروتز ( که ساختمان ميکروملکولر آن را بر هم ميزند، يا حتى سبب پاره گى ميگردد) و به زخم بيمار ( که کيفيت محل برش نهایي را مخدوش ميکند) وارد نموده است.
محل برش جراحى در بهترين حالت به صورت يک خط خيلى ظريف قابل مشاهده خواهد بود ، بايد توجه داشت که در مورد کيفيت محل برش سه فاکتور اهميت ويژه دارند :
1 - کيفيت ترميم توسط جراح : اگر لايه هاى زيرين پوست و فاشيا به درستى ، توسط نخ مرغوب ( مونکريل ...)وبا ظرافت به يکديگر نزديک شوند ، شانس ترميم ايده آل بيشتر خواهد بود.
2 - مراقبت هاى بيمار : ويزيت هاى منظم بعد از عمل، رعايت دستورات ، مصرف دارو ها ( آنتى بيوتيک ...)، نکشيدن سيگار ، دورى از آفتاب و سولاريوم ، درمان هاى " آنتى اسکار" براى بهبود محل برش ، چسب سيليکون ، ليزر " پى دى ال" در صورت قرمز شدن زخم و گاه استرویيد رقيق شده. که سهم بسزایي در حصول نتيجه ايده آل دارد.
3 - ژنتيک بيمار :متأسفانه در درصد ناچيزى از افراد عليرغم استفاده از بهترين تکنيک توسط پزشک و بهترين مراقبت توسط بيمار، بروز اسکار هيپرتروفيک( گوشت اضافه) سبب بد شکلى زخم ميشود که در صورت تشخيص زودرس اين مشکل نيز در تعداد زيادى از مبتلايان قابل درمان است ، اگر شما با جراحى هاى قبلى خود در اين زمينه مشکل داشته ايد ، لازم است قبل از عمل به پزشک معالج اطلاع دهيد.
در مطالعات وسيع جهانى ريسک کم حسى و بي حسى نوک سينه بلافاصله بعد از عمل حدود ١٥٪ گزارش شده ،خوشبختانه در درازمدت بسيارى از اين اختلالات برگشت پذيرند ، و ريسک بيحسى دایم از يک تا پنج درصد گزارش گرديده . استفاده از برش دور هاله و پروتز زير غده ريسک بيحسى را افزايش ميدهد.در مواردى افزايش حس نوک سينه مشاهده ميشود که اين نيز اکثرأ با گذر زمان تعديل ميگردد.
معمولآ يک سونوگرافى از سينه انجام ميشود ( گرچه ارزش آن زير سن ٣٠ سالگى مورد بحث است) و از نظر کم خونى و اختلال انعقادى يک آزمايش ساده خون درخواست ميگردد ، بالاى سن ٤٠ سال نوار قلب الزامى است. داروهاى مخل انعقاد خون مثل وارفارين ، آسپرين ، آ اس آ ، ويتامين E و قرص ضد باردارى از ده روز قبل قطع ميگردد.
سيگار و قليان از دو تا چهار هفته قبل قطع ميشود .
اينها يافته هاى شايع و فاقد اهميت پاتولوژيک در سينه هستند و منعى براى جراحى به خصوص از طريق برش زير سينه محسوب نميشوند ( در اين روش نسج سينه حين عمل دستکارى نميشود).اگر مورد جدى ترى در بررسى ها کشف شود قبل از عمل در مورد آن به شما گفته خواهد شد.
معمولأ براى عمل صبح زود پذيرش ميشويد ، از هشت ساعت قبل غذای جامد و از شش ساعت قبل از عمل مايعات نيايد ميل کنيد . عمل با بيهوشى عمومى انجام ميگيرد . حدود ٢ ساعت طول ميکشد . سپس حدود يک ساعت در بخش ريکاورى داخل اتاق عمل تحت نظر ميمانيد تا از کفايت تنفس و هوشيارى کامل بهره مند شويد ، اکثر بيماران تا شب مرخص ميشوند ، اما ممکن است لازم باشد شب را بسترى بمانيد
به دليل استفاده از بيحسى موضعى طولانى اثر ، اکثر بيماران در روز اول درد شديدى ندارند و با قرص ايبوپروفن ( بروفن، ژلوفن) و بدون نياز به مخدر ها مرخص ميگردند . بيشترين زمان ناراحتى در سه روز اول و در کسانى است که سينه در آنها اصلأ تشکيل نشده است .خانمهاى که سابقه حاملگى دارند درد خفيف ترى را تجربه ميکنند . عليرغم اين ها درد معمولأ در حدى است که نياز به مخدر ( کدیين ، پتدين ...) وجود ندارد . بيحرکتى مطلق درد را تشديد ميکند ، بهتر است ساعتى پنج بار بازو ها را تا محاذات شانه بالا بياوريد.اغلب بيماران بعد از هفته اول درد ندارند ، اما احساس کشش ممکن است تا هفته دوم ادامه يابد .
هنگام ترخيص براى شما مسکن و آنتى بيوتيک تجويز ميشود ، براى ٧-١٠ روز و معمولأ بروفن و سفالکسين . داروها را سر ساعت مصرف کنيد ، بعد از روز سوم مصرف مسکن کاهش ميابد .از ٣٦ ساعت بعد از عمل ميتوانيد استحمام کنيد ، پانسمان نسبت به آب مقاوم است اگر آن را دستکارى نکنيد خودش خشک خواهد شد و محافظ زخم خواهد بود ، تا ده روز بار سنگين بلند نکنيد و حرکات بازو به آرامى باشد .
روى شکم تا چند هفته نخوابيد . راننده گى نکنيد تا ده روز.حرکات ورزشى نرم بعد از يک ماه بلامانع است و ورزش سنگين بعد از دو ماه. در سه هفته اول بسته به وضعيت بين ٣ تا ٦ بار ويزيت خواهيد شد که اولين آنها معمولأ سه روز بعد از عمل جراحى است . درهفته اول بعد از عمل بايد در دسترس باشيد ؛ از شهر خارج نشويد!شماره تلفنى به شماداده خواهد شد تا در مواقع ضرورى به پزشک دسترسى داشته باشيد ، هر چند به ندرت نياز خواهد شد . بعد از عمل تا شش ماه وضعيت محل برش موقعيت پروتز چک خواهد شد ابتدا ماهانه و سپس دو ماه يکبار.