«من جوانم و اصلا دلم نميخواهد كسي بهدليل موهاي خالي سرم سنم راده سال بالاتر از آنچه هست تخمين بزند. از صبح تا شب دارم زحمت ميكشم و پول درميآورم، چه اشكالي دارد اين قطرههاي گياهي كه تبليغ ميكنند بخرم؛ شايد اين دستگاههاي حرارتي باعث شود موهاي سرم دوباره رشد كنند. به نظر شما ريسككردنش ضرر ندارد؟» ميترسم همين چهار تا مويي كه دارم هم بريزد.» اين درددلها بخشي از ايميل آقاي شايان بود كه به دفتر نشريه فرستاده بودند. پيامكهاي زيادي هم در مورد موثر بودن قطرههاي شيميايي و گياهي در رشد مجدد موها به دستمان رسيده از جمله 3841***0919 كه در خصوص درمانهايي كه تبليغ ميكنند پرسيدهاند. ما هم طبق خواسته شما خوانندگان عزيز سري به دكتر محمدعلي نيلفروشزاده زديم تا در مورد راهحلهاي رويش مجدد مو به اطلاعات صحيحي دست يابيم.
- آقاي دكتر! آيا امكان دارد موهايي كه ريختهاند دوباره رشد كنند؟
هم ميتوانم به سوالتان پاسخ بله بدهم يا خير. چون اول ما بايد ببينيم اين موهايي كه ريختند در اثر چه مشكلي دچار ريزش شده اند بعد بتوانيم بگوييم با رفع علت زمينهاي امكان مشكل ريزش مو و حتي امكان رويش مجدد وجود دارد يا خير. در واقع پاسخ به اين سوال كاملا فردي است. و ما بايد پس از بررسي هر فرد برايش توضيح دهيم موهايش دوباره درميآيد. يا براي هميشه آنها را از دست داده است.
- پس با اين همه تنوعي كه در علتهاي ريزش مو وجود دارد چطور ما در بازار محصولات مختلفي را داريم كه ادعا ميكنند در رويش مجدد موها موثرند.
خب كاملا واضح است كه اين شركتهاي تبليغكننده با علم به اينكه مردم نميدانند تا علت زمينهاي ريزشمو مشخص نشود نميتوان در مورد توقف ريزش يا بحث رويش مجدد موها صحبت كرد، محصولات خود را تبليغ و در بازار توزيع ميكنند. يك نكته ديگر هم وجود دارد كه اغلب اين شركتها بنا را بر علت شايع ريزش مو، يعني موضوع ارثيبودن آن ميگذارند. به هر حال اكثر اين محصولات فقط در حد تبليغاند و داروها، دستگاهها يا شانهها و قطرههاي مختلف نميتواند بدون شناخت علت زمينهاي باعث به رويش مجدد موها ميشوند.
- پس براي كساني كه ريزش موي ارثي دارند و هر روز شاهد خالي شدن سرشان هستند چه راهحلي داريد؟
همان راههاي علمي و ثابت شده، يعني درمان استاندارد ريزش مو كه استفاده از ماينوكسيديل و قرص فيناسترايد است .اگر هم كس ريزش موي ارثي ندارد حتما بايد به محض اينكه دچار ريزش مو شد به متخصص پوست مراجعه كند و بررسي شود چون برخي بيماريهاي مزمن، كمخونيها، مشكلات تيروييد، ديابت و بيماريهاي مختلف ديگر ميتوانند ريزش مو بدهند اگر اين افراد به موقع بررسي شوند و بيماريشان كشف شود با درمان مشكل زمينهاي ريزش مو آنها هم رفع ميشود و موهاي از دست رفتهشان خود بهخود برميگردد.
- به هر حال اين استرس از دست دادن موها خيلي آزاردهنده است. اينكه ميگويند استرس هم باعث ريزش مو ميشود صحت دارد؟
بله. امروزه تحقيقات ردپاي استرسهاي مزمن را در انواع بيماريهاي جسمي و رواني اثبات كرده است. به خصوص اينكه استرس و داشتن شيوه زندگي ناسالم ميتواند سيستم ايمني بدن ما را تضعيف كند و بيماريهايي را كه با درگيري سيستم ايمني بروز ميكند مانند ليكنپلان، ريزش موي سكهاي يا آلوپسي آرهآتا و لوپوس حتي شانس عودشان زياد است و همين عود مكرر و پاسخ ندادن به درمانها در بيماراني كه مدام استرس دارند اوضاع را بدتر ميكند و ما مجبوريم براي بهبود ريزش مو سيستم ايمني اين بيماران را مهار كنيم كه خود اين كار آنها را در برابر انواع بيماريها مستعد ميكند.
- اما آنچه باعث عصبيشدن بسياري از مصرفكنندگان ماينوكسيديل ميشود اين است كه به محض قطع كردنش دوباره موها ميريزد اميدوارند اين دستگاهها يا داروهايي كه آمده اثربخشي خوبي داشته باشند؟
متاسفانه بايد بگويم هيچ كدام از اين موارد درمان اصلي نيستند و ما فقط محلول موضعي ماينوكسيديل و قرص فيناسترايد را داريم كه طبق مطالعات علمي و استاندارد باعث توقف ريزش موها ميشوند. شايعترين ريزش مو نوع ارثي آن است كه در 50 درصد آقايان و 20 تا 30 درصد خانمها ديده ميشود و تنها داروي موثر هم ماينوكسيديل است كه علاوه بر توقف ريزش مو در حدود 20 تا 40 درصد افراد هم به رويش مجدد مو ميانجامد. نهتنها ماينوكسيديل بلكه داروي فيناسترايد يا پروپشيا هم به طور مقطعي تا موقعي كه مصرف ميشوند ميتوانند به مهار آنزيم خاصي كه در اين افراد باعث ريزش مو ميشود بينجامد و به محض قطع شدن دوباره برميگردد. كسي كه ماينوكسيديل استفاده ميكند بايد تا آخر عمر استفاده كند و با خود تكرار كند كه من اين ژن را به ارث بردم و آنزيمي باعث نازك شدن و ريختن موهايم ميشود كه با اين دارو ميتوانم مهارش كنم. اگر اين را قبول كند مانند مسواكزدن برايش عادي ميشود كه دارو را هر روز بمالد.البته تکنیکهای جراحی هم میتواند در مواردی ک درمان دارویی چاره ساز نیست و ناحیه دهنده پشت سر تراکم خوبی دارد مفید باشد.
- ميگويند تا چند سال آينده با استفاده از سلولهاي بنيادي ميتوانند به كساني كه ژن ارثي ريزش مو را دارند كمك كنند درسته؟
اين پروژهها در دنيا در مرحله تحقيقات هستند و هنوز در حد گزارش علمياند. تا اينها به مرحله درمان علمي و استاندارد برسند يعني به واقعيت پيوستن روياي بسياري از محققان و بيماران، زمان زيادي وجود دارد. ما هم در فاز حيواني پروژه تحقيقاتي را با همکاری پژوهشکده رویان و همكاري ISHRSروي موشهايي كه ژن طاسي مادرزادي را دارند انجام دادهايم و با استفاده از فولیکولاراستم سل ديدهايم موهايشان درآمده است اما به هر حال اجراي فاز انساني و توليد سلولهاي بنيادي هزينهبر است و در هيچ جاي دنيا هنوز به نتیجه قطعی نرسیده. گذشته از اين بايد بررسيهاي 10 ساله و بيشتر انجام بدهند و ببينيد آيا اين دستكاري عوارضي خواهد داشت يا نه.البته خوشبختانه با روشهای پیشرفته پیوندمو بسیاری از انواع ریزش موهای ارثی قابل درمان است .
- به نظر شما اگر كسي تحتنظر پزشك درمان اصلي ريزش مو را بگيرد و در كنار آن از اين قطرهها يا دستگاهها استفاده كند تا شانس رويش موها را بيازمايد امكان دارد دچار مشكل شود؟
مشكل اينجاست كه افرادي كه دنبال اين محصولات هستند گمان ميكنند كه اينها درمان اصلياند و براي خود دردسر درست ميكنند. ببينيد درست است كه يك تركيب گياهي ممكن است به رويش مجدد موها كمك كند اما نميتواند مهاركردن آنزيم را انجام دهد، پس درمان استاندارد نيست. دستگاههايي هستند كه ادعا ميكنند با گرما خونرساني پوست سر را بهتر كرده و به رويش مجدد مو كمك ميكنند اما آيا اين ادعاها روي يكسري افراد تحقيق و اثبات شده؟ آيا تضمينی هست كه يك تركيب گياهي پوست فرد را دچار درماتيت نكند؟ آيا ماندگاري آن روي 200، 300 نفر مطالعه شده؟ قطعا خير. ما افرادي را داريم كه به ماينوكسيديل معمولي حساسيت ميدهند و پوست سرشان خشك ميشود. براي اين گروه ما بلافاصله اشكال فوم مانند ماينوكسيديل را تجويز ميكنيم تا به دليل زمينه درماتيت آنها، مشكلي ايجاد نشود. در مورد تركيبهاي گياهي يا شيميايي چه كسي اين تضمين و بررسي را خواهد كرد؟