كپسول فشارنده يا انقباض كپسول دور پروتز سينه

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

*کپسول فشارنده يا انقباض کپسول* *. Capsular contracture * يکى از عوارض جراحى پروتز سينه تشکيل کپسول فشارنده در حاشيه پروتز ميباشد که در گذشته بسيار شايع بود ولى هنوز هم در موارد قابل توجهى ديده ميشود. کپسول چيست؟ اصولأ سيستم ايمنى بدن ما با هر جسم خارجى از ويروس و باکترى گرفته تا پروتز سينه و مفصل مصنوعى به دو نوع برخورد ميکند :

اگر سايز آن از گلبول هاى سفيد کوچکتر باشد سعى ميکند آن را تخريب کند يا بلع کند ( بخورد!) و اگر بزرگتر باشد يک ديوار به دور آن تشکيل ميدهد. اين ديوار همان کپسول است. يعنى کپسول واکنش طبيعى بدن به جسم خارجى است. متوجه شديم که هر فردى که پروتز سينه ( و مفصل مصنوعى ، پيس ميکر قلب ، کليپس مغز و ...) دارد ، يک کپسول هم به دور آن دارد . همين نسج طبيعى که عمدتأ از فيبرهاى کلاژن تشکيل شده و يک واکنش دفاعى است اگر به هر دليلى شروع به زياده روى نمايد و کلاژن دور پروتز بيش از حد شود ميتواند پروتز را تحت فشار قرار دهد و شکل طبيعى پروتز که معمولأ مقطعى از کره است و سطح صاف آن در مجاورت دنده ها قرار ميگيرد تبديل به کره کامل گردد. به اين حالت کپسول فشارنده ميگويند.

اين تغيير در سطح سلولى و ملکولى منجر به تغيير در مرفولژى يا شکل پروتز شده و اين افراد معمولأ پروتز هاى بد شکل، بالا تر از حد مطلوب ، گرد و درد ناک خواهند داشت در اغلب موارد پروتز به کناره ها کشيده شده و وسط سينه خالى به نظر ميرسد. کپسول ميتواند يک طرف يا هر دو طرف را درگير کند. در مواردى پروتز از سينه جدا به نظر ميرسد. گرچه اين مشکل در هر زمانى ( حتى سالها بعد از عمل) ميتواند بروز کند ، اکثر مبتلايان در شش ماه اول بعد از عمل دچار اين حالت ميشوند.

اينکه چرا فقط در تعدادى سيستم ايمنى "بيش فعال" ميشود و کپسول قطور و فشارنده ميگردد دقيقأ مشخص نيست :
آلوده گى با باکترى هاى غير بيمارى زا ، نشت سيليکون ، پودر دستکش جراح ،دستکارى زياد و تلاش براى جا گذارى پروتز از برش هاى کوچک ، پروتز صاف " اسموث" ، پروتز زير پستان ( و نه زير عضله ) خونريزى و هماتوم دور پروتز ، برش دور هاله سينه ( و نه زير سينه) ظاهرأ مهمترين علل هستند . اينکه چه تعداد از بيماران دچار کپسول فشارنده ميشوند نيز دقيقأ معلوم نيست آمار قديم کمپانى منتور ١٠٪ با پروتز سالين و آمار جديد يک تا ٢/٨ ٪ با ژل چسبنده و پروتز زير عضله در بيماران غيرسيگارى ميباشد.

چه بايد کرد؟ کپسول فشارنده بر اساس علائم به چهار درجه تقسيم ميشود درجه يک در حقيقت بيمارى محسوب نميشود : پروتز در لمس و در ظاهر طبيعى است : اقدامى نياز ندارد. درجه دو پروتز در لمس کمى سفت است اما ظاهر آن طبيعى است دردناک نيست ، يا درد زيادى ندارد : فقط بايد در فواصل منظم ويزيت شود ، اگر پيشرفت نکرد اقدام ديگرى ندارد. به بيماران پروتز پيشنهاد ميشود بعد از يک ماه گاهى روى آن بخوابند ، روزى چند بار به طرف بالا و داخل پروتز را ماساژ دهند و فعاليت ورزشى نرمال داشته باشند.

از ويتامين " اى" هم در پيش گيرى از کپسول فشارنده نام برده شده ، گرچه تأثير آن نامشخص است. از لوکوترين ها مثل" آکوليت" و " سينگول اير" استفاده شده يا اولتراسوند و شوک تراپى با مگنت( مغناطيس) در درمان استفاده شده اما آمار بسيار متناقض است. درجه سه کپسولى است که در لمس سفت است و ظاهر سينه را تغيير داده ، درد زيادى ندارد .

و درجه ٤ کپسول سخت و دردناک و سينه بد شکل است :
بايد در اتاق عمل کپسول و پروتز خارج گردد و گاهى اوقات پروتز جديد جايگزين شود. در اين بيماران بايد قبل از عمل به بيمار آگاهى داد که اين يک بيمارى سيستم ايمنى مثل آلرژى يا اسکار هيپرتروفيک ( گوشت اضافه) و درمان قطعى جراحى ندارد . اگر بعد از عمل کپسولکتومى مشکل دوباره ايجاد شد و کپسول دوم تشکيل گرديد بهتر است پروتز براى هميشه خارج گردد. در خاتمه بايد خاطر نشان کرد که گرچه کپسول فشارنده مشکل صعب الاعلاجى است ، با پروتز هاى جديد و تکنيک هاى جديد و جراحى هاى بهتر و آتروماتيک آمار بروز آن کاهش قابل توجه داشته و انجام پروتز سينه در بسيارى کشور هاى مترقى رو به فزونى است .