به مدفوع شل همراه با غذای هضم نشده و حتی آبکی اسهال گفته می شود.در طب سوزنی دامپ(نم) زیاد باعث مدفوع اسهالی می شود.اسهال معمولا طحال ، معده و روده را درگیر می کند بنابراین درمان بر اساس تنظیم چی معده و طحال صورت می گیرد.

علت شناسی و پاتوژنز:
1- در طب سوزنی پاتوژن خارجی اکثرا مثل سرما ، دامپ(نم) ، گرمای تابستان و نوع گرما دیده می شود به ویژه دامپ(نم) وجود دارد.نم بیشتر طحال را مسدود می کند.این فاکتور باعث اختلال عمل یانگ طحال و معده می شود و نهایتا ترانسپورتاسیون و ترانسفورماسیون عمل اصلی طحال را مختل کرده و در نتیجه عدم جدایی مواد غذایی از مواد بلااستفاده در روده اسهال را ایجاد می کند.

2- در طب سوزنی اسهال می تواند به علت رژیم نامناسب و استفاده غذای سرد ، خام و آلوده باشد که نهایتا اختلال عمل طحال و معده اسهال را ایجاد می کند.
3- در طب سوزنی در اثر استرس های روحی اختلال درعمل طحال و معده بوجود آمده و چی مسدود شده و پاتولوژیک کبد به طحال حمله ور شده و اسهال را ایجاد می کند.
4- در طب سوزنی کمبود طحال و معده در اثر کار زیاد ، رژِیم غذایی نامناسب و یا بیماری های طولانی باعث تضعیف طحال گردیده و اسهال را باعث می شود.

5- اسهال در اثر کمبود یانگ کلیه در بیماری های طولانی ، سن بالا و یا بدن ضعیف نیز ایجاد می شود.کمبود چی کلیه و یانگ کلیه اختلال در گرم نگه داشتن یانگ طحال را به وجود می آورد.در نهایت اختلال عمل طحال در ترانسپورتاسیون و ترانسفورماسیون را باعث شده و اسهال را ایجاد می کند.

تشخیص افتراقی:
1- دامپ(نم)و سرما در روده بزرگ
علائم اصلی از نظر طب سوزنی عبارت است ازاسهال شفاف شبیه آب
علائم همراه در طب سوزنی عبارت اند از درد و صدای شکم ، احساس پری در قفسه سینه ، اشتهای ضعیف ، لرز و تب ، گرفتگی بینی و سردرد
تشخیص نبض و زبان از نظر طب سوزنی:زبان رنگ پریده با بار سفید و نبض متوسط و نرم

آنالیز سندروم از نظر طب سوزنی:
نم و سرما یا باد به روده و معده حمله کرده و باعث اسهال ، درد شکم ، صدای شکم می شود که نشان دهنده انسداد چی معده و روده است. اگر حمله توسط باد سرد باشد سردرد ، انسداد بینی و تب نیز عارض می شود.بار چرب و سفید زبان و نبض متوسط و نرم نشان دهنده سرما ونم زیاد داخلی است.

2- دامپ(نم)گرمایی در روده بزرگ از نظر طب سوزنی:
علائم اصلی عبارت اند از اسهال با درد شکم و افزایش حرکت روده ، مدفوع با بوی بد ، احساس تب در شکم و مقعد
علائم همراه از نظر طب سوزنی عبارت اند از بی قراری و تشنگی ، ادرار کم و زرد
تشخیص نبض و زبان از نظر طب سوزنی:بار زرد و چرب زبان ، نبض سریع و نرم

آنالیز سندروم از نظر طب سوزنی:
اختلال عمل روده و معده در اثر دامپ(نم) گرمایی هدایت مدفوع را مختل و سریع کرده و اسهال را باعث می شود . گرما مایعات بدن را بخار کرده و احساس تب در مقعد و بوی بد مدفوع را باعث می شود و دامپ هیت(نم گرمایی)داخلی باعث نبض سریع و نرم و بار چرب و زرد زبان می شود.

3- احتباس غذا از نظر طب سوزنی:
علائم اصلی عبارت اند از درد شکم و صدای روده ها ، مدفوع همراه با غذاهای هضم نشده و بوی بد ، و دردی که با دفع برطرف می شود.
علائم همراه در طب سوزنی عبارت اند از احساس پری و اتساع در ناحیه اپیگاستر ، بی اشتهایی ، باد گلوی بدبو و ریگورجیتاسیون اسید.
نبض و زبان در طب سوزنی:بار ضخیم زرد و چرب ، زبان و نبض لغزنده

آنالیز سندروم از نظر طب سوزنی:
رژیم غذایی نامناسب ، احتباس غذا در معده و روده بزرگ باعث اختلال عمل در روده و معده گردیده و در نتیجه درد شکم را باعث می شود همچنین صدای روده ها و عدم هضم کامل غذا و بالا رفتن پاتولوژیک چی پاتوژن ، باد گلوی بدبو و بی اشتهایی را به دنبال خواهد داشت و غذای هضم نشده باعث مدفوع بد بو می شود ولی با دفع ، درد شکم کم می شود بار زرد ، ضخیم و چرب زبان و نبض لغزنده نشان دهنده احتباس غذا است.

4- حمله چی پاتولوژیک کبد به طحال در طب سوزنی:
علائم اصلی در طب سوزنی عبارت اند از اسهال گاه گاهی و درد در شکم در اثر استرس و مسائل روحی که اول درد را ایجاد می کند و بعد اسهال را.
علائم همراه از نظر طب سوزنی عبارت اند از احساس پری در سینه و هیپوکندر ، باد گلو و کم اشتهایی.

تشخیص نبض و زبان در طب سوزنی:
زبان نازک و قرمز با بار زرد یا سفید ، نبض سیمی شکل

آنالیز سندروم در طب سوزنی:
روحیات پاتولوژیک خارجی باعث انسداد چی کبد گردیده که عمل طحال را مختل می کند پس اعمال ترانسپورتاسیون و ترانسفورماسیون مختل شده و اسهال و درد را ایجاد می کند.این احساسات پاتوژن باعث دیپرس شدن چی کبد و احساس پری در قفسه سینه ، باد گلو و اشتهای ضعیف می شود. زبان نیز قرمز شده و نبض سیمی شکل نشانه بیش فعال شدن آتش کبد و کمبود طحال است.

5- کمبود طحال و معده:
علائم اصلی از نظر طب سوزنی عبارت اند از اسهال طولانی با غذای هضم نشده ، کاهش اشتها ، افزایش حرکت روده ها که پس از خوردن غذای چرب تشدید می شود.
علائم همراه در طب سوزنی عبارت اند از بی اشتهایی و احساس پری شکم ، رخوت و خستگی و صورتی بی حال
تشخیص نبض و زبان در طب سوزنی:زبان رنگ پریده و بار سفید نبض نخی شکل و ضفیف

آنالیز شکم از نظر طب سوزنی:
کمبود طحال و معده که در ترانسپورتاسیون و ترانسفورماسیون اختلال ایجاد می شود و غذای هضم نشده و عدم جدا سازی غذا از مواد دفعی در روده باعث اسهال می شود.کمبود یانگ طحال نیز باز باعث کم اشتهایی ، احساس پری در شکم و افزایش حرکت روده شده که بلافاصله پس از خوردن غذای چرب ایجاد می شود وباز خود این طولانی شدن اسهال ، باعث کمبود طحال و معده می گردد.

6- کمبود یانگ کلیه:
علائم اصلی از نظر طب سوزنی عبارت اند از صدای روده ها و اسهال با درد شکم درست قبل از غروب آفتاب
علائم همراه در طب سوزنی عبارت اند از زبان رنگ پریده با بار سفید ، نبض نخی شکل و عمیق به ویژه در منطقه عقبی ناحیه کلیه در نبض

آنالیز سندروم در طب سوزنی :
اسهال طول کشیده ، باعث کمبود کلیه می گرددکه نهایتا توانایی کلیه در گرم کردن طحال و معده از دست می رود که اختلال در عمل طحال را درپی خواهد داشت.قبل از غروب یانگ چی هنوز کمبود دارد ولی یین(yin) ، افزایش پیدا می کند پس درد شکم و اسهال و صدای روده ها را به وجود می آورد که به آن اسهال قبل از غروب آفتاب گفته می شود .چون کمبود در طحال و کلیه است اندامها سرد می شود و زانوها و کمر ، درناک و ضعیف می گردد.بار زبان سفید و نبض نخی و عمیق است . که علائم کمبود چی در کلیه و طحال می باشد.

درمان:
1- دامپ(نم) سرد در روده بزرگ
درمان اصلی در طب سوزنی عبارت است از برطرف کردن سرما و از بین بردن دامپ(نم).
انتخاب نقاط در طب سوزنی:
Rn12/St25/St37/Sp9

2- دامپ هیت در رورده بزرگ
درمان اصلی در طب سوزنی عبارت است از خنک کردن گرما و برطرف کردن دامپ.
انتخاب نقاط در طب سوزنی:
Rn12/St25/St37/Sp9 با ترکیب Li4/Li11/Rpping b40

3- احتباس غذا:
درمان اصلی درطب سوزنی عبارت است ازتقویت هضم وبرطرف کردن احتباس
انتخاب نقاط در طب سوزنی:
Sp4/Rn12/St25/St36/B20/B21/B25

4- حمله چی پاتولوژیک کبد به طحال
درمان اصلی در طب سوزنی عبارت است از آرام کردن چی کبد و تقویت طحال
انتخاب تقاط در طب سوزنی:
Rn12/St25/St36/Lr3/Gb34

5- کمبود طحال ومعده:
درمان اصلی در طب سوزنی عبارت است از تقویت طحال و جبران کمبود چی
انتخاب نقاط در طب سوزنی:
B20/Lr13/R12/St25/St36

6- کمبود یانگ کلیه:
درمان اصلی از نظر طب سوزنی عبارت است از گرم کردن کلیه و تقویت طحال
انتخاب نقطه در طب سوزنی:
Du4/Rn4
گاهی از موک گذاری روی این دو نقطه استفاده می شود.

نسخه اصلی مطلب معجزه طب سوزنی در درمان اسهال را در سایت دکتر سیامک ترابی نژاد بخوانید.

---