تبخال تناسلی چیست ؟
تبخال تناسلی (genital herpes ) نوعی بیماری مقاربتی است که بخاطر زخم ها و تاول هایش از دیگر بیماریهای مقاربتی بیشتر شناخته شده است.
این زخم ها در اطراف لب، ناحیه تناسلی و یا مقعد ظاهر می شوند. محل ظهور زخم همان جایی است که ویروس ابتدا ار آنجا وارد بدن شده است.
تبخال تناسلی می تواند از طریق تماس مستقیم با زخم(غالبا در هنگام فعالیت جنسی) به دیگران سرایت کند. البته حتی اگر زخمی نیز مشاهده نشود، امکان انتقال آن وجود دارد.
عفونت تبخال تناسلی چگونه بوجود می آید ؟
ویروس تبخال (HSV ) میتواند از طریق شکاف پوست در هنگام سکس واژنی، دهانی یا مقعدی وارد بدن شود. این ویروس قادر است تا به غشاهای مرطوب آلت (penis)، واژن، مجرای ادراری، دهانه رحم (سرویکس) و یا مقعد داخل گردد.بعد از ورود ویروس به بدن، سلولهای سالم به آن آلوده شده و سیستم دفاعی نرمال بدن به جدال با ویروس می پردازد. این جدال موجب ظهور زخم، تاول و ورم می گردد.علاوه بر اعضای جنسی، هرپس ژنیتال می تواند زبان، دهان، چشم، لثه، لب ها، انگشتان و دیگر قسمتهای بدن را نیز گرفتار کند . در هنگام سکس دهانی ویروس هرپس می تواند از تبخال اطراف لب به ناحیه تناسلی شریک جنسی منتقل شود ( ویا برعکس). حتی ممکن است خود فرد دستش را به زخم مالیده و سپس به قسمت های دیگر بدن خود بویژه چشم بمالد و آنجا را نیز آلوده کند.
علائم هرپس ژنیتال کدامند ؟
بسیاری ار افراد آلوده به هرپس علامتی ندارند.علائم در صورت بروز ممکن است خفیف (تنها تعدادی زخم) تا شدید (زخم های متعدد) باشند، و معمولا 10-2 روز بعد از ورود ویروس به بدن ایجاد می شوند.ممکن است فرد احساس کند که به آنفلوآنزا مبتلا شده؛ شاید غدد لنفاوی اش ورم کند، لرز، درد عضلانی ، خستگی و تهوع نیز داشته باشد. ممکن است زخمها پدیدار شوند. زخم ها به صورت تاولهای کوچک آبدار در ناحیه تناسلی ، باسن یا دیگر نقاط بدن ظاهر می شوند و غالبا به صورت گروهی در کنار یکدیگر قرار دارند. احساس سوزش در هنگام ادرار نیز شایع است.اولین جدال فرد با هرپس ژنیتال ممکن است 4 2 هفته طول بکشد .در این مدت ضایعات سر باز کرده و مایعی از انها خارج می شود. ظرف چند روز زخم ها خشک و بدون آنکه اثری بجا بگذراند خوب می شوند.
هرپس ژنیتال چگونه تشخیص داده می شوند ؟
برای تشخیص این بیماری می توان آزمایشاتی را انجام داد. صحیح ترین راه، نمونه گیری از زخم و رشد ویروس در یک مایع مخصوص است. این روش ممکن است یک هفته زمان ببرد .نتیجه مثبت تشخیص را تایید میکند اما منفی شدن آن وجود عفونت را منتفی نمی سازد.هم چنین میتوان خون فرد را آزمایش کرد. در آزمایش خون میزان آنتی بادی ضد (HSV IgM و HSV IgG ) اندازه گیری می شود. با این تست می توان دریافت آیا عفونت بتازگی کسب شده و یا مربوط به عود بیماری است.
هرپس ژنیتال چگونه درمان می شود ؟
برای کنترل بیماری می توان از داروهای خوراکی و موضعی استفاده کرد. این داروها دوره ی بیماری را کوتاهتر کرده و از ناراحتی فرد می کاهند.
چگونه می توان از شر هرپس خلاص شد ؟
هرپس ژنیتال علاج قطعی ندارد. هرچند زخم های هرپس ظرف چند روز یا چند هفته خوب می شوند، اما ویروس از بدن فرد محو نمی شود، بلکه به سلول های عصبی نزدیک نخاع مهاجرت کرده و تا وقتی تحریک نشود همانجا می ماند. اما در صورت تحریک (مثلا بدنبال استرس، تب ) در مسیر اعصاب حرکت کرده و به همان نقطه ای که در ابتدا از آنجا وارد بدن شده می رود و عفونت جدیدی را بوجود می آورد (عود). گاهی ویروس در بدن فرد موجود است اما زخمی مشاهده نمی شود.
در هنگام عود هرپس چه اتفاقی می افتد ؟
در صورت عود تبخال، ممکن است فرد در نزدیکی همانجایی که ویروس ابتدا وارد بدنش شده احساس سوزش، خارش، یا مورمور داشته باشد و دچار کمر درد ،درد باسن، ران یا زانو نیز بشود (به اینها علائم "پیش در آمد" گفته می شود). چند ساعت بعد تاولها ظاهر خواهند شد. معمولا از تب و ورم در ناحیه تناسلی خبری نیست. در اکثر موارد تاولها ظرف 3 تا 7 روز خوب می شوند. شدت درد در هنگام عود تبخال کمتر است.
آیا درمانی برای جلوگیری از عود تبخال وجود دارد ؟
در صورتی که فردی مرتبا دچار تبخال می شود، می تواند روزانه دارو مصرف کند تا علائم او کاهش یابند. در بسیاری موارد این داروها تا مدت طولانی مانع از عود بیماری می شوند و در عین حال شانس انتقال تبخال به افراد دیگر را نیز کم میکنند.
چگونه میتوان از انتقال هرپس به دیگران جلوگیری کرد ؟
در صورتی که فرد یا شریک جنسی او، به تبخال تناسلی مبتلاست باید در زمان بروز علائم " پیش در آمد " و تا چند روز بعد از محو زخم ها، از تماس جنسی خودداری شود. این افراد باید مطمئن شوند که زخم و ترشحات آن با پوست افراد دیگر تماس پیدا نمیکند.از این رو پس از هر بار دست زدن به زخمها باید دستهایشان را با آب و صابون بشویند. این کار مانع از آلوده کردن خود فرد و دیگران می شود.البته این امکان نیز وجود دارد که فرد زخمی نداشته باشد ولی ویروس را به دیگران منتقل نماید.استفاده از کاندوم خطر انتقال یا ابتلا به هرپس ژنیتال را کم میکند ولی بطور حتم مانع از آلودگی افراد دیگر نخواهد شد. هرجند ویروس از کاندوم نمی گذرد ولی ضایعاتی که با کاندوم پوشیده نشده اند ، می توانند باعث آلودگی گردند. با این وجود کاندوم در محافظت علیه سایر بیماریهای مقاربتی کمک خواهد کرد.
تاثیر هرپس ژنیتال بر بارداری چیست ؟
در صورت ابتلا یک زن باردار به تبخال تناسلی باید موضوع به پزشک اطلاع داده شود. ابتلا به هرپس در دوران بارداری بویژه اگر برای اولین بار باشد، جنین را با خطر بیشتری مواجه می سازد.احتمال آلوده شدن جنین در این قبیل مادران زیاد است (30 تا 60%)، زیرا علیه ویروس آنتی بادی ساخته نشده است.در موارد نادر، نوزاد موقع تولد و عبور از کانال زایمان عفونت را از مادر خود کسب میکند (عفونت با هرپس در نوزاد میتواند مشکلات جدی در پی داشته باشد مانند آسیب به مغز و مشکلات چشمی).در صورتی که خانم بارداری برای اولین بار دچار هرپس شود، داروهایی برای کاهش علائم و مدت بیماری وجود دارند. اما اگر برای اولین بار نباشد، پزشک داروهایی به وی خواهد داد که احتمال عود بیماری در زمان نزدیک به زایمان یا آن زمان را کم خواهند کرد.
گر در موقع وضع حمل زنی دچار هرپس ژنیتال باشد چه اتفاقی می افتد ؟
اگر در زمان وضع حمل مادری دچار این ضایعات باشد، زایمان از طریق سزارین انجام خواهد شد. سزارین احتمال آلوده شدن نوزاد را کم خواهد کرد.
ندرتا، نوزاد بدون عبور از واژن نیز آلوده میشود. این حالت در صورتی رخ می دهد که کیسه آب چند ساعت قبل از تولد بترکد. اگر خانم باردار در موقع وضع حمل دچار زخم یا علائم " پیش در آمد " نباشد، تولد نوزاد وی از طریق واژن امکان پذیر است.
آیا زن مبتلا به هرپس ژنیتال می تواند بچه اش را شیر دهد ؟
مادر مبتلا به هرپس ژنیتال معمولا می تواند بدون آلوده کردن نوزاد، به وی شیر دهد. ویروس از راه شیر به نوزاد منتقل نمی شود. اما نوزاد در صورت تماس با تاول یا زخمهای موجود در سینه مادر می تواند آلوده شود.
درصورتی که مادر در روی نوک سینه خود دچار زخمهای تبخالی است، نباید از آن سینه به بچه شیر دهد، در این صورت تا وقتی که زخم ها خوب نشده ،می تواند شیر خود را بدون تماس با زخم ها دوشیده و به نوزاد بدهد.