تنبلی گوش و مشکلات تحصیلی دانش آموزان در کلاس

دکتر سعید ملایری [ شنوایی شناسی ]آدرس وب سایت : www.samakonline.ir
آدرس مطب : تهران ،انتهای خیابان امام خمینی سپه غربی نرسیده به بزرگراه یادگار امام خمینی ،پلاک 1386 تلفن مطب : 66845959 - 021

اختلالات شنوایی چند نوع است؟
اختلالات شنوایی به دو گروه کم شنوایی و بدشنوایی تقسیم می شود. شیوع کم شنوایی در کودکان حدود 2درصد و شیوع بدشنوایی در آن ها حدود 7 درصد برآورد می شود. کم شنوایی باعث تاخیر در رشد گفتار و زبان می شود و مشکلات تحصیلی عدیده ای را ایجاد می نماید. با ارزیابی دقیق شنوایی و استفاده از وسایل کمک شنوایی(نظیر سمعک) مناسب می توان مشکلات تحصیلی دانش آموز را مرتفع کرد. علاوه بر کم شنوایی، اختلال بدشنوایی نیز می تواند باعث مشکلات نقص توجه، حواسپرتی و در نهایت افت تحصیلی برای دانش آموزان شود. ارزیابی و توانبخشی این دانش آموزان باید زیر نظر یک تیم تخصصی انجام شود.

کم شنوایی چیست؟
کم شنوایی زمانی اتفاق می افتد که به یک یا چند بخش از سیستم شنوایی آسیب وارد شود. کم شنوایی مادرزادی یا ژنتیکی معمولا باعث آسیب به حلزون گوش می شود. در این حالت استفاده از سمعک ضروری است. التهاب گوش میانی(اوتیت) رایج ترین اختلال شنوایی در کودکان است. التهاب مزمن گوش میانی در دوران کودکی می تواند باعث بدشنوایی در دانش آموز شود.

اختلال پردازش شنوایی(بدشنوایی) چیست؟
اختلال پردازش مرکزی شنوایی عبارت از نقص در پردازش محرکات شنوایی است. در این حالت، دانش آموز صدای معلم یا دیگران را به راحتی می شود، اما در توجه کردن به صدا و تفکیک اصوات از یکدیگر دچار مشکل است. در بدشنوایی، آسیب ساختاری به گوش وارد نمی شود، اما گوش دچار تنبلی می شود. آمبلیودی(شبیه آمبلیوپی یا تنبلی چشم) به تنبلی گوش گفته می شود که در آن دانس آموز نمی تواند به صدای معم در کلاس درس گوش دهد.بدشنوایی باعث نقص توجه و حواسپرتی می شود.

علایم
دانش آموزان بدشنوا معمولا در کلاس درس با مشکل توجه و گوش دادن روبرو هستند و دچار ضعف آموزشی و تحصیلی میگردند. بدشنوایی میتواند با اختلالات یادگیری، خواندن،تلفظ،تولید، مشکل در اجرای دستورات کلامی، و نقص توجه و حواسپرتی در ارتباط باشد.

نشانههای قابل مشاهده در کودکان مبتلا به بدشنوایی عبارتند از:

نقص توجه و حواسپرتی بلند کردن صدای تلویزیون با صدای بلند صحبت کردن خستگی و کلافه شدن در محیط شلوغ مشکل در خواندن، تلفظ و یادگیری ضعف در دایره لغات و حفظ کردن یادگیری زبان دوم(خارجی)، اصطلاحات تخصصی و غیر روزمره درخواست دائم برای تکرار مطالب مشکل در انجام چند دستور کلامی پشت سر هم توانایی ضعیف در موسیقی

حواسپرتی، نقص توجه، خسته شدن در محیط شلوغ، با صدای بلند صحبت کردن و بلند کردن صدای تلویزیون از علایم مهم بدشنوایی است.
سایر اختلالات مشابه با بدشنوایی
با اختلال نقص توجه/بیش فعالی(ADHD)،اتیسم،اختلالات پردازش زبانو برخی اختلالات شناختیمنجر به بروز رفتارهایی مشابه بدشنوایی در گوش دادن به اصوات میشوند. متاسفانه در بسیاری از موارد بدشنوایی با مشکلات فوق اشتباه تشخیص داده می شود و به درمان های پرهزینه و غلط دارویی و توانبخشی منجر می شود. دربسیاری از موارد اختلال بدشنوایی با اختلالات نقص توجه، بیش فعالی، اتیسم و ... اشتباه تسخیص داده می شود.

تشخیص
تشخیص بدشنوایی اغلب دشوار است. بدشنوایی با روشهای تصویر برداری مغزی (برای مثالMRIوCT Scan) مشخص نمیشوند. هم چنین آزمون های سنجش شنوایی معمول که در بیمارستان ها یا مدارس انجام می گیرد، نمی تواند اختلال بدشنوایی را تسخیص دهد. با انجام ارزیابی های دقیق شنوایی می توان بدشنوایی را تشخیص داد و در یک دوره کوتاه مدت 3 ماهه درمان کرد. بدشنوایی از طریق آزمون های سنجش شنوایی معمول قابل تسخیص نیست.

درمان
درمان بدشنوایی اغلب آسان تر از تشخیص آن می باشد. بسیاری از افراد مبتلا به بدشنوایی، در شنیدن صداها مشکل ندارند و حتی صداهای بسیار کوچک را نیز می شنوند. این دانش آموزان معمولا در گوش دادن به صدای معلم مشکل دارند و کوچک ترین صداها باعث حواسپرتی آنان می شود. در این حالت با استفاده از درمان های توانبخشی می توان طی 2 تا 3 ماه مهارت گوش دادن را تقویت کرد و از بسیاری از مشکلات تحصیلی جلوگیری نمود. این امر باید توسط یک تیم تخصصی انجام گیرد. تشخیص و درمان اختلالات شنوایی باید توسط یک تیم تخصصی انجام شود.