بهداشت پوست و موي مدارس

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

هميشه در صفحه «پوست و مو» به موضوعات مختلف پوست و موي بزرگسالان پرداخته ايم و كمتر به مشكلات شايع در بچه ها اشاره كرده ايم اما اين هفته به بهانه بازگشايي مدارس، پاي صحبتهاي دكتر محمدعلي نيلفروشزاده، نشستهايم تا از راهحل مشكلاتي بپرسيم كه در فصل مدرسه گريبانگير خانوادهها ميشود.

اگر بخواهيد فهرست وار از عوامل تهديد كننده سلامت پوست و موي بچه هايي كه مدرسه ميروند نام ببريد، در ابتداي فهرست به چه مواردي اشاره خواهيد كرد؟
در مورد موي بچه هاي مدرسه اي و قطعا در مورد شپش هشدار خواهم داد و در مورد پوست هم با توجه به خشك شدن هوا در فصل پاييز و زمستان و استفاده از مرطوب كننده ها براي پيشگيري از آن و نحوه صحيح شستشوي پوست لطيف بچهها توصيههايي خواهم داشت. پس اول در مورد پوست، به خصوص تركهاي پوستي در بچههاي مقطع ابتدايي بفرماييد.
شايد براي مادران گرامي كه تازه فرزندشان را به مدرسه فرستادهاند، تعجبآور باشد كه چرا پوست كودكشان كه تا امروز مشكل خشكي نداشته، حالا پوستهپوسته شده و پوست كنارههاي ناخن او ترك خورده است.

عامل اين خشكي ميتواند شستشوي مكرر دستها باشد به خصوص با صابونهاي مايع كه از استاندارد بودنش مطمئن نيستيم. البته خود آب هم چربيهاي موجود روي پوست را از بين ميبرد و پوست را خشك ميكند.

براي پيشگيري از اين مشكل به فرزندتان در مورد رعايت بهداشت و شستشوي دستها بعد از دستشويي رفتن در مدرسه يا قبل از خوردن خوراكي بگوييد و از او بخواهيد بعد از هر بار شستن دستها از كرم مرطوبكننده ساده مانند وازلين استفاده كند كه رطوبت پوست دستهايش حفظ شود. از بچهها بخواهيد از شستن بيش از حد دستها بپرهيزند و در مورد پوشيدن دستكش هم به آنها تاكيد كنيد تا پوستشان از هواي سرد و خشك حفظ شود.
به حمام رفتن بچه ها هم اشاره كرديد. مگر نكته خاصي براي آن وجود دارد؟
خيلي از ما بچه هايمان را عادت دادهايم هر روز حمام بروند ولي اين عادت در فصل پاييز و زمستان ميتواند مشكلساز شود. زيرا پوست لطيف آنها زمان اين را پيدا نميكند كه با ترشح چربيهاي طبيعي، سطح خود را بپوشاند.

نكته مهمتر اينكه بچهها از دوش آب داغ گرفتن لذت ميبرند ولي ماندن بيش از حد آنها در حمام به پوستشان آسيب ميزند بنابراين نبايد به فرزندتان اجازه دهيد دوش آب داغ بگيرد. در حمام دماي آب را متعادل نگهداريد و به جاي صابون از شويندههاي مخصوص پوست كودك استفاده كنيد. آنها را عادت بدهيد بعد از حمام حتما پوست پاها، بهخصوص پاشنه پا و دستها را چرب و مرطوب كنند. در مورد پيشگيري از شپش و رعايت بهداشت موها چه توصيه هايي داريد؟
درست است كه رعايت بهداشت موها، شستشو و شانه كردن آن به خصوص در مورد دختر بچهها كه موهاي بلندي دارند و مقنعه هم ميپوشند، مهم است اما شپش يك مشكل بهداشتي نيست و بيشتر جنبه فرهنگي دارد. اگر به محض گزارش خارشهاي سر بهوسيله كودك، والدين موهاي او را بررسي و به موقع به متخصص پوست مراجعه كنند، درمان ساده شپش كه همان شامپوي مخصوص است، كافي است و اين حشره به خانواده و افراد ديگر منتقل نميشود.

كمتوجهي و اهميت ندادن، باعث شيوع يك مشكل در مدرسه و محيط كار خواهدشد كه به نظر من اين كمتوجهي از يك فقر فرهنگي ميآيد نه چيز ديگر. والدين آگاه ميدانند با مراجعه سريعتر و به محض مشاهده اولين علايم باليني، بعد از يك بار استفاده از شامپوي مخصوص، ديگر فرزندشان ناقل شپش نخواهد بود و ميتواند به مدرسه و مهد برود.

هر چند توصيه ميشود تا يك هفته از شامپو استفاده شود تا تخمهاي چسبيده به مو هم از بين برود، اما كودك ميتواند به مدرسه برود تا از درسهايش عقب نيفتد. برخي كودكان چند ماه است بيمارند و بيتوجهي به علامتها باعث ميشود اين بيماري را به دهها نفر ديگر منتقل كنند و والدينشان هم تمايلي به بررسي و مراجعه ندارند. اين گروه بايد بدانند درمان نكردن شپش ميتواند تاثيرات بدي روي سلامت فرزندشان بگذارد. به نظر ميرسد حتي بالابودن سطح فرهنگي خانوادهها و جامعه براي پيشگيري از مشكلات پوست و مو مانند شپش موثر باشد. منظورم استفاده از وسايل مشترك است.
كاملا درست است؛ بچهاي كه آموخته هر كس بايد شانه مخصوصي داشته باشد، از كلاه و شال گردن كسي استفاده نكند و بهداشت را رعايت كند، كمتر در معرض مشكلات اينچنيني است ولي شپش را در هر طبقه اجتماعي و اقتصادي ميبينيم و ابتلاي بچهها به اين مشكل شايع كه نه فقط در ايران بلكه در جهان گسترده است، نبايد باعث آشفتگي خانوادهها و سرزنش آنها شود.

خارش سر به خصوص خارش پشت سر و كنارههاي گوش در بچه هاي مدرسهاي بايد بررسي شود. علت شيوع اين مشكل در چند سال اخير ترس والدين از بررسي اين مشكل و احتمال متهم شدن آنها به رعايت نكردن بهداشت است در حالي كه وجود شپش نشانه رعايت نكردن نظافت نيست.

نقل از هفته نامه سلامت شماره 390