در طی ده سال گذشته حجم دادن و پرکردن کمبودهای نسج نرم صورت با اقدامات کم تهاجمی ( عدم وجود برش جراحی ) روز به روز محبوبیت بیشتری یافته وبه دلیل بهبودی سریع ، هزینه کمتر و گاه نتایج طبیعی تر بنظر می رسد این روند ادامه داشته باشد.با افزایش تعداد افراد تحت درمان با انواع پر کننده ها میزان نارضایتی و عوارض ناشی از تزریقات غیر تخصصی و مواد نامناسب نیز متاسفانه روز به روز بیشتر مشاهده می شود.
تزریق هر گونه پرکننده به ناحیه صورت ، اعم از ژل های دائمی یا موقت/ چربی /مشتقات پوست
کلاژن وغیره همیشه با دو نوع خطر مواجه است اول خطرات پزشکی(مشکلات تکنیکی) مثل حساسیت،عفونت،مهاجرت،ترشح وغیره ودوم (مشکلات تاکتیکی)نارضایتی از وضعیت ظاهری به دلیل تزریق در محل نامناسب یا به میزان نامناسب یا توقعات برآورده نشده (واقعی و غیرواقعی).
دراین بحث سعی می کنیم انواع فیلرها راشرح داده به مزایا و مضرات هریک جداگانه بپردازیم ،شاید با افزایش آگاهی جمعی از امکانات و محدودیت های این روش درمانی رضایتمندی بیماران تحت درمان با آن افزایش یابد.
سابقه ای حدودا صد ساله دارد، اولین بار در آلمان از پیوند چربی برای پر کردن نسج گونه صدمه دیده جهت بازسازی استفاده شد و در طول سالیان ،مواد طبیعی و مصنوعی بسیاری برای اصلاح نقائص وکاستی ها ی نسج نرم صورت و بدن مورد استفاده قرار گرفته اند.
گذر زمان،سیگار،نور آفتاب و نیروی جاذبه در صدر بقیه عوامل محیطی باعث کاهش کلاژن پوست ، تحلیل چربی زیر پوستی و شل شدن اتصالات زیر پوستی می شوند.این تغییرات سبب از شکل افتادن لب بالا و گوشه های لب و عمیق شدن خط خنده می گردد. اولین ماده ساختگی که برای اصلاح چروک های ظریف این نواحی مورد استفاده قانونی قرار گرفت کلاژن بود.
کلاژن تزریقی در سه فرم رقیق(برای چروک بسیار ظریف ) متوسط (برای خط های عمیق تر ) و غلیظ ( برای پر کردن فرو رفتگی ها وگاه کلفت کردن لب ) مورد استفاده قرار می گرفت .این ماده در آزمایشگاه و از نسوج گاو تهیه می شود به مدت 25 سال با موفقیت نسبی توسط جراحان پلاستیک مصرف می شده . کلاژن نا پایدار بوده و همواره می بایست در یخچال نگهداری و حمل شود و یک پرکننده موقت است که بعد از چند هفته تا چند ماه جذب شده و اکثرا اثری از آن بر جای نمی ماند.
متاسفانه در گذشته بسیاری از پزشکان حین تزریق پرکننده های متفاوت به بیمار اعلام می کردند که برای وی کلاژن تزریق نموده اند در صورتی که این ماده بسیار محدود در ایران توزیع شده بود.
اما علت توجه و استقبال ناگهانی از فیلرها چیست ؟ شاید تا حد زیادی مسئله به موفقیت بوتاکس مربوط باشد! حقیقت این است که بوتاکس مهمترین پیشرفت 15 سال اخیر در زمینه جوانسازی صورت محسوب می شود و اثرات شگرف آن بر پیشانی ، ابرو و اطراف چشم به ما این امکان را می دهد که با همراه کردن فیلرها برای نواحی اطراف لب و خط خنده در مقابله با اثرات پیری موفقتر از گذشته بتوانیم عمل کنیم و انجام اعمال جراحی را به تعویق بیاندازیم .
در حقیقت جوانسازی نیمه فوقانی صورت با بوتاکس سبب شد نیاز به وجود عاملی برای جوانسازی نیمه پایینی صورت بیشتر احساس شود .به علاوه با پیشرفت علم بیوشیمی در 20 سال گذشته مواد مصنوعی بیشتری در دسترس پزشکان قرار گرفت و شاید مهمتر از آن اینکه در سالهای اخیر پزشکان و عامه مردم متوجه شدند که جوانسازی صورت الزاما به معنی کشیدن پوست و ایجاد یک صورت تخت و دو بعدی نیست بلکه صورت زیبا و جوان اکثرا پرتر و برجسته تر از یک چهره مسن است .
به تدریج پر کردن و تقویت لب ها به اندیکاسیون شماره یک استفاده ازمواد حجم دهنده تبدیل می شود و به دلیل تهاجمی نبودن دوره درمان کوتاه و هزینه های نسبتا ارزانتر از روش های دیگر و در دسترس بودن ، هر روز به تعداد افراد درمان شده با این روش افزوده می شود .
باید توجه داشت که این خطوط به علل مختلفی بوجود می آیند و درمان های متفاوتی را نیز طلب می کنند ولی به طور خلاصه خطوط ظریف به درمان های پوستی از جمله تزریق فیلرهای رقیق در لایه های مختلف پوست بهتر جواب می دهند اما برای خطوط عمیق تر اقدامات درمانی باید به نسج نرم زیر پوست و چربی و عضلات و گاه استخوان های صورت تعمیم یابد.
اما یک پر کننده ایده آل چه خصوصیاتی باید داشته باشد ؟ اگر بدانیم باید دنبال چه بگردیم در یافتن آن موفقتر خواهیم بود : یک پر کننده ایده آل می بایست بتواند نتایج درمانی خوبی داشته و عوارض کمی داشته باشد از طرف دیگر حتی استفاده نادرست احتمال از آن منجر به بروز مشکلات شدید و غیر قابل درمان نگردد به علاوه توانایی ایجاد بدخیمی، مهاجرت، بروز ناهنجاری و غیره در آن در حد صفر باشد .
پرکننده ایده آل باید بتواند در دستان یک پزشک حاذق همیشه اصلاح قابل پیش بینی و طولانی مدت ضایعات تحت درمان را سبب شود جستجو برای چنین پر کننده ای ادامه دارد و موفقیت های قابل توجهی نیز به دست آمده و در حال حاضر پرکننده های تقریبا ایده آل در بازار وجود دارد اما شناخت محدودیت های آنها برای رسیدن به هدف نهایی که داشتن یک بیمار راضی و خوشحال است الزامی می باشد.