بر روی پوست انسان انواع مختلفی از باکتری ها و قارچ ها رشد و زندگی میکنند که اکثر آنها خطری برای بدن ندارد زیرا بدن برای انجام عملکرد های طبیعی به آنها نیاز دارد. اما برخی از این باکتری ها و قارچ ها زمانی شروع به تکثیرغیرقابل کنترل می کنند که می توانند باعث عفونت شوند. یکی از انواع این قارچ ها کاندیدیاز یا کاندیدیازیس می باشد که در بدن موجب ایجاد بیماری می شود.این مخمر در حالت عادی بر روی بدن انسان در نقاطی مانند دهان، پوست و شکم زندگی می کند. این بیماری اگرچه خطرناک نخواهد بود و با دارو درمان می شود؛ اما تکرار آن در فصول گرم سال، می تواند بسیار آزاردهنده و ناراحت کننده باشد. در ادامه به بررسی علل ایجاد و راه های درمان این بیماری قارچی می پردازیم.

بیماری قارچی پوستی کاندیدیازیس چیست؟

بیماری کاندیدیاز یک عفونت قارچی است که توسط قارچ کاندیدا ایجاد می شود. این قارچ به طور طبیعی توسط باکتری های مفید و سیستم ایمنی بدن کنترل می شود. اما در شرایطی مانند کاهش باکتری های مفید به دلیل مصرف آنتی بیوتیک یا ضعف سیستم ایمنی بدن، احتمال ایجاد عفونت قارچی به نام کاندیدیاز افزایش می یابد. این عفونت می تواند به صورت موضعی در بخش های مختلفی از بدن مانند دهان، واژن، پوست و دیگر مناطق مرطوب بدن ایجاد شود.

علت ایجاد بیماری کاندیدیازیس

کاندیدیازیس پوست هنگامی ایجاد می شود که پوست به کاندیدا آلوده شود. به طور طبیعی مقدار کمی از قارچ کاندیدا روی پوست زندگی می کند. وقتی این نوع قارچ شروع به تولید غیرقابل کنترل می کند، ممکن است باعث ایجاد عفونت شود. این مورد ممکن است به دلیل موارد زیر رخ دهد:

• هوای گرم
• لباس تنگ
• بهداشت ضعیف
• تعویض لباس زیر با تاخیر
• چاقی
• استفاده از آنتی بیوتیک هایی که باکتری های بی ضرر را از بین می برند.
• استفاده از کورتیکواستروئیدها یا سایر داروهایی که بر سیستم ایمنی تأثیر می گذارد.
• تضعیف سیستم ایمنی در نتیجه دیابت، بارداری یا سایر شرایط پزشکی
• خشک شدن ناقص پوست مرطوب یا مرطوب

علائم و نشانه ها بیماری کاندیدیازیس

جالب است بدانید که انواع زیادی از کاندیدا در بدن زندگی می کنند، فقط ۱۵ نوع از آن ها منجر به عفونت می شوند. کاندیدا آلبیکنس یکی از رایج ترین علل عفونت است و نیمی موارد را در بر می گیرد. علائم احتمالی عفونت قارچی کاندیدا به شرح زیر می باشد:

علائم پوستی:

• خارش
• قرمزی
• التهاب
• ترشحات
• مشکلات پوستی مثل اگزما یا بثورات (راش)

علائم عمومی و سیستمیک:

• حالت تهوع
• نفخ، یبوست یا اسهال
• خستگی مزمن
• عفونت های تکرار شونده ی دستگاه ادراری
• کج خلقی و تغییر خلق وخو
• اضطراب یا استرس
• درد مفصلی

تشخیص بیماری کاندیدیازیس

عفونت کاندیدا با چند روش قابل تشخیص است:

• بررسی میکروسکوپی: نمونه ای از ناحیه آلوده پس از رنگ آمیزی زیر میکروسکوپ بررسی می شود.
• کشت دادن: نمونه ها برای رشد و شناسایی گونه های کاندیدا کشت داده می شوند. در طی یک کشت پوست، پزشک یک سواب پنبه ای را روی ناحیه آسیب دیده مالیده و نمونه پوست را جمع آوری می کند. سپس نمونه به آزمایشگاه فرستاده می شود تا وجود آن مورد آزمایش قرار گیرد.
• آزمایش های مولکولی: آزمایش های PCR می توانند DNA کاندیدا را در خون یا سایر مایعات بدن شناسایی و تشخیص سریع و خاص را فراهم کنند.
• تست بیومارکرها: تشخیص آنتی ژن ها یا متابولیت های قارچی خاص در خون می تواند به تشخیص کاندیدیاز سیستمیک کمک کند.

عوامل خطر بیماری کاندیدیازیس

• رطوبت و گرما: محیط های گرم و مرطوب باعث رشد قارچ های کاندیدا می شوند.
• چاقی: افراد چاق بیشتر دچار تعریق و چروک های پوستی می شوند که محیط مناسب تری برای رشد قارچ فراهم می کند.
• دیابت: افراد مبتلا به دیابت به دلیل قند بالا در خون و کاهش مقاومت بدن، بیشتر در معرض عفونت های قارچی قرار دارند.
• سیستم ایمنی ضعیف: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند (مانند بیماران HIV یا افرادی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می کنند) بیشتر مستعد ابتلا به کاندیدیازیس هستند.
• نظافت ضعیف: عدم رعایت بهداشت مناسب، به خصوص در نواحی چین خورده پوست، می تواند به رشد قارچ ها کمک کند.
• استفاده طولانی مدت از آنتی بیوتیک ها: مصرف آنتی بیوتیک ها می تواند تعادل طبیعی باکتری های بدن را به هم بزند و باعث رشد قارچ ها شود.
• پوشیدن لباس های تنگ و غیر قابل تنفس: لباس های تنگ و از جنس هایی که تهویه مناسبی ندارند، باعث افزایش تعریق و ایجاد محیط مرطوب مناسب برای رشد قارچ ها می شوند.
• سن بالا: افراد مسن تر به دلیل کاهش کارایی سیستم ایمنی و تغییرات پوستی بیشتر مستعد ابتلا به کاندیدیازیس پوستی هستند.
• بارداری: تغییرات هورمونی در دوران بارداری می تواند باعث افزایش خطر ابتلا به عفونت های قارچی شود.
• تعریق بیش از حد: تعریق زیاد، به ویژه در نواحی چین خورده پوست، می تواند محیط مناسبی برای رشد قارچ ها فراهم کند.

عوامل خطر نام برده می توانند به طور جداگانه یا در ترکیب با یکد یگر، احتمال ابتلا به کاندیدیازیس پوستی را افزایش دهند.

درمان بیماری قارچی پوستی کاندیدیازیس

کاندیدیازیس پوست را معمولاً می توان با درمان های خانگی پیشگیری کرد که مهم ترین آنها رعایت بهداشت است. شستشوی منظم پوست و خشک کردن کامل پوست می تواند از مرطوب شدن بیش از حد پوست جلوگیری کند. اما به طور کلی برای درمان این بیماری از داروهای ضد قارچ استفاده می شود. برای عفونت های قارچی داخلی، مانند برفک دهان و کاندیدیازیس مهاجم، از ضد قارچ های خوراکی استفاده خواهد شد؛ اما برای عفونت های سطحی پوستی، کرم ها و ژل های ضد قارچ مخصوص تجویز می شود. در صورتی که بیماری پیشرفت زیادی داشته باشد از داروهای ضد قارچ وریدی برای مقابله با بیماری و پیشگیری از پیشرفت آن استفاده می شود.

پیشگیری از بیماری پوستی کاندیدیازیس

• بعد از استحمام ، بدن و موهای خود را کامل خشک کنید.
• پس از دستشویی ابتدا ناحیه جلو و سپس پشت را بشویید. دهانه روده پر از قارچ و مخمر است.
• رعایت بهداشت دهان و دندان.
• عدم استفاده از لباس های مرطوب و خشک کردن بدن به صورت کامل بلافاصله بعد از حمام.
• ترک سیگار و کاهش مصرف الکل.
• لباس های زیر را که در آخرین بار ابتلا به عفونت های قارچی پوشیده اید دور بیندازید یا آنها را ضد عفونی کنید. منظور از ضد عفونی جوشاندن لباس ها است.
• از تامپون های معطر استفاده نکنید.
• کاهش مصرف غذاهای دارای مواد اسیدی یا قندی.
• پیشگیری از خیس ماندن پوشک نوزادان و سالمندان
• تجهیزات ورزشی، حوله یا دیگر وسایل شخصی را با افراد دیگر به اشتراک نگذارید.
• اگر در باشگاه یا استخر عمومی دوش می گیرید، به هیچ عنوان پابرهنه راه نروید و از دمپایی شخصی خودتان استفاده کنید.

عوارض احتمالی در صورت عدم درمان

• خارش و التهاب
• تورم و التهاب پوست
• عفونت ثانویه باکتریایی یا ویروسی در مناطق آلوده
• انتقال عفونت
• استرس
• کاهش اعتماد به نفس

نتیجه گیری

کاندیدیاز یک عفونت قارچی است که در نقاط مختلف بدن، مشکلات متفاوتی را ایجاد می کند. با رعایت بهداشت و پرهیز از مرطوب نگه داشتن بدن می تواندید از بروز این بیماری جلوگیری کنید، اما در صورت بروز هر یک از نشانه های این قارچ، توصیه می شود به پزشک مراجعه کنید تا از پیشرفت آن جلوگیری نمایید. همانطور که گفته شد؛ این بیماری خطرناک نیست اما پیشرفت آن می تواند مشکلات جدی را در بدن ایجاد کند. این قارچ عامل بسیار مهم و شایعی است که امکان دارد سلامت شما را به خطر بیندازد، پس نسبت به درمان آن بی تفاوت نباشید.

نسخه اصلی مطلب بیماری پوستی کاندیدیازیس؛ علل علائم، پیشگیری، تشخیص و درمان را در سایت دکتر جمال الدین حسن زاده بخوانید.

---