بدن انسان از میلیونها نورون عصبی تشکیل شده است که وظیفه انتقال پیام را از عضلات به سمت مغز و بالعکس را به عهده دارند. وجود اختلال در هر کدام از این نورونها در انتقال پیام ها مشکل ایجاد می کند تخریب پوسته میلین، تخریب خود عصب و ایجاد اسکار، گیرکردن و له شدن عصب و امثال آن از دسته اختلالات اعصاب هستند.

اختلالات عصبی بیماری هایی هستند که بر روی سیستم اعصاب مرکزی و محیطی تأثیر می گذارند. برای تشخیص مشکلات عصب و عضله نیاز به نوار عصب و عضله است تا بتوان مشکلات عصبی موجود در بدن را تشخیص داد. این روش، یک تست تشخیصی است که وضعیت سلامت عضلات و سلول های عصبی که آنها را کنترل می کند، را ارزیابی می کند.

این سلول های عصبی، نورون های حرکتی نامیده می شوند. آنها سیگنال های الکتریکی را که باعث انقباض و شل شدگی عضلات می شود، منتقل می کنند. نوار عصب و عضله این سیگنال ها را به نمودار یا اعداد، ترجمه می کنند و به پزشکان در تشخیص کمک می کند.

علت گرفتن نوار عصب و عضله

• سندرم تونل کارپ (فشار بر روی عصب مدیان هنگام عبور از بین استخوان های مچ دست و تحت رباط عرضی)
• سندرم خروجی قفسه سینه (فشار بر روی شبکه بازویی، هنگام عبور این اعصاب از زیر استخوان ترقوه در شانه)
• گیرافتادن افتادن عصب اولنار (فشار بر روی عصب اولنار هنگام عبور از پشت آرنج)
• دردهای ناشی از مشکلات دیسک (فشار بر روی ریشه های عصبی هنگام خروج از ستون فقرات در گردن و یا درد کمر مانند درد سیاتیک )
• احساس مور مور، گزگز و بی حسی اندام ها

در تشخیص فشار روی ریشه های عصبی که از بین مهره ها عبور کرده و توسط دیسک صدمه دیده تحت فشار قرار می گیرند کمک کننده است و به پزشک معالج در تشخیص میزان ضایعه ایجاد شده توسط دیسک صدمه دیده کمک می کند. تست نوار عصب و عضله برای بررسی وضعیت بهبود پس از درمان دیسک کمر و گردن به صورت جراحی و یا روش های طب فیزیکی ، مؤثر است.

مراقبت های قبل از گرفتن نوار عصب عضله

1. دوش بگیرید و لباس راحت و آزاد بپوشید.
2. از مرطوب کننده، لوسیون و عطر بر روی پوست خود استفاده نکنید. کرم ها و لوسیون ها بر دقت تست تأثیر می گذارند.
3. درخصوص استفاده از رقیق کننده های خون یا هرگونه دارو با پزشک خود صحبت نمایید. داروهای ضد انعقاد خون مانند وارفارین می توانند خطر خون ریزی بعد از الکترومیوگرافی را افزایش دهند. با این حال بدون مشورت با پزشک مصرف داروهای خود را قطع نکنید.
4. اگر از ابزار هایی نظیر ضربان ساز استفاده می کنید یا دچار اختلالات خونریزی هستید، حتماً به دکتر مغز و اعصاب خود اطلاع دهید.

نحوه گرفتن نوار عصب و عضله

به طور معمول این تست طی پروسه زیر انجام می شود:

• برای انجام این تست در وهله اول شما باید تمامی لوازم از جمله گیره مو، عینک، سمعک، جواهرآلات و حتی لباسهایی که باعث ایجاد خللی در آزمایش خواهند شد را کنار بگذارید.
• گاهی از شما خواسته می شود تا به جای لباس خود یک لباس مخصوص جراحی به تن کنید.
• حال باید روی تخت مخصوص نشسته یا به حالت درازکش قرار بگیرید.
• عضله های مورد نظر توسط تکنسین یا متخصص مغز و اعصاب پیدا می شوند.
• با استفاده از محلول ضدعفونی کننده پوست تمیز خواهد شد و بعد یک سوزن استریل و خیلی ظریف به درون عضله وارد می شود و صفحه ای فلزی در زیر شما قرار خواهد گرفت. گاهی برای یک آزمایش نیاز است که چندین سوزن به کار برده شود؛ اما درد ناشی از ورود این سوزن ها بسیار ناچیز است. در حین انجام تست باید عضلات شل نگه داشته شود و بعد در زمان نیاز، عضلات را با شدت کم و زیاد، منقبض نمایید. در تمام مدت زمان انجام تست، فعالیت الکتریکی عضله توسط مانیتوری مخصوص قابل نمایش و ثبت می باشد. گاهی برای داشتن صدای پتانسیل های الکتریکی یک تقویت کننده صوتی نیز به کار برده می شود.

آیا گرفتن نوار عصب و عضله درد دارد؟

الکترومیوگرافی ممکن است باعث بروز درد خفیفی شود که می توان آن را بدون مصرف داروی مسکن به طور کامل تحمل کرد.

تفسیر جواب نوار عصب و عضله

در ادامه به برخی از اصطلاحات این تست می پردازیم که برای تفسیر پاسخ نوار عصب و عضله و پاسخ به اینکه نوار عصب و عضله چیست کمک کننده هستند:

• دامنه: سیگنال الکتریکی به صورت موج نشان داده می شود و دامنه ارتفاع آن است.
• سرعت رسانایی (CV): سرعت رسانش سرعت حرکت تکانه الکتریکی در طول عصب را توصیف می کند.
• مدت زمان: این عرض یک موج الکتریکی را توصیف می کند.
• بلوک هدایت: این کاهش سیگنال در سراسر یک ناحیه تشریحی مانند مچ دست است. بلوک هدایت نشان دهنده گیر افتادن عصب مانند سندرم تونل کارپ است .
• رفلکسF: موج F نوعی پژواک الکتریکی محسوب می شود که در آن تکانه به سمت ستون فقرات حرکت می کند و سپس در امتداد همان فیبر به پایین برمی گردد، بنابراین حسی از رسانایی در تمام طول یک عصب حرکتی را می دهد.
• رفلکسH: موج H معادل الکتریکی یک رفلکس در پا است. یک تکانه از طریق یک عصب حسی به نخاع می رود و سپس در طول یک عصب حرکتی برمی گردد.

عوارض تست نوار عصب عضله

این تست را می توان یک تست کم خطر و تقریباً بدون عارضه به شمار آورد. البته شما ممکن است در محل ورود الکترود سوزنی با مشکلاتی مثل خونریزی، عفونت، یا آسیب عصبی رو به رو شوید که این موضوع بسیار کم رخ خواهد داد و می توان آن را کاملاً نادر دانست. در زمان ورود الکترودها در عضلات امتداد دیواره قفسه سینه نیز بسیار احتمال آن پایین است که هوا با ورود به ناحیه مابین ریه ها و دیواره قفسه سینه سبب آسیب دیدگی ریه و پارگی کیسه های هوایی گردد. تنها عارضه متداول این تست را می توان درد محل ورود الکترودها به شمار آورد که چند روزی ممکن است با شما همراه باشد. اما شما می توانید حتی برای از بین بردن این درد کم نیز از مسکن ها استفاده کنید. در مواقع بسیار اندکی نیز محل ورود سوزن ها دچار خارش و تورم خواهد شد که در صورت غیرطبیعی بودن تورم نیاز است که این موضوع با پزشک در میان گذاشته شود.

قیمت نوار عصب و عضله

هزینه انجام تست عصب عضله بستگی به تجهیزات مصرفی در تست، تعداد خدمات انجام شده، آزمایش ها و تست های مورد نیاز، مرکز انجام تست عصب و عضله و… دارد که درآن صورت نمی توان هزینه دقیقی برای انجام این تست داد و برای هر فردی متفاوت است.

نسخه اصلی مطلب نکاتی که قبل از گرفتن نوار عصب و عضله باید بدانید را در سایت دکتر سلمان فلاح بخوانید.

---