اورولوژی یک تخصص در جراحی است که وظیفه ی درمان بیماری های مربوط به دستگاه ادرار زن و مرد و اندام تناسلی مرد را برعهده دارد. به افرادی که در رشته ی اورولوژی تخصص می گیرند اورولوژیست گفته می شود یعنی متخصصان درمانی که در زمینه ی تشخیص، تعیین و درمان این دسته از اختلال و بیماری ها تعلیم دیده اند. از جمله اختلالاتی که اورولوژیست به درمان آن می پردازد می توان مشکلات مربوط به کلیه، اورتر (لوله هایی که کلیه را به مثانه متصل می کند)، غدد آدرنال، مثانه و مجرای ادرار (لوله ای که ادرار را از مثانه خارج می کند) را نام برد. اورولوژی طی قرن بیستم پیشرفت چشمگیری داشته است. اورولوژیست مشکلات مربوط به بیضه، اپیدیدیم، لوله ی منی، کیسه ی منی، پروستات و آلت در مردان را نیز معالجه می کند. رشته ی اورولوژی شامل کنترل وضعیت هایی نظیر عفونت مجرای ادرار و بزرگ شدن غده ی پروستات با قرص تا کنترل وضعیت هایی نظیر سرطان مثانه، سرطان پروستات ، سنگ کلیه و بی اختیاری به وسیله ی جراحی است.

آنچه در ادامه این مطلب می خوانیم:

اهداف جراحی اورولوژی

عارضه های شایعی که جراحی اورولوژی را ضروری می سازد مواردی چون آسیب دیدگی نخاع، آسیب دیدگی اندام های لگن، بیماری های گوارشی مزمن و مجاری ادراری و التهاب و عفونت پروستات را شامل می شود که همگی منشأ نوروژنیک دارند. بیماری های مزمن و بدخیم شایع دیگری نیز وجود دارد که جراحی بزرگ کردن یا قطع یا رفع انسداد برای درمان آنها مفید است. این دسته از عارضه ها دستگاه های تناسلی، کلیوی و گوارشی را درگیر می کنند. پیشرفت های به دست آمده در سیستم های تشخیصی اورودینامیک (نوار مثانه) تحول چشمگیری را در جراحی اورولوژی ایجاد کرده است. تغییرات حاصل شده و دستاوردهایی چون لاپاراسکوپی، معاینه آندوسکوپی سرطان روده (کولون)، عمل های پروتز و روش های تصویربرداری برای جراحی اورولوژی بسیار سودمند بوده است. این پیشرفت های تصویربرداری و جراحی تخصص اورولوژی را به مرحله بسیار فعال و کارآمدی رسانده است و هر ساله روش های جراحی جدیدی را به متخصصین و بیماران ارائه می دهد.

کاربرد جراحی های اورولوژی

• سیستم مجاری ادرار
• سیستم تولید مثل مردان
• سرطان مثانه
• اختلال در نعوظ
• ناباروری
• سیستیت بینابینی
• بیماری های کلیوی
• سنگ کلیه
• پروستاتیت
• عفونت مجاری ادراری
• واریکوسل

آزمایش های مورد استفاده پیش از جراحی

1. جمع آوری ۲۴ ساعته ادرار
2. تست جریان ادرار
3. رادیوگرافی از کلیه، حالب و مثانه
4. اسکن کلیه
5. پیلوگرافی آنته گراد
6. سونوگرافی پروستات و مقعد
7. پیلوگرافی داخل وریدی
8. سیستوگرافی
9. سیستومتری
10. سونوگرافی کلیه
11. سونوگرافی کلیه
12. سیستوگرافی رتروگراد

انواع جراحی اورولوژی

1. جراحی آلت تناسلی و بیضه
2. جراحی بیضه: هیدروسل
3. جراحی بیضه: جراحی واریکوسل
4. جراحی بیضه: جراحی واریکوسل به روش لاپاروسکوپی
5. جراحی بیضه: برداشت بیضه
6. جراحی بیضه: تثبیت یک طرفه و دو طرفه
7. جراحی آلت تناسلی: گسترش لگام
8. جراحی فیموز: پرپوتیوپلاستی
9. جراحی فیموز: عمل کامل
10. جراحی برداشتن کیست پوست ختنه گاه
11. پروتز آلت تناسلی
12. افزایش طول آلت تناسلی
13. پلیکاسیون

عمل های از طریق مجرای ادرار

1. جراحی اندویورولوژی: سیستوسکوپی تشخیصی
2. جراحی اندویورولوژی: سیستوسکوپی با نمونه برداری
3. جراحی اندویورولوژی: برداشتن تومور از راه مجرای ادرار (TURT)
4. جراحی اندویورولوژی: تراشیدن پروستات از راه مجرای ادرار (TURP)
5. جراحی اندویورولوژی: قرار دادن و برداشتن کاتتر حالب
6. جراحی اندویورولوژی: اورترورنوسکوپی (URS)
7. جراحی اندویورولوژی: اورترولیتولاپاکسی (URLS)
8. جراحی اندویورولوژی: اورتروتومی
9. جراحی اندویورولوژی: پولیپکتومی
10. جراحی اندویورولوژی: سیستولیتوتریپسی
11. جراحی اندویورولوژی: ایجاد و تغییر نفروستومی
12. جراحی اندویورولوژی: برش پروستات از راه مجرای ادرار (TUIP)
13. جراحی اورولوژی: جراحی محل اتصال حالب و لگن از طریق لاپاروسکوپی

جراحی های کلیه

• جراحی کلیه: مارسوپیالیزیشن کیست از طریق لاپاروسکوپی
• جراحی کلیه: نفرکتومی با لامپکتومی
• جراحی کلیه: نفرکتومی با لاپاراتومی
• جراحی کلیه: برداشتن تومور کلیه (جراحی NSS)
• برداشتن کلیه
• برداشتن سنگ کلیه
• پیوند کلیه
• شکستن سنگ
• بی اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار افراد با سنین مختلف را درگیر می کند. این مشکل می تواند به اشکال مختلف رخ دهد. تک موردی، گاه به گاه یا به طور منظم. حتی در صورتی که بیمار بی اختیاری ادرار خفیف را تجربه کند، نباید به آن بی توجهی کرد؛ زیرا می تواند در طول زمان بدتر شود. مشاوره با پزشک به تعیین دلایل و انتخاب درمان مناسب کمک خواهد کرد. طیف وسیعی از جراحی ها برای بی اختیاری ادرار وجود دارند:

1. جراحی برای بی اختیاری استرسی
2. جراحی های افتادگی واژن یا دستگاه تناسلی
3. جراحی پایین آمدن دیواره های جلو و عقب واژن
4. ترمیم فیستول مجرای ادرار

سایر عمل های اورولوژی

• جراحی فرج: زگیل های تناسلی
• جراحی پروستات: برش رادیکال از طریق لاپاروسکوپی
• جراحی پروستات: پروستاتکتومی

جراحی با لیزر

• جراحی اورولوژی: جراحی محل اتصال حالب و لگن از طریق لاپاروسکوپی
• درمان فتق
• درمان فتق مغبنی
• درمان هیپوسپادیاس
• عمل برگشت وازکتومی

مراقبت پس از جراحی های اورولوژی

مدت بستری شدن از یک روز تا یک هفته متغیر است و به سطح درگیری اندام آسیب دیده و نوع جراحی (باز یا لاپاراسکوپی ) بستگی دارد. جراحی های بزرگ و جدی اورولوژی به استنت گذاری (تغییر جهت موقت ادرار یا مدفوع) و سوندگذاری نیاز دارد که پس از جراحی درآورده می شود. بعضی جراحی ها در دو مرحله انجام می شود. در مرحله اول بافت بیمار خارج می شود و در مرحله دوم بازسازی و ترمیم یا بزرگ کردن به منظور بهبود و جایگزینی عملکرد انجام می شود. مدت بستری و دوران بهبود پس از جراحی بسته لاپاراسکوپی کوتاهتر و سریع تر است و عوارض آن نیز از عمل های جراحی باز کمتر است.

عوارض جراحی های اورولوژی

عوارض جراحی اورولوژی به نوع عمل (باز یا لاپاراسکوپی) و شدت آسیب دیدگی اندام ها بستگی دارد. جراحی اورولوژی باز تمامی عوارض احتمالی یک جراحی استاندارد و اثرهای جانبی ناشی از بیهوشی را که به قلب و ریه ها فشار وارد می کند، به دنبال دارد. عفونت کردن محل جراحی از عوارض تمام عمل های جراحی باز و بسته محسوب می شود. احتمال آسیب دیدن اندام های مجاور در جراحی لاپاراسکوپی بالاتر است. برداشتن کلیه و پیوند کلیه به دلیل گستردگی جراحی عوارض بسیاری در پی دارد، خطرهای احتمالی پس از جراحی های روده بزرگ، مثانه و پروستات نیز قابل توجه است.

زمان مراجعه به متخصص اورولوژی

• خون در ادرار شما دیده شود.
• مشکلات جنسی یا بیماری های مقاربتی مانند زگیل تناسلی (هم آقایان و هم خانم ها) داشته باشید.
• نیاز مکرر یا فوری به دفع ادرار داشته باشید.
• در پایین کمر خود، لگن یا طرفین احساس درد داشته باشید.
• احساس درد و سوزش در حین ادرار داشته باشید.
• در دفع ادرار مشکل داشته باشید.
• ترشح ادرار داشته باشید.
• جریان ادرار ضعیف یا ادرار چکه ای داشته باشید.

اگر شما مرد هستید و علائم زیر را دارا هستید حتماً باید به یک متخصص اورولوژی مراجعه کنید:

• کاهش میل جنسی
• وجود زگیل بر روی آلت یا اطراف آن
• توده ای در بیضه
• احساس درد در بیضه
• مشکل در نگه داری یا نعوظ

نسخه اصلی مطلب انواع عمل های جراحی اورولوژی را در سایت دکتر پیمان صالحی بخوانید.

---