جراحی ترمیم عروق و عصب اطراف زانو

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

اعمال جراحی های ترمیمی زانو با هدف جلوگیری از آسیب بیشتر به مفصل زانو و یا جلوگیری از عوارض جدی آن انجام می شوند. جراحی های ترمیمی اطراف زانو می توانند شامل طیف وسیعی از عمل های جراحی باشند.

جراحی ترمیم عصب (Nerve repair)

شایع ترین علل آسیب های اعصاب محیطی زانو عبارتند از : ضربه مستقیم ، پاره شدن عصب به علت نوک تیز استخوان شکسته شده ، له شدن عصب بر اثر گیر کردن بین قطعات شکسته شده استخوان، فشار به عصب یا کشیده شده شدید آن بر اثر جابه جا شدن استخوان ها و یا به دنبال دررفتگی مفصلی، فشار به عصب به علت سندرم کمپارتمان، آسیب عصب بر اثر چسبندگی در بافت های اطراف آن. بسیاری از این آسیب ها بعد از گذشت مدتی خود به خود خوب می شوند ولی در مواردی که آسیب عصب همراه با پارگی یا زخم باشد ، عمل جراحی ترمیمی لازم است.

جراحی ترمیم عروق (Vascular repair) اطراف زانو

عروق اطراف زانو ممکن است به دلایل متعددی مانند ضربه شدید اولیه، پاره شدن بر اثر لبه تیز استخوان شکسته شده، هماتوم اطراف شکستگی و یا سندرم کمپارتمان آسیب ببینند. در موارد علائم شدید عروقی (هماتوم نبض دار، خونریزی شدید، ایسکمی حاد اندام) جراحی ترمیمی عروق آسیب دیده به صورت اورژانس لازم است. در برخی موارد نیاز است جراحی توسط تیمی از جراحان شامل جراح ارتوپد و جراح عروق و جراح پلاستیک صورت گیرد.

ترمیم زانو با جراحی

اعمال جراحی های ترمیمی زانو با هدف جلوگیری از آسیب بیشتر به مفصل زانو و یا جلوگیری از عوارض جدی آن انجام می شوند. جراحی های ترمیمی معمولا طی جراحی آتروسکوپی زانو صورت می پذیرند.

موارد ترمیم زانو

ترمیم زانو ممکن است شامل یکی از موارد زیر باشد:

1. برداشتن یا ترمیم پارگی منیسک
2. بازسازی یا ترمیم پارگی رباط صلیبی
3. برداشتن قطعات کوچک پاره شده غضروف مفصلی
4. برداشتن قطعات سست استخوان
5. برداشتن بافت سینوویال ملتهب
6. برداشتن کیست بیکر
7. تنظیم مجدد کشکک
8. ایجاد سوراخ های کوچک یا ریزشکستگی در نزدیکی غضروف آسیب دیده برای تحریک رشد غضروف

انواع جراحی ترمیمی زانو

برخی از انواع جراحی ترمیمی زانو که به روش آرتروسکوپی انجام می شوند، عبارتند از:

• جراحی پارگی منیسک یا غضروف: منیسککتومی نام رسمی جراحی است که شامل برداشتن بخشی از غضروف منیسک از مفصل زانو است. منیسک یک غضروف ضربه گیر است که بین انتهای استخوان قرار می گیرد تا مانند بالشتک عمل کرده و از زانو حمایت کند. پارگی های کوچک تر منیسک را معمولاً می توان برای تسکین علائم پارگی مینیسک کوتاه کرد.
• ترمیم منیسک: ترمیم مینیسک یک روش جراحی است که برای ترمیم منیسک آسیب دیده انجام می شود. ترمیم منیسک می تواند آناتومی طبیعی زانو را بازیابی کرده و در صورت موفقیت آمیز بودن، پیش بینی طولانی مدت بهتری ارائه دهد. با این حال، ترمیم مینیسک جراحی مهم تری است که بهبودی طولانی تری دارد. همچنین به دلیل خون رسانی محدود به منیسک، ترمیم منیسک همیشه امکان پذیر نیست.
• بازسازی رباط صلیبی قدامی (ACL):رباط صلیبی قدامی یکی از چهار رباط اصلی زانو است. ACL برای ثبات زانو بسیار مهم است و افرادی که به ACL خود آسیب می رسانند، اغلب از خارج شدن زانوی خود از مفصل رنج می برند. بنابراین بسیاری از بیمارانی که دچار پارگی ACL هستند، درمان جراحی این آسیب را انتخاب می کنند. اکثر جراحی های ACL به روش آرتروسکوپی انجام می شود.
• برداشتن پلیکا: پلیکا بقایای بافتی است که از رشد جنین باقی مانده است. در مراحل اولیه رشد، زانوی شما به بخش های جداگانه تقسیم می شود. تقسیم کننده های محفظه ها به مرور زمان از بین می روند اما مقداری باف اضافی باقی می ماند. زمانی که این بافت باقیمانده برجسته تر باشد، به آن پلیکا می گویند. پلیکای تحریک شده را سندرم پلیکا می گویند. برداشتن پلیکا برای حذف این بافت تحریک شده انجام می شود.
• رهاسازی جانبی: کاسه زانو در انتهای استخوان ران در شیاری از غضروف بالا و پایین می رود. ممکن است کاسه زانو به سمت بیرون این شیار کشیده شده یا حتی ممکن است از شیار خارج شود و با خم شدن مفصل زانو باعث ایجاد درد شود. رهاسازی جانبی برای شل کردن رباط هایی که کاسه زانو را به سمت خارج شیار می کشند، انجام می شود.
• میکروشکستگی: میکروشکستگی درمانی است که برای تحریک بدن به رشد غضروف جدید در ناحیه غضروف آسیب دیده استفاده می شود. در روش میکروشکستگی، از لایه بیرونی سفت استخوان نفوذ کرده تا به لایه های داخلی استخوان، جایی که سلول های مغز استخوان وجود دارد، برسند. سپس این سلول ها می توانند به ناحیه آسیب دیده دسترسی پیدا کرده و شکاف غضروف را پر کنند.
• کاشت کندروسیت اتولوگ: در این روش، از جراحی آرتروسکوپی برای شناسایی مناطق آسیب غضروف و برداشت سلول های غضروف استفاده می شود. سلول های خود فرد سپس در آزمایشگاه رشد داده شده و در یک روش جداگانه در مفصل کاشته می شوند که به یک جراحی باز نیاز است.
• انتقال غضروف (OATS): انتقال غضروف شامل جابجا کردن غضروف از قسمت های سالم مفصل به مناطق آسیب دیده است. شاخه های کوچک غضروف همراه با بخشی از استخوان زیرین برداشته می شوند و به ناحیه آسیب منتقل می شوند. پلاگ ها از قسمت هایی از مفصل گرفته می شوند که سطح غضروفی مورد نیاز نیست.

عوارض و خطرات جراحی ترمیمی زانو

خطرات بیهوشی در جراحی که البته در تمام جراحی ها وجود دارند و ممکن از به ندرت ایجاد شوند عبارتند از:

• واکنش های آلرژیک به داروها
• مشکلات تنفسی
• خون ریزی
• عفونت

امروزه متخصصین ارتوپد به نتایجی رسیده اند که نشان داده شده است عواملی چون استرس و آسیب عصب می­ تواند در ایجاد درد در قسمت­ های مختلف بدن موثر باشد . برای مثال زانو منشا اصلی عصبی، آسیب و فشارعصب پرونئال در قسمت زیرین زانو و یا حتی بهم فشردگی این عصب پس از درمان های شدید است که با شیوه های مختلف و جراحی قابل درمان است.

آسیب عصب زانو

بعضی اوقات مشکلات عصبی می توانند باعث درد زانو شوند. چندین عصب وجود دارد که مسئولیت احساس درد در زانو و اطراف آن را برعهده دارند. عصب ژنیکولار داخلی، عصب ژنیکولار جانبی و عصب اینفراپاتلار. درد ناشی از این اعصاب بسته به محل و کیفیت درد، می تواند با بلاک های عصبی یا فركانس پرتونگاری (RFA) درمان شود. درد عصبی (نورالژی) به صورت درد تیز، تیر کشیدن، سوزش، الکتریکی و احساس سوزن سوزن شدن توصیف شود.

جراحی آرتروسکوپی زانو

آرتروسکوپی به یکی از پرکاربردترین عمل های تشخیصی و درمانی صدمه های زانو تبدیل شده است. این عمل جراحی جزیی به صورت سرپایی انجام می شود. پزشک دستگاه آرتروسکوپ را از طریق چند برش کوچک وارد زانو می کند تا بتواند کل مفصل را ببیند و بخشی از آسیب دیدگی ها را ترمیم کند.

آمادگی پیش از جراحی

والدین بیماران زیر ۱۸ سال باید فرزند خود را همراهی و رضایت نامه عمل را امضا کنند. بیمار موظف است پزشک را از هر گونه حساسیت دارویی یا غیر آن آگاه کند و داروهای مصرفی خود را به پزشک اطلاع دهد. آمادگی پیش از عمل (در روز انجام آرتروسکوپی) موارد زیر را شامل می شود:

• بررسی شرایط بیمار و ارائه توصیه های قبل و بعد از عمل
• معاینه جسمی و بررسی سابقه پزشکی
• گفتگوی پزشک با بیمار در مورد عمل، خطرهای احتمالی و مزایای آن و امضا رضایت نامه توسط بیمار پس از کسب آگاهی لازم
• مشاوره با متخصص بیهوشی
• ملاقات با متخصص فیزیوتراپی (آموزش تمرین های اصلاحی و استفاده از چوب زیر بغل و اندازه کردن زانوبند)

بیمار باید موارد زیر را حتماً با پزشک در میان بگذارد.هر گونه تغییر در وضعیت جسمی که بر جراحی اثر بگذارد. چنانچه پیش از جراحی هر یک از علائم زیر بروز یابد، باید به پزشک اطلاع داده شود:

• علائم سرماخوردگی
• تب و یا تب و لرز
• تحریک چشم، گوش، گلو یا لثه و هر گونه ناراحتی دندانی
• کورک، خراش یا بریدگی پوست
• ناراحتی معده یا روده مانند اسهال، حالت تهوع و استفراغ یا وجود خون در مدفوع
• تغییر در کلیه یا مثانه که شامل سوزش ادراری، وجود خون یا عفونت در ادرار، تکرر یا اضطرار ادراری می شود.
• احتمال بارداری

شب قبل از جراحی

رعایت توصیه های زیر بسیار مهم است:

• پرهیز از خوردن یا آشامیدن پس از نیمه شب مگر آن که پزشک یا متخصص بیهوشی دستور دیگری داده باشد. احتمال دارد جراحی در صورت رعایت نکردن این نکته یا عدم پیروی از دستورات پزشک کنسل شود.
• در شب پیش از جراحی و مجدداً در صبح روز جراحی باید زانو پنج دقیقه با اسفنج آغشته به صابون گرفته شده از پرستار مالش داده و تمیز شود. بیمار باید حساسیت به ید یا صابون را اطلاع دهد.
• مصرف داروهای معمول تنها در صورت اجازه پزشک یا متخصص بیهوشی مجاز است.
• پوشیدن لباس های راحتی، مانند شلوار کشی یا لباس گشاد، که درآوردن و پوشیدن آن راحت باشد.

پس از جراحی

بیمار پس از اتمام جراحی به اتاق ریکاوری منتقل می شود و معمولاً یک ساعت در آن اتاق تحت نظر می ماند؛ البته مدت ماندن در اتاق ریکاوری به عمل جراحی و نوع بیهوشی بستگی دارد. ممکن است از پانسمان بزرگ، زانوبند یا کمپرس یخ استفاده شود.

این جراحی چندان تهاجمی نیست. این عمل در اکثر موارد تنها یک تا دو ساعت طول می کشد و بیمار معمولاً همان روز عمل ترخیص می شود. بیمار باید در منزل از کمپرس یخ و پانسمان استفاده کند؛ یخ ورم را فرومی نشاند و درد را تسکین می دهد.