انحراف شست پا به سمت انگشتان دیگر را هالوکس والگوس می گویند. این عارضه در تمام سنین شایع است و شیوع آن در خانم­ ها بیشتر از آقایان است. بونیون یا هالوکس والگوس (hallux valgus) شست پا، یک برجستگی استخوانی در کنار پا است که در انتهای انگشت شست پا ایجاد می شود. این قسمت از کف پا می تواند ملتهب و متورم و باعث درد کف پا شود. هالوکس والگوس شست پا اغلب در زنان و افراد مسن ایجاد می شود. با گذشت زمان، مفصل آسیب دیده ممکن است سفت و دردناک شود و تغییر شکل پیدا کند. هالوکس والگوس و دردی که ایجاد می کند می تواند منجر به بروز مشکلاتی در اندازه بودن کفش و دشواری در راه رفتن شود. ارتوزیست ها به افراد مبتلا به هالوکس والگوس کمک می کنند تا درد کف پایشان را کاهش دهند، عملکرد انگشت شست پا را بهتر کنند، قدرت عضلات را بهبود بخشند و توانایی راحت راه رفتن شان را بازیابند.

عوامل ایجاد انحراف شست پا

عوامل مختلفی ممکن است باعث ایجاد هالوکس والگوس شست پا شود، از جمله:

• عوامل وراثتی
• شکل پا
• صافی کف پا
• سستی مفاصل (معروف به نرمی مفصل)
• آرتروز

تحقیقات اخیر نشان می دهد که کفش نمی تواند عامل ایجاد هالوکس والگوس باشد. البته کفش های تنگ می توانند با مالش بر روی بافت مفصل، هالوکس والگوس را تحریک کنند. فشار ناشی از تنگی کفش تورم و درد بیشتری ایجاد می کند.

علائم هالوکس والگوس

افراد مبتلا به هالوکس والگوس، شاید علائم خفیف یا شاید علائم شدیدی را گزارش دهند، علائمی همچون:

• درد و تورم در مفصل انگشت شست پا که با ایستادن و راه رفتن بدتر می شود.
• بزرگ شدن تدریجی برجستگی در کنار پا. بونیون می تواند ملتهب و متورم شود و باعث درد پا شود.
• درد در هنگام پوشیدن کفش و پیدا کردن یک کفش راحت یا شیک برای فرد دشوار می شود.
• تغییر در حالت راه رفتن
• دشوارتر شدن راه رفتن برای فرد
• تغییراتی در تعادل، افزایش خطر سقوط، به ویژه در افراد مسن
• کج شدن انگشت شست پا و انگشتان کوچک تر که این باعث در هم رفتگی انگشتان پا می شود. این عارضه می تواند منجر به تغییر شکل و درد بیشتری در پا شود.
• کاهش کیفیت زندگی به دلیل درد کف پا

تشخیص بیماری هالوکس والگوس

برای اطمینان از تشخیص صحیح، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی یا متخصص ارتوپدی ممکن است شما را برای انجام عکس برداری رادیولوژی ارجاع دهد.پس از تشخیص، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی با شما در مورد یک برنامه درمانی برای کمک به کاهش درد، جلوگیری از بدتر شدن وضعیت عضله و بازیابی حرکت تان صحبت می کند.

درمان هالوکس والگوس

1. اولین توصیه برای درمان انحراف شست پا مراجعه به ارتوزیست است تا بهترین مشاوره را به شما ارائه دهد. اگر درد و ناراحتی در ناحیه انگشت شست دارید می توانید از درمان­ های فیزیوتراپی ، تمرین درمانی، استفاده از یخ، اسپلینت، کفی و حتی درمان جراحی استفاده کنید.
2. فیزیوتراپی و اسپلینت در موارد خفیف تا متوسط می تواند باعث کاهش درد، بهبود حرکت و راه رفتن، تقویت عضلات و برگشتن انگشتان به حالت طبیعی شود.
3. اما اگر درد شدید در ناحیه داشته باشید و در راه رفتن و وزن اندازی دچار مشکل شده باشید، می­ بایست از جراحی برای برگرداندن انگشت شست به حالت اولیه کمک گرفت.
4. متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ، متخصص های هستند که برای بهبود کیفیت زندگی بیماران، درمان هایی را به آن ها ارائه می دهند. برنامه های درمانی برای هالوکس والگوس می تواند شامل فیزیوتراپی، ورزش، مراقبت عملی و آموزش بیمار باشد.توجه فرمایید که انجام فیزیوتراپی با جلسات مکرر و دستگاههای پیچیده ضرورتی نداردو مهمترین قسمت فیزیوتراپی هالوکس والگوس ورزش درمانی و درمانهای دستی است.

1- درمان بدون جراحی

• تمرینات مخصوص برای تقویت عضله دورکننده شست، تمرینات افزایش قوس کف پا، لیزر درمانی جهت کاهش درد، استفاده از یخ، کشش عضلات و اولتراسوند از روش های فیزیوتراپی برای درمان کجی انگشت شست پا بدون جراحی است.
• همچنین اسپلینت­ هایی که انگشتان را ازهم جدا می­ کنند و در طول روز داخل کفش قرار می­ گیرند یا اسپلینت های ژلی که شبانه می توان بین انگشتان استفاده کرد از گزینه ­های دیگر درمانی هستند.

2- درمان از طریق جراحی

روش های جراحی بسیاری وجود دارد که می توانند انگشت شست پایتان را در حالت مستقیم قرار داده و در نتیجه، تحریک و درد داخل پا را بهبود بخشد.

تکنیک انتخابی برای جراحی بونیون به عوامل زیر بستگی دارد: شدت و اندازه ی قوز و انحراف شست پا، توانایی تصحیح (یعنی آیا می توان آن را به صورت منفعلانه به یک موقعیت مستقیم تغییر داد یا خیر)، وجود آرتروز، وجود آسیب های همراه با آن، تحرک مفصل، نظر خود پزشک جراح، طول انگشتان بزرگ در مقایسه با سایر انگشتان و... . هدف از جراحی این است که با جا به جا کردن استخوان متاتارسال در بالای استخوان سزاموئید (استخوان های کوچک ما بین زردپی ها)، عدم تعادل ایجاد شده در اطراف مفصل ترمیم شود.

3- درمان از طریق ارتوز

پزشک معالج شما ممکن است بسته به شرایطی که دارید، استفاده از آتل، کفی طبی یا وسایل کمکی را به شما توصیه کند و آموزش های لازم را برای استفاده صحیح از آن ها بدهد. این وسایل می توانند شامل موارد زیر باشد:

• آتل (اسپلینت) و ابزار جداکننده انگشتان پا برای کاهش درد و فشار از روی انگشت شست
• ساپورت یا محافظ های سفارشی یا بدون نسخه (ارتزهای پا) قوس کف پا برای کمک به حفظ موقعیت مناسب کف پا و مچ پا در هنگام راه رفتن
• عصا، واکر یا چوب زیر بغلی (وسایل کمکی) برای کمک به کاهش درد و بهبود توانایی راه رفتن

آیا می توان از این آسیب یا شرایط جلو گیری کرد؟

هیچ مدرکی وجود ندارد که بتوان راهی را برای پیشگیری از ایجاد هالوکس والگوس شست پا پیدا کرد. اگرچه، با پیروی از این دستورالعمل های مراقبتی ممکن است بتوانید از بدتر شدن این عارضه و احتمالاً از انجام عمل جراحی جلوگیری کنید، از جمله:

• کفش مناسب بپوشید. به طور مثال از پوشیدن کفشی که انگشتان پا را فشرده می کند خودداری کنید. پوشیدن کفش با فضای انگشتی پهن تر، فشار روی انگشت شست را كاهش داده و باعث می شود كه قسمت خارجی پا به كفش مالیده نشود.
• از آتل استفاده کنید. هنگامی که احساس ناراحتی می کنید، به یک متخصص فیزیوتراپی مراجعه کنید. ارتوزیست ممکن است استفاده از آتل را به شما توصیه کند. آتل ها، بالشتک ها و تکیه گاه های انگشت شست به گونه ای طراحی شده اند که انگشت شما را در موقعیت بی خطر نگه داشته و فشار بر روی آن را کاهش می دهند.
• از ارتز یا کفی طبی استفاده کنید. ارتوزیست ممکن است یک کفی طبی یا ارتز را به شما توصیه کند. کفی های طبی می توانند از صاف شدن قوس کف پا در هنگام راه رفتن جلوگیری کرده و فشار بر انگشت شست را کاهش دهند. گاهی اوقات، یک ارتز باید به صورت سفارشی ساخته شود تا متناسب با شرایط خاص پای شما باشد.

متخصصان متخصص طب فیزیکی و توانبخشی یا متخصص ارتوپدی می توانند بهترین راه حل ها را برای نیازهای خاص هر بیمار توصیه کنند.

برای وضعیت هالوکس والگوس، بهتر است چه کفش هایی بپوشیم؟

هنگام خرید کفش، فقط به اندازه ی کفش توجه نکنید و باید حواستان به عرض و پهنای کفش نیز باشد. باید کفش راحتی پیدا کنید که به جلوگیری از درد کمک کند. کفش های موجود در این طیف از مدل کفش، حالت کشی و الاستیک خاصی دارند و کفی کششی آن ها به ندرت بر روی پا فشار وارد می کنند. با پوشیدن این نوع کفش ها، دیگر فشاری بر روی پاهایتان احساس نخواهید کرد.

• مهم ترین مسئله برای کفش های مخصوص بونیون و هالوکس والگوس ، داشتن قسمت جلوی پای پهن و جادار است که به اندازه کافی به انگشتان پا آزادی می دهد. داشتن جنس انعطاف پذیر در کفش به تنهایی کافی نیست.
• كف کفش ها بايد جذب کننده شوک بوده و فرم آناتومیکی آن به صورتی باشد که زیر کف پایتان محكم بوده و احساس طبيعي داشته باشد.
• به طور کلی باید از پوشیدن کفش پاشنه بلند اجتناب کرد، زیرا در صورت پوشیدن این نوع کفش ها، ناحیه جلوی پا تحت فشار زیادی قرار می گیرد و ممکن است قوز شست پایتان وخیم تر شود.
• کفش های مناسب برای وضعیت هالوکس والگوس باید برای قرار دادن کفی ها و ارتزهای طبی جادار و مناسب باشند تا بتوانید در صورت لزوم یک کفی طبی مخصوص هالوکس والگوس را در آن قرار دهید.
• مواد بالایی کفش مناسب برای پاهای دچار هالوکس والگوس باید بسیار نرم باشد و به هیچ وجه نباید به روی پا فشاری وارد کند.
• در صورت امکان، داخل کفش باید بدون درز بوده و روزنه هایی برای تنفس داشته باشد تا هوای داخل کفش مطبوع بماند و حداکثر راحتی را حتی در هنگام راه رفتن و ایستادن برای مدت طولانی داشته باشید.

کفی طبی در هالوکس والگوس

هنگام خرید کفش، فقط به اندازه ی کفش توجه نکنید و باید حواستان به عرض و پهنای کفش نیز باشد. باید کفش راحتی پیدا کنید که به جلوگیری از درد کمک کند. کفش های موجود در این طیف از مدل کفش، حالت کشی و الاستیک خاصی دارند و کفی کششی آن ها به ندرت بر روی پا فشار وارد می کنند. با پوشیدن این نوع کفش ها، دیگر فشاری بر روی پاهایتان احساس نخواهید کرد.

• مهم ترین مسئله برای کفش های مخصوص بونیون و هالوکس والگوس، داشتن قسمت جلوی پای پهن و جادار است که به اندازه کافی به انگشتان پا آزادی می دهد. داشتن جنس انعطاف پذیر در کفش به تنهایی کافی نیست.
• كف کفش ها بايد جذب کننده شوک بوده و فرم آناتومیکی آن به صورتی باشد که زیر کف پایتان محكم بوده و احساس طبيعي داشته باشد.
• به طور کلی باید از پوشیدن کفش پاشنه بلند اجتناب کرد، زیرا در صورت پوشیدن این نوع کفش ها، ناحیه جلوی پا تحت فشار زیادی قرار می گیرد و ممکن است قوز شست پایتان وخیم تر شود.
• کفش های مناسب برای وضعیت هالوکس والگوس باید برای قرار دادن کفی ها و ارتزهای طبی جادار و مناسب باشند تا بتوانید در صورت لزوم یک کفی طبی مخصوص هالوکس والگوس را در آن قرار دهید.
• مواد بالایی کفش مناسب برای پاهای دچار هالوکس والگوس باید بسیار نرم باشد و به هیچ وجه نباید به روی پا فشاری وارد کند.
• در صورت امکان، داخل کفش باید بدون درز بوده و روزنه هایی برای تنفس داشته باشد تا هوای داخل کفش مطبوع بماند و حداکثر راحتی را حتی در هنگام راه رفتن و ایستادن برای مدت طولانی داشته باشید.

نسخه اصلی مطلب برای وضعیت هالوکس والگوس، بهتر است چه کفش هایی بپوشیم؟ را در سایت دکتر بیژن فروغ بخوانید.

---