عروق واریسی به عروقی گفته می شود که بزرگ هستند و به رنگ آبی روی سطح پوست دیده می شوند این عروق معمولا حالت پیچ خورده دارند و زیر سطح پوست به صورت برجسته هستند به نحوی که قابل لمس هستند و باعث بروز درد و ناراحتی می شوند. این وضعیت به ندرت قبل از سن ۲۵سالگی دیده به وجود می آیند. اما با بالا رفتن سن بیشتر به چشم می آیند. رگ های عنکبوتی یک نوع دیگر از سایر عروقی هستند که ظاهر ناسالمی دارند.

این عروق کوچک تر از عروق واریسی هستند و به صورت خوشه متعددی به وجود می آیند که روی سطح پوست در جهات مختلفی پخش می شوند. این عروق به رنگ قرمز یا ارغوانی دیده می شوند.

واریسی شدن عروق به دنبال یک بیماری که نارسایی عروق نام دارد به وجود می آید. عروق واریسی اغلب برجسته هستند و حالت پیچ خوردگی دارند که در اندام های تحتانی قابل مشاهده هستند. عروق واریسی رگ های ناسالمی هستند که به علت افزایش فشار درون عروق عمیق پا به وجود می آیند.در صورتی که این اختلال درمان نشود وضعیت به وجود آمده حادتر خواهد شد.

واریسی شدن عروق

بدن شما در پاسخ به افزایش فشار ایجاد شده به تولید عروق ناسالم جدید می پردازد که اغلب در نزدیکی سطح پوست قرار دارند به این وضعیت واریسی شدن عروق گفته می شود.

عواملی که باعث واریس می شوند

واریسی شدن عروق یک بیماری ژنتیکی هست یعنی اگر پدر یا مادر شما دچار این اختلال باشند احتمال اینکه شما نیز دچار واریس شوید وجود دارد، آشنایی با سابقه پزشکی خانوادگی و ابتلا به واریس و بیماری عروقی به شما کمک می کند اقدامات پیشگیری کننده از قبیل ورزش کردن و حفظ تناسب را در اولویت قرار دهید

برخی مشاغل خاص باعث می شوند که احتمال واریسی شدن عروق افزایش پیدا کند به عنوان مثال برخی از مشاغلی که فرد باید به مدت طولانی روی پاهای خود بایستد از قبیل: پیشخدمت ها، فروشندگان و معلمین بیشتر از سایرین در معرض خطر واریس قرار دارند.

مستندات نشان می دهد که زنان به ویژه زنان باردار بیشتر در معرض خطر واریس قرار دارند. افزایش سن، بارداری، تابش نور خورشید و تغییرات هورمونی یا وارد شدن آسیب نیز از دیگر دلایل بروز عروق عنکبوتی هستند.

شناسایی واریس

با بزرگ شدن عروق غلط برگشتن جریان خون به پاها به اعصاب مجاور فشار وارد می کنند و باعث بروز درد و ناراحتی می شوند. در این حالت شما احساس می کنید که پاهایتان وزن بسیار زیادی را تحمل می کند یا ممکن است احساس کنید که پاهای شما خسته هستند، این علائم و نشانه ها معمولا در انتهای روز به ویژه اگر به مدت طولانی ایستاده باشید یا در گرما قرار داشته باشید بیشتر احساس خواهند شد. از واریس شدن عروق تحت عنوان نارسایی عروق نیز یاد می شود.

عوارض واریس

در صورتی که واریس درمان نشود می تواند باعث به وجود آمدن عوارض زیر شود:

• در صورتی که بیش از حد به رگ فشار وارد شود گاهی اوقات پاره می شود یا می ترکد باید خونریزی خواهد شد باعث خونریزی خواهد شد.
• گردش نامناسب خون می تواند باعث به وجود آمدن زخم هایی شود که یا خوب نمی شوند یا دیر بهبود پیدا می کنند.
• گردش نامناسب خون می تواند باعث تجمع مایعات در پاها شود و سلول های خونی به تولید یک نوع ماده شیمیایی بپردازند که هموسیدرین نام دارد و باعث می شود رنگ پوست قرمز شود.
• مشکل دیگری که ممکن است در اثر واریس ایجاد شود، بی حسی یا گزگز دست و پا است. هنگامی که رگ های یک عضو دچار مشکل می شوند، خون رسانی و به طبع، اکسیژن رسانی به آن ناحیه کاهش می یابد. نتیجه این وضعیت، بی حس شدن یا گرفتگی عضلات پا یا دست است. البته دست و پا تنها اعضایی نیستند که ممکن است دچار واریس شوند، برای مثال رگ های صورت نیز می توانند درگیر این مشکل شوند.

چگونه می توان از واریس رگ ها جلوگیری کرد؟

برخی از مواردی که باعث بروز بیماری رگ ها یا واریسی شدن آن ها می شوند قابل تغییر نیستند یعنی شما نمی توانید از آن ها اجتناب کنید. به عنوان مثال شما نمی توانید ساختار ژنتیکی خود را تغییر دهید یا جنسیت خود را عوض کنید اما می توانید با رعایت موارد زیر به بهبود خود کمک کنید.

• همیشه تناسب اندام داشته باشید زیرا اضافه وزن و چاقی به دریچه رگ ها فشار وارد می کند.
• به طور منظم ورزش کنید زیرا ورزش کردن به ساق پا فشار وارد می کند و این امر باعث می شود که خون به سمت قلب برگردد مگر آنکه دریچه رگ ها درست عمل نکند.
• از پوشیدن کفش های پاشنه بلند خودداری کنید هیچ گونه شواهد و مدارکی وجود ندارد که نشان دهد پوشیدن این مدل کفش باعث بروز واریس می شود اما می تواند به رگ ها فشار بیاورد و از میزان فعالیت عضلات ساق پا بکاهد و باعث واریسی شدن رگ ها شود.
• از ایستادن و نشستن به مدت طولانی خودداری کنید زیرا نداشتن فعالیت جسمانی می تواند باعث کاهش گردش خون و تجمع خون در پاها شود. سعی کنید هر یک ساعت یک بار بلند شوید و کمی راه بروید.
• نارسایی عروق پاها نادیده نگیرید و همیشه پاهای خود را به منظور بروز علائم و نشانه های واریس بررسی کنید. اگر در خانواده شما سابقه نارسایی رگ ها وجود دارد احتمال آنکه شما نیز دچار این اختلال شوید مطرح خواهد شد.

به علاوه راهکارهای دیگری نیز وجود داردند که عبارت اند از:

• ورزش کنید: هرقدر عضلات پای شما قوی تر باشند، احتمال ضعیف شدن دریچه های رگ ها و تجمع خون در پاها کمتر می شود.
• پاهای خود را در بازه های زمانی مختلف بالا ببرید: قرار دادن پاها بالاتر از قلب، به بازگشت خون از پاها به سوی قلب کمک کرده و از فشار وارده به دیواره رگ ها می کاهد.
• اگر برای مدت طولانی می نشینید، لازم است هر ۳۰ دقیقه یک بار بلند شوید و کمی قدم بزنید. انقباض عضلات پای شما هنگام راه رفتن، به بازگرداندن خون به سوی قلب و کاهش فشار وارده بر دیواره رگ ها کمک می کند.
• اگر برای مدت طولانی می ایستید، لازم است هر ۳۰ دقیقه یک بار به خودتان استراحت بدهید. بی حرکت ایستادن، فشار زیادی را بر رگ های پای شما وارد می کند.
• از حمام طولانی مدت در وان آب داغ بپرهیزید. دمای بالا باعث گشاد شدن عروق و تجمع خون بیشتر درون رگ ها می شود.

جوراب واریس

جمله معروفی هست که میگوید: جوراب واریس دارویی ست که می پوشیم. این جوراب استاندارد فشار مشخصی را از ناحیه مچ پا تا بالای کشاله ران وارد می کند .این فشار از مچ به سمت بالای پا به صورت تدریجی کم می شودو کاهش تدریجی فشار در طول پا باعث بهبود جریان خون سیاهرگی از پا به سمت قلب می شود. به دلیل همین مکانیزم اثر به آنها جوراب فشاری هم گفته می شود.

این جوراب ها با اعمال فشار مداوم، تا حدی اثر ناشی از ضعف دریچه های رگ های پا را کاهش می دهند و به بازگشت جریان خون به قلب کمک می کنند. در نتیجه، تورم در بخش های پایینی پا کاهش یافته و از لخته شدن خون جلوگیری می شود.البته با وجود پوشیدن این جوراب ها ممکن است باز هم عروق واریسی و عنکبوتی خود را ببینید. توجه داشته باشید که پیش از خرید جوراب واریس لازم است حتماً با یک متخصص مشورت کنید تا جورابی با اندازه و فشار مناسب را به شما پیشنهاد کند.

انواع جوراب واریس

برای اثربخشی بهتر است نوع جورا ب واریـس با راهنمایی پزشک مشخص شود. نوع جوراب بر اساس فشار وارده در ناحیه مچ، ارتفاع جوراب، جنس الیاف و پنجه باز یا بسته بودن جوراب تعیین می شوند. جوراب های واریس دارای فشارهای متفاوتی هستند که از کلاس فشار ۱ تا فشار ۴ به تشخیص پزشک معالج تجویز می شود.

قد جوراب هم می تواند در عملکرد آن موثر باشد. جورابهای زیر زانو با فشار کم برای استفاده روزمره، جوراب نیمه ران بیشتردر دوره نقاهت و بعد از جراحی واریس و دیگر عملهای جراحی استفاده می شوند. جوراب شلواری و انواع دیگر جوراب ها نیز در بازار موجودند .

جوراب واریس را چه زمانی در روز بپوشیم؟

جوراب واریس برای کاهش میزان تورم و پادرد به افراد توصیه می شود. بهتر است صبحها پیش از بلند شدن از رختخواب و شروع امور روزمره، جوراب را بپوشید و تا زمانیکه فعالیت در حالت ایستاده و یا در حالت پشت میزنشینی دارید ، از جوراب استفاده کنید. نیازی به پوشیدن جوراب در حالت دراز کش و هنگام ورزش ندارید.

در ضمن اگر در مشاغلی مثل کادر درمانی اشتغال دارید و برای مثال شیفت کار شما بعدازظهر یا شب است قبل از شروع شیفت کاری ۱۰ دقیقه پاهای خود را بالاتر از سطح قلب قرار دهید و سپس جوراب بپوشید.

جوراب واریس در بارداری

واریس در دوره بارداری با توجه به تغییرات هورمونی و وزن ایجاد می شود برای کاهش احساس سنگینی، درد پا و همینطور جلوگیری از تشدید ورم پا به خانمهای باردار توصیه می شود در طول روز جور اب بارداری بپوشند.

جوراب واریس در بیماران مبتلا به لخته خون در پا

اگر بیمار ورم پا داشته باشد پوشیدن جوراب طبی واریس با ایجاد فشار مناسب و بهبود جریان خون به کاهش ورم پا کمک می کند.

علت پوشیدن جوراب واریس بعداز سزارین

پس از زایمان خطر لخته شدن خون در مادران وجود دارد لذا هر اقدامی که بتواند به پیشگیری از این مشکل کمک کند توصیه می شود. پس از سزارین با توجه به شرایط مادر، درد و اذیت جای بخیه و مسئولیتهای جدید نوزاد ، عادت به شیردهی و …. مادر ممکن است تحرک کافی بدنی نداشته باشد و همچنین نخوردن مایعات کافی و تغییرات فیزیولوژیک و هورمونی در بدن مادر باعث می شود خطر بروز لخته خون در این دوره بیشتر شود. از اینرو معمولا متخصصان زنان به مادران بخصوص در سن بالای ۳۵ سال و مادران با وزن بالا توصیه به استفاده از جوراب واریس می کنند.

عوارض جوراب واریس چیست؟

• قسمت بالایی جوراب که نوار سیلیکونی است میتواند باعث ایجاد حساسیت پوستی به صورت جوش و تاول شود.
• در دراز مدت جوراب های با فشار بالا خصوصا کلاس فشار ٣و۴ ممکن است باعث تحلیل رفتن عضله ساق پا شود به همین خاطر توصیه می شد جــوراب را فقط در مواقع کارهای ایستاده یا نشسته طولانی بپوشید.
• خارش پوستی از عوارض نسبتا شایع جوراب است.

نسخه اصلی مطلب پیشگیری از واریس را در سایت دکتر بیژن فروغ بخوانید.

---