لگن یا هیپ (HIP) نقش مهمی در حمایت از وزن بالای بدن در هنگام ایستادن، راه رفتن، دویدن ایفا می کند و ثبات لگن برای این عملکردها حیاتی است. استخوان ران و استابولوم (استخوان لگن) به هم می پیوندند و مفصل ران را تشکیل می دهند، در حالی که لابروم (لبه بافتی که مفصل ران را می پوشاند) و رباط های پوشاننده کپسول ران، ثبات مفصل ران را حفظ می کنند. آسیب به این ساختارها می تواند منجر به وضعیتی به نام بی ثباتی مفصل لگن شود. بی ثباتی مفصل لگن زمانی اتفاق می افتد که مفصل لگن ناپایدار می شود و علائم مختلفی ایجاد می کند.

هنگامی که دررفتگی مفصل لگن وجود دارد، سر استخوان ران یا به سمت عقب از حفره خارج می شود یا به جلو.

• دررفتگی خلفی: تقریباً در 90 درصد از بیماران دررفتگی مفصل لگن، استخوان ران در جهت عقب از کاسه لگن به بیرون رانده می شود. به این دررفتگی خلفی می گویند. دررفتگی خلفی باعث می شود ساق پا در وضعیت ثابتی قرار گیرد و زانو و پا به سمت وسط بدن چرخانده شوند.
• دررفتگی قدامی: هنگامی که استخوان ران از حفره خود در جهت جلو می لغزد، لگن فقط کمی خم می شود و زانو و پا به سمت بیرون می چرخند و از وسط بدن دور می شوند.

هنگامی که لگن دررفته باشد، رباط ها، لابروم، ماهیچه ها و سایر بافت های نرمی که استخوان ها را در جای خود نگه می دارند نیز اغلب آسیب می بینند. اعصاب اطراف لگن نیز ممکن است آسیب ببینند.

علائم بی ثباتی هیپ یا لگن

شایع ترین علائم بی ثباتی لگن عبارتند از:

• درد
• سستی
• احساس بیرون آمدن ران از کاسه لگن
• تولید صدای کلیک
• سابلاکساسیون
• نابجایی

علل بی ثباتی هیپ

بی ثباتی مفصل لگن می تواند ناشی از عوامل زیادی باشد. دو نوع اصلی از شرایط ناپایدار لگن وجود دارد:

• بی ثباتی تروماتیک: این می تواند ناشی از تصادف با وسیله نقلیه یا فعالیت های ورزشی بسیار شدید باشد. اغلب به دلیل آسیب به بالای استخوان ران یا آسیب به لابروم یا غضروف ایجاد می شود. همچنین می تواند ناشی از تشکیل اجرام سست باشد.
• بی ثباتی مزمن: این می تواند ناشی از مشکلات ژنتیکی یا رشدی و همچنین استفاده بیش از حد از مفصل لگن باشد.

بی ثباتی در لگن یا شلی کپسولی، یک اصطلاح فراگیر است که برای توصیف شلی یا ضعف عمومی مفصل لگن استفاده می شود.

شرایطی که می تواند باعث بی ثباتی لگن شود، عبارتند از:

• پارگی لابرال و رباط
• دیسپلازی هیپ (پوشانده نشدن حفره استابولوم)
• گیرافتادگی استخوان ران (استخوان های غیرطبیعی مفصل ران)
• پارگی به لیگامنتوم ترز

تشخیص

اگر درد و بی ثباتی لگن وجود دارد، پزشک یک معاینه فیزیکی کامل انجام می دهد و علائم و سابقه پزشکی را مورد بحث قرار می دهد.

برای درک علت بی ثباتی لگن و یافتن بهترین درمان، پزشک ممکن است آزمایشاتی را انجام دهد، از جمله:

1. اشعه ایکس: این تصاویر به پزشک اجازه می دهد تا تناسب و وضعیت استخوان های مفصل لگن را ببیند. تصاویر اشعه ایکس همچنین به پزشک کمک می کند تا دررفتگی لگن یا سایر مشکلات را بررسی کند.
2. آرتروگرام: در آرتروگرام از رنگ تزریق شده به مفصل لگن قبل از اشعه ایکس یا اسکن های دیگر استفاده می شود. این رنگ به پزشک کمک می کند تا جزئیات وضعیت مفصل را به وضوح ببیند.
3. توموگرافی کامپیوتری (CT): سی تی اسکن تصاویری را از جهات مختلف ارائه می دهد که نمای دقیق تری از مفصل لگن مشاهده می شود.
4. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): اسکن MRI تصویر خوبی از بافت نرم داخل و اطراف مفصل لگن، از جمله رباط ها، ارائه می کند.

درمان

• فرآیند جا اندازی

اگر جراحات دیگری وجود نداشته باشد، یک داروی بی حسی یا آرام بخش دریافت می کنید و یک پزشک ارتوپد استخوان ها را به موقعیت مناسب خود باز می گرداند. به این فرآیند کاهش می گویند. در برخی موارد جا اندازی باید در اتاق عمل با بیهوشی انجام شود. در موارد نادر، پاره شدن بافت نرم یا قطعات کوچک استخوانی مانع از بازگشت استخوان ران به داخل کاسه لگن می شود. هنگامی که این اتفاق می افتد، جراحی برای برداشتن بافت های شل و قرار دادن صحیح استخوان ها مورد نیاز است.پس از کاهش، جراح مجموعه دیگری از اشعه ایکس و احتمالاً اسکن سی تی اسکن را درخواست می کند تا مطمئن شود استخوان ها در موقعیت مناسب قرار دارند.

• درمان غیر جراحی

اگر مفصل لگن با موفقیت کاهش یابد و هیچ شکستگی مرتبطی در سر استخوان ران (گوی) یا استابولوم (کاسه لگن) وجود نداشته باشد، ممکن است درمان غیرجراحی مناسب باشد. در این صورت، احتمالاً به مدت 6 تا 10 هفته نمی توانید وزن خود را به پای خود وارد کنید. همچنین به شما توصیه می شود که تا بهبودی کامل، از قرار دادن پای آسیب دیده در موقعیت های خاص خودداری کنید. همچنین ممکن است پزشک برای بهبودی بهتر مفصل لگن استفاده از بریس هیپ اسپایکا را توصیه کند.

• بریس هیپ اسپایکا

بریس هیپ اسپایکا با محدود کردن حرکت، لگن را کنترل می کند. این بریس شامل یک پوسته کمر و ران است که توسط یک مفصل لگنی قابل تنظیم به هم متصل شده اند. اگر مفصل لگن پس از دررفتگی های متعدد یا پس از جراحی هیپ ناپایدار باشد، بریس های هیپ اسپایکا استفاده می شوند. با قرار دادن لگن در حالت ابداکشن (پاها جدا از هم) از دررفتگی مفصل لگن جلوگیری می کند و میزان خم شدن لگن را کنترل می کند.

• درمان جراحی

در صورت وجود شکستگی های مرتبط با دررفتگی، یا اگر لگن حتی پس از جا اندازی ناپایدار باشد، ممکن است به درمان جراحی نیاز باشد. اهداف جراحی بازگرداندن ثبات مفصل ران و بازگرداندن سطوح غضروف به موقعیت طبیعی خود است.

نسخه اصلی مطلب بریس هیپ اسپایکا چیست و چه کاربردی دارد؟ را در سایت دکتر بیژن فروغ بخوانید.

---