پای شارکو می تواند ناشی از بی حسی کامل یا تقریباً کامل در یک یا هر دو پا یا مچ پا باشد. این وضعیت باعث می شود استخوان های پا ضعیف شوند و آن ها را مستعد آسیب هایی مانند شکستگی و دررفتگی کند.

از آنجایی که پا بی حس است، درد ناشی از شکستگی یا آسیب های دیگر می تواند مورد توجه قرار نگیرد و منجر به آسیب های اضافی ناشی از راه رفتن و ایستادن شود.

با ادامه ضعیف شدن استخوان ها، مفاصل پا ممکن است دررفته یا فرو بریزند و شکل پا را تغییر دهند. شکل به دست آمده به عنوان پا با کف گهواره ای نامیده می شود، زیرا قوس به سمت پایین و بیرون کشیده شده و ظاهری مانند صندلی گهواره ای ایجاد می کند.پای شارکو همچنین می تواند منجر به بروز زخم هایی شود که به سختی بهبود می یابند. در صورت عدم درمان، پای شارکو می تواند منجر به تغییر شکل شدید، ناتوانی یا قطع عضو شود.

علائم پای شارکو:

پای شارکو در سه مرحله رخ می دهد:

• مرحله اول: تکه تکه شدن و تخریب

این مرحله حاد و اولیه با علائمی مانند قرمزی و تورم قابل توجه پا و مچ پا مشخص می شود. همچنین در مقایسه با پای دیگر، ممکن است در لمس آن ناحیه گرم یا داغ شود. در داخل، تورم بافت نرم و شکستگی های کوچک استخوان شروع به رخ دادن می کند که نتیجه آن تخریب مفاصل و استخوان اطراف است. این امر باعث از دست دادن ثبات مفاصل و در نتیجه دررفتگی می شود. استخوان ها حتی ممکن است ژله ای شده و کاملاً نرم شوند. در طی این مرحله، قسمت پایینی پا ممکن است ظاهری صاف یا ته صاف پیدا کند. برآمدگی های استخوانی (برآمدگی های کف پا) نیز ممکن است در پایین پا ظاهر شوند. در صورت عدم درمان، این مرحله می تواند تا یک سال ادامه یابد.

• مرحله دوم: ادغام

در این مرحله بدن تلاش می کند تا آسیب وارد شده در مرحله اول را التیام بخشد. تخریب مفاصل و استخوان ها کند می شود و در نتیجه تورم، قرمزی و گرما کمتر می شود.

• مرحله سوم: بازسازی

در این مرحله سوم و نهایی، مفاصل و استخوان های پا بهبود می یابند. متأسفانه آن ها به خودی خود به وضعیت یا شکل اولیه خود بر نمی گردند. در حالی که هیچ آسیب بیشتری به پا وارد نمی شود، اغلب در وضعیت تغییر شکل یافته و ناپایدار باقی می ماند. همچنین ممکن است پا بیشتر مستعد ایجاد زخم باشد که می تواند منجر به تغییر شکل بیشتر یا در برخی موارد نیاز به قطع عضو شود.

علل ایجاد پای شارکو:

پای شارکو در افرادی رخ می دهد که در پاهای خود بی حسی دارند. این از دست دادن حس نتیجه نوعی آسیب عصبی به نام نوروپاتی محیطی است.پای شارکو بیشتر به عنوان یک عارضه نادر مرتبط با دیابت است اما نوروپاتی محیطی با چندین بیماری همراه است که شامل موارد زیر می شود:

• دیابت
• اختلال مصرف الکل
• سوء مصرف مواد مخدر
• جذام
• سیفلیس
• سیرنگومیلیا
• فلج اطفال
• عفونت، ضربه یا آسیب در اعصاب محیطی
• HIV
• بیماری پارکینسون
• شرایط التهابی، مانند سارکوئیدوز یا پسوریازیس

تشخیص پای شارکو:

در مرحله یک، پای شارکو ممکن است تشخیص داده نشود زیرا اشعه ایکس ممکن است هنوز آسیبی را که شروع به رخ دادن کرده است، تشخیص ندهد. به همین دلیل، مهم است که در صورت داشتن شرایط پزشکی که ممکن است منجر به پای شارکو شود، به پزشک خود اطلاع دهید.

در مراحل بعدی که بیماری پیشرفت کرده است، فناوری های تصویربرداری مانند اشعه ایکس و ام آر آی می توانند مفید باشند.

پزشک شما علاوه بر تجزیه و تحلیل علائم شما، علائم نوروپاتی را از طریق معاینه فیزیکی، مرور تاریخچه پزشکی و آزمایشات بررسی می کند. این تست ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تست تک رشته ای Semmes-Weinstein 10/5.07 گرمی که حساسیت به فشار و لمس در رشته های عصبی بزرگ را تجزیه و تحلیل می کند.
• تست pinprick که توانایی احساس درد را ارزیابی می کند.
• تست نورومتر که اختلال عملکرد اعصاب محیطی مانند نوروپاتی دیابتی را شناسایی می کند.

پزشک شما همچنین رفلکس های تاندون شما را آزمایش می کند و تون عضلانی و قدرت پای شما را تجزیه و تحلیل می کند.

درمان پای شارکو:

درمان پای شارکو در مراحل اولیه به منظور کاهش تورم و گرما در ناحیه ملتهب و همچنین تثبیت پا با بی حرکت نگه داشتن آن است. مهم است که هرگونه وزن یا فشار روی پا را از بین ببرید تا آسیب اضافی وارد نشود. چندین درمان غیرجراحی و با تکنولوژی پایین برای پای شارکو ممکن است به توقف پیشرفت آن کمک کند که شامل:

• گچ گیری تماسی پا که به طور خاص روی ساق و پا را می پوشاند
• پوشیدن آتل محافظ، بریس راه رفتن یا چکمه پیاده روی سفارشی
• به حداقل رساندن یا از بین بردن وزن روی پای آسیب دیده با استفاده از ویلچر، عصا یا اسکوتر پیاده روی
• استفاده از بریس و ارتز برای اصلاح هم ترازی پا

این پشتیبانی ها ممکن است برای چندین ماه یا بیشتر مورد نیاز باشد. در این مدت، باید به طور منظم به پزشک مراجعه کرده تا پیشرفت شما را زیر نظر داشته باشد. اگر فقط یک پا تحت تاثیر قرار گرفته باشد، پای دیگر شما از نظر علائم در این مدت تحت نظر خواهد بود.

هنگامی که پای شما بهبود یافت، ممکن است برای کاهش یا از بین بردن احتمال ابتلا به پای شارکو در آینده، کفش های درمانی یا کفش های دیابتی تجویز شود.

گچ گیری تماسی:

اکثر موارد پای شارکو حاد را می توان به صورت غیرجراحی با روش های کاهش فشار مانند گچ گیری تماسی کامل (TCC) که استاندارد طلایی درمان است، درمان کرد. بیشتر لایه های گچ گیری برای انطباق دقیق با اندام تحتانی با هدف توزیع یکنواخت نیروها در سطح کف پا حذف می شوند. یک جوراب ساق بلند لوله ای با فوم کم چگالی یا نمد یک چهارم اینچی روی تاج تیبیا و مالئول ها و اطراف سرهای متارسال با یک لایه بالشتک مصنوعی اعمال می شود.

اولین گچ پس از یک هفته به دلیل کاهش سریع ادم که در نتیجه TCC و تحمل وزن محافظت شده و محدود رخ می دهد، تعویض می شود. گچ های بعدی در فواصل دو تا چهار هفته ای تغییر می کنند تا زمانی که اریتم و ادم برطرف شده، دمای اندام آسیب دیده کاهش یافته و مشابه اندام طرف مقابل باشد و در یافته های رادیوگرافی تثبیت شود.

وجود زخم واگنر درجه 3 (یا بالاتر) نیاز به برش، درناژ و درمان آنتی بیوتیکی با رفع هرگونه آبسه قبل از استفاده از TCC دارد. ارزیابی دوره ای زخم باید همراه با دبریدمان در زمان تعویض گچ انجام شود.TCC با راهپیمایی محافظت شده خطر ایجاد فرآیند شارکوی طرف مقابل را در مقایسه با عدم تحمل وزن با عصا کاهش می دهد. TCC همچنین با بهبود زخم های غیرعفونی کف پا در بیماران دیابتی مرتبط است.

بریس پنوماتیک پیش ساخته راه رفتن:

جایگزینی برای TCC یک بریس پنوماتیک پیش ساخته راه رفتن (PPWB) است که مشخص شده است فشار کف پای جلویی و میانی پا را در درمان زخم کف پای نوروپاتیک کاهش می دهد. مزایای آن شامل نظارت آسان تر زخم، سهولت استفاده و توانایی استفاده از چندین نوع پانسمان است. استفاده از PPWB در بیمارانی که دچار ناهنجاری شدید پا هستند یا افراد ناسازگار، محدود است.

بریس یا ارتز هم تراز کننده:

پس از رفع تورم و اریتم و ثبات رادیوگرافیک، بسته به ادم قدامی باقیمانده، TCC به واکر ارتوتیک مهار شارکو (CROW) یا بریس حامل تاندون کشکک تغییر می کند. اگر ادم قدامی ادامه یابد، از سیستم CROW full-enclosure استفاده می شود. این دستگاه به مدت شش ماه تا دو سال استفاده شده تا زمانی که پای ثابت حاصل شود. سپس می توان برای بیماران کفش های عمیق با کفی های سفارشی یا ارتز قرار داد تا هرگونه تغییر شکل باقی مانده را در خود جای دهد. بازگشتن به کفش معمولی پا ممکن است در همه موارد امکان پذیر نباشد.

پزشک ممکن است اولین کسی باشد که ترومای جزئی اندام تحتانی را در یک بیمار نوروپاتیک ارزیابی می کند. اگر یافته های رادیوگرافی طبیعی باشد، یک دوره یک تا دو ماهه بی حرکتی با تحمل وزن و به دنبال آن پوشیدن کفش حمایتی توصیه می شود. تشخيص فرآيند شارکوييد در 25 درصد بيماران به تأخير مي افتد اما تشخيص زودهنگام مي تواند از قطع عضو جلوگيري کند.

جراحی پای شارکو:

اگر پای شارکو به طور قابل توجهی ناپایدار شده باشد یا اینکه به هیچ وجه نتوان آن را مهار کرد یا از آن حمایت کرد، ممکن است پزشک جراحی را توصیه کند. همچنین اگر زخمی وجود دارد که بهبود نمی یابد، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد. تکنیک های جراحی عبارتند از:

• استئوتومی ترمیمی
• فیوژن مچ پا
• اگزوستکتومی
• قطع عضو و نصب پروتز

جلو گیری از ایجاد پای شارکو:

در برخی موارد می توان از ایجاد پای شارکو جلوگیری کرد:

• اگر دیابت دارید، با کنترل سطح قند خون می توان به کاهش آسیب عصبی کمک کرد.
• افرادی که دیابت دارند یا در معرض خطر نوروپاتی هستند، باید تا حد امکان از آسیب یا ضربه به پاهای خود اجتناب کنند. لذا از ورزش هایی که ممکن است روی پاها تأثیر بگذارد، مانند فوتبال اجتناب کنید.
• برای بررسی علائم اولیه، روزانه خودآزمایی کنید.
• اگر از الکل یا سایر مواد بیش از حد استفاده می کنید، یک محیط توانبخشی ممکن است به توقف رفتاری که شما را در معرض خطر ابتلا به پای شارکو قرار می دهد، کمک کند.
• دستورالعمل های پزشک خود را دنبال کنید و به طور منظم چکاپ های حرفه ای را انجام دهید.

نسخه اصلی مطلب مفصل شارکو چیست و چگونه درمان می شود؟ را در سایت دکتر بیژن فروغ بخوانید.

---