ماستیت نوعی بیماری التهابی است که می تواند به دلیل عفونت یا عوامل دیگر در پستان ها ایجاد شود و یکی از شایع ترین مشکلات پستان محسوب می شود. این بیماری معمولاً با درد، تورم و علائم ناخوشایند دیگر همراه است و نیاز به درمان سریع دارد. ماستیت ممکن است به طور خودبه خود یا در نتیجه شیردهی بروز کند و می تواند یک یا هر دو پستان را درگیر کند. در این مقاله به بررسی علائم، علل و درمان این بیماری خواهیم پرداخت.

ماستیت چیست؟

ماستیت نوعی التهاب در بافت پستان است که ممکن است به دلیل عفونت باکتریایی یا عوامل غیرعفونی ایجاد شود. این بیماری معمولاً با علائمی مانند درد، تورم، قرمزی، و گرمی پستان همراه است. ماستیت بیشتر در زنان شیرده دیده می شود، اما می تواند در هر فردی، حتی مردان، رخ دهد. این بیماری به دو نوع اصلی ماستیت عفونی (ناشی از عفونت) و ماستیت غیرعفونی (ناشی از عوامل التهابی) تقسیم می شود. تشخیص و درمان به موقع، به ویژه در موارد عفونی، برای جلوگیری از عوارضی مانند تشکیل آبسه ضروری است.

علل ابتلا به ماستیت

• وارد شدن باکتری های مضر دهان نوزاد، به مجرای شیر پستان مادر؛ وجود ترک در نوک پستان راه ورود این باکتری ها و میکروب ها را بیشتر کرده پس احتمال ابتلا را افزایش می دهد.
• سرطانی به نام کارسینومای التهابی
• درصورتی که نوزاد به طور کامل شیردهی نشود نیز احتمال مسدود شدن مجاری و در نتیجه ابتلا به بیماری افزایش می یابد.
• بیماری هایی از قبیل دیابت، ایدز و نقص سیستم ایمنی

علائم و نشانه های ماستیت

• درد
• تورم و حساسیت
• احساس وجود توده سفت در پستان
• عفونت
• تب بالا به همراه لرز
• احساس خستگی
• قرمزی روی پوست سینه
• خروج ترشحات غیرطبیعی از نوک پستان
• گرما و داغ شدن پستان
• سوزش در زمان شیر دادن

نکاتی درباره ماستیت

• شدت ماستیت در افراد مختلف متفاوت است؛ در برخی افراد به صورت موقتی و با علائم خفیف ظاهر می شود، اما در برخی دیگر می تواند شدید و تکرارشونده باشد.
• مراجعه به موقع به پزشک و رعایت توصیه های درمانی نقش مهمی در مدیریت این بیماری دارد و به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک می کند.
• ماستیت یک بیماری خوش خیم است و ارتباطی با سرطان پستان ندارد. همچنین، خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش نمی دهد.
• این بیماری معمولاً در زنان 17 تا 42 سال شایع تر است.

ماستیت در دوران شیردهی

ماستیت دوران شیردهی شایع ترین نوع این بیماری است و اغلب باعث درد و ناراحتی هنگام شیردهی می شود. این نوع ماستیت یکی از اصلی ترین دلایل مراجعه زنان شیرده به متخصص جراحی سینه است. با این حال، ماستیت محدود به دوران شیردهی نیست و ممکن است در هر زمانی، حتی خارج از دوران بارداری و شیردهی، ایجاد شود.

اهمیت تشخیص و درمان به موقع ماستیت

علائم ماستیت می تواند به صورت ناگهانی یا تدریجی ظاهر شود. تشخیص زودهنگام و مراجعه به پزشک متخصص نقش کلیدی در درمان مؤثر این بیماری دارد. هرچه درمان زودتر آغاز شود، روند بهبودی سریع تر و ساده تر خواهد بود. تأخیر در درمان می تواند به طولانی تر شدن دوره بیماری و افزایش عوارض آن منجر شود.

درمان بیماری ماستیت

متاسفانه هنوز درمان قطعی و مشخصی برای این بیماری یافت نشده است ولی به طور معمول از داروهای کورتون، آنتی بیوتیک، داروهای ضد التهاب برای درمان استفاده می شود.

آنتی بیوتیک برای درمان ماستیت

درمان ماستیت عفونی معمولاً با تجویز آنتی بیوتیک های مناسب آغاز می شود. این داروها به کاهش عفونت و التهاب کمک می کنند و درد و ناراحتی بیمار را تسکین می دهند. آنتی بیوتیک های مورد استفاده معمولاً از گروه پنی سیلین ها یا سفالوسپورین ها هستند. انتخاب داروی مناسب باید با توجه به نوع باکتری و شدت عفونت انجام شود. در موارد ماستیت غیرعفونی، آنتی بیوتیک ها معمولاً تأثیری ندارند، مگر اینکه عفونت ثانویه وجود داشته باشد.

پماد برای درمان ماستیت

پمادهای موضعی می توانند به کاهش درد، التهاب و تسکین علائم ماستیت کمک کنند. پمادهای ضدالتهاب مانند دیکلوفناک یا ایبوپروفن موضعی برای کاهش تورم و درد مؤثر هستند. همچنین، پمادهای آنتی بیوتیکی مانند موپیروسین ممکن است در صورت وجود ترک خوردگی یا عفونت سطحی پوست پستان تجویز شوند. استفاده از پماد باید با تجویز پزشک صورت گیرد تا از اثربخشی درمان و پیشگیری از عوارض اطمینان حاصل شود.

عمل جراحی ماستیت

جراحی در ماستیت به عنوان آخرین گزینه درمانی و در صورت عدم پاسخ به دارو یا تشکیل آبسه های پیچیده انجام می شود. جراحی می تواند شامل تخلیه آبسه، برداشتن بافت آسیب دیده (لامپکتومی) یا در موارد نادر، ماستکتومی (برداشتن کامل پستان) باشد. هدف از جراحی، کاهش علائم، رفع عفونت و پیشگیری از عود بیماری است. این روش باید با مشورت پزشک متخصص و بر اساس شدت بیماری انتخاب شود.

فرق ماستیت و آبسه

ماستیت و آبسه سینه ؛ هر دو مشکلات مربوط به پستان هستند، اما ماستیت به التهاب عمومی بافت پستان اشاره دارد، در حالی که آبسه تجمع چرک در یک ناحیه خاص از پستان است که معمولاً نتیجه پیشرفت ماستیت عفونی است.

علائم:

• ماستیت درد و تورم گسترده
• آبسه درد موضعی و توده قابل لمس

علت:

• ماستیت انسداد یا عفونت
• آبسه عارضه ماستیت عفونی

شدت:

• ماستیت خفیف تر
• آبسه جدی تر و پیچیده تر

آیا ماستیت خطرناک است؟

ماستیت در اکثر موارد یک بیماری خوش خیم و قابل درمان است، اما اگر به موقع درمان نشود، می تواند خطراتی ایجاد کند. عدم درمان به موقع ممکن است به تشکیل آبسه منجر شود که نیاز به تخلیه جراحی دارد. همچنین، عفونت شدید و گسترش آن به بافت های اطراف می تواند وضعیت بیمار را پیچیده تر کند. در ماستیت غیرعفونی، نگرانی های مربوط به عود بیماری وجود دارد، اما این بیماری به خودی خود خطرناک نیست و ارتباطی با سرطان پستان ندارد.

فقط زنان شیرده به بیماری ماستیت مبتلا می شوند؟

زنانی که زایمان نکرده اند یا یائسه شده اند نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. علت این ابتلا تغییرات هورمونی است.

رعایت چه نکاتی سبب پیشگیری از ابتلا به این بیماری می شود؟

• تعویض مداوم پستان ها برای شیردهی که سبب تخلیه کامل سینه ها می شود.
• تا زمانی که نوزاد به غذا خوردن بیفتد، شیردهی را ادامه دهید.
• سعی کنید ساعات بین شیردهی طولانی نشود.
• شستن پستان ها با آب گرم قبل از شیردهی سبب افزایش خروج شیر می شود.
• برای توقف شیردهی به صورت تدریجی عمل کنید زیرا قطع ناگهانی آن باعث بازگشت ماستیت می شود.

چه نکاتی می تواند پس از ابتلا به ماستیت مفید باشد؟

• با استفاده از کمپرس سرد می توان یک سری از علائم مانند درد و تورم را کاهش داد. دقت کنید که کمپرس آب گرم می تواند سبب افزایش تورم و التهاب پستان ها شود.
• به مادران توصیه می شود که زمانی که سینه ها نرم تر هستند تمام شیر داخل سینه خود را خارج کنند سپس به نوزاد بدهند.
• شیردهی مکرر به نوزاد می تواند سبب کاهش التهاب شود. این مادران باید سعی کنند که حتی در صورت درد نیز به شیردهی ادامه دهند. برای خارج کردن شیر می توان از شیردوش ها نیز استفاده کرد. حتی اگر نوزاد مایل به خوردن شیر نیست، بهتر است شیر اضافه تخلیه شود.
• نوشیدن بیشتر مایعات باعث تولید بیشتر شیر شده که می تواند به کاهش علائم آزار دهنده ی این بیماری کمک کند. چرا که مایعات با افزایش تعداد دفعات ادرار، به دفع باکتری ها و عوامل عفونت ماستیت از بدن کمک می کنند.
• استفاده از سوتین و یا تاپ های تنگ منع می شود.
• شستن مرتب سینه ها با آب و صابون باعث منع ورود باکتری های مضر به مجاری شیر می شود.

نسخه اصلی مطلب هر آنچه باید در مورد بیماری ماستیت بدانید را در سایت دکتر سید محمد رضا حکیمیان بخوانید.

---