بیماری التهاب بورس یا بورسیت (bursitis) به حالتی گفته می شود که بورس ها به هر دلیل دچار التهاب و یا فرسودگی شده باشند. بورس ها ساختار های کیسه مانند در بدن هستند که کارشان محافظت از بافت های نرمی که در کنار برآمدگی های استخوانی قرار دارند، می باشد. التهاب بورس ممکن است به علت آسیب های محلی وارد شده به بدن به وجود آمده باشد یا اینکه بیماری های دیگر در بدن مانند آرتروز (رماتیسمی)، نقرس توفوسی (یک نوع شدید از نقرس) یا سپسیس (یا همان عفونت خون) باعث بروز آن شده باشند. در بسیاری از موارد هم مشکل تنوسینوویت (التهاب غلاف اطراف تاندون) و رسوب آپاتیت کلسیم همراه با التهاب بورس مشاهده می شود. در بدن انسان بیش از 140 بورس وجود دارد. بورس های مهم در بدن شامل بورس تروکانتر (Trochanteric)، ساب دلتوئید (Subdeltoid)، ایسکیوگلوتئال (ischiogluteal)، پس آنسرین (pes anserine)، ایلیوپسواس (iliopsoas)، رتروکالکانئال (retrocalcaneal) و الکرانون (Olecranon) هستند.

علائم و مشخصات التهاب بورس ایسکیال

مشکل التهاب بورس ایسکیال دارای چندین ویژگی و مشخصه است که بارز ترین آن وجود درد در مرکز لگن و باسن و عضلات همسترینگ پا می باشد. این درد به شکلی است که فرد با نشستن احساس درد بیشتری می کند و برعکس با قرار گرفتن بدن در حالت ایستاده بهتر می شود. البته علل مختلفی می تواند باعث چنین دردی شود. این عوامل می توانند بیرون زدگی دیسک از ستون فقرات، سندرم پیریفورمیس (سفت شدن عضله پیریفورمیس که باعث تحریک سیاتیک می شود) و رادیکولوپاتی باشند.

تشخیص التهاب بورس ایسکیال از طریق تصویر برداری

در بسیاری از موارد تصویر برداری از محل آسیب دیده و مطالعه و بررسی دقیق تر آن کمک زیادی به پیدا کردن علت مشکل و رفع آن دارد. با کمک تصویر برداری می توان وضعیت بورس، وجود کیست کانگیلون (غده های خوش خیم که معمولاً در امتداد مفاصل و تاندون ها ایجاد می شوند)، شوانوما در عصب سیاتیک (تومور غلاف عصبی) و یا انواع تومور های خوش خیم یا بدخیم دیگر و تغییرات آن ها را مورد بررسی قرار داد.

تزریق بورس ایسکیال

به طور موقت استفاده از بی حس کننده های موضعی و استروئید می تواند در بهبود التهاب بورس یا مشکلات دیگر ناشی از آن مؤثر باشد. معمولاً زمانی که هنوز علت اصلی و دقیق ایجاد مشکل و التهاب در بورس مشخص نیست، از این روش استفاده می شود. هر چند که درمان اصلی و مناسب برای آن توسط امواج فراصوت انجام می شود. با استفاده از امواج فراصوت تصویر برداری از تاندون هایی که به برجستگی ایسکیال متصل هستند انجام می شود.

روش درمان التهاب بورس ایسکیال

یکی از روش های درمان التهاب بورس ایسکیال تزریق است. همان طور که گفته شد از این روش به خصوص زمانی که هنوز علت دقیق مشکل مشخص نشده و یا روش های قبلی به نتیجه نرسیده اند، استفاده می شوند. البته روش های دیگری هم برای درمان التهاب بورس ایسکیال وجود دارد که از جمله آن ها می توانیم به تزریق پلاسمای پر پلاکت ، رادیوتراپی با پالس های فرکانس رادیویی و سرما درمانی

در چه مواردی از روش تزریق نمی توان استفاده کرد؟

وقتی که علت بیماری عفونت در سیستم بدن باشد یا آنکه در محلی که پوست دچار آسیب شده و زخم باز است، از روش تزریق استفاده نمی شود. همچنین کسانی که مشکلات و اختلالات مربوط به خون ریزی یا منعقد شدن خون دارند، بدنشان نسبت به بی حس کننده های موضعی حساسیت و واکنش نشان می دهد هم نمی توانند از این روش استفاده کنند.

روش درمان به کمک تزریق

درمان به کمک تزریق معمولاً به صورت سرپایی انجام می شود. انجام تزریق حتماً باید به کمک امواج فراصوت انجام شود تا از اینکه سوزن در محل دقیق خود قرار گرفته است اطمینان حاصل شود. بیماری که قرار است تحت درمان به این روش قرار گیرد باید پیش از هر چیز بداند که نتیجه درمان می تواند برای هر فرد متفاوت باشد و گاهی اوقات بیمار نتیجه ای که مورد انتظارش است را دریافت نمی کند. همچنین بیمار باید اطلاع داشته باشد که نوع این درمان به صورت کلی به گونه ای است که ممکن است ادامه پیدا کردن اثرات درمان نیازمند انجام مجدد فرآیند پس چند مدت داشته باشد.

معمولاً در فرآیند تزریق، ترکیبی از بی حس کننده های موضعی و استروئید استفاده می شود. بی حس کننده های موضعی که در بدن تزریق می شوند در واقع بر روی رشته های گیرنده درد اثر می گذارند. کورتیکواستروئید یکی از ترکیباتی است که در هنگام تزریق، وارد بدن می شود. نقش اصلی این ماده این است که التهاب ایجاد شده را کاهش دهد. تأثیر گذاری ترکیباتی مختلف را می شود به ای صورت توضیح داد که بی حس کننده موضعی باعث کاهش درد به صورت آنی و موقت می شود در حالی که استروئید تا 2 الی 6 روز بعد همچنان اثرگذاری دارد.

عوارض جانبی تزریق بورس ایسکیال

عوارض جانبی این روش درمانی بسیار کم است. به خصوص اگر تزریق با استفاده از تکنیک های دقیق قرار دهی سوزن انجام شود، احتمال بروز عوارض جانبی و مشکلات بعدی بسیار کم می شود. با این حال عوارض احتمالی شامل کبودی، عفونت، تجمع توده خونی (هماتوم)، آسیب به عصب ها و واکنش به ماده تزریق شده می باشد.

از مشکل عفونت به راحتی می توان با ضد عفونی کردن و رعایت احتیاط جلوگیری کرد. در مورد واکنش های آلرژیک نسبت به بی حس کننده هم می توان گفت که این موارد نادر هستند و احتمال بروز آن بسیار کم است. به علاوه واکنش به تزریق استروئید به شکلی است که بلافاصله پس از تزریق مشخص می شود و در نتیجه قابل کنترل است. واکنش های آلرژیک حداکثر تا 24 ساعت الی 48 ساعت باقی می مانند. البته برای سرعت بخشیدن به کاهش واکنش آلرژیک می توان از چند قطعه یخ هم استفاده کرد. گاهی ممکن است پس از انجام درمان، به طور موقت درد شدت پیدا کند که معمولاً با استفاده از مسکن مسئله برطرف می شود.

در مورد آسیب رسیدن به عصب ها (مثلاً آسیب به عصب سیاتیک ) که می تواند به صورت خواب رفتگی یا بی حسی بروز پیدا کند هم باید گفت که این نوع از عوارض جانبی اتفاقی بسیار نادر است.

نسخه اصلی مطلب تزریق بورس ایسکیال چیست و چرا انجام می شود؟ را در سایت دکتر علی نقره کار بخوانید.

---