ژنیکوماستی یا بزرگ شدن بافت سینه در مردان، وضعیتی است که می تواند به دلایل مختلفی مانند تغییرات هورمونی، استفاده از برخی داروها یا افزایش وزن ایجاد شود. این حالت معمولاً تأثیری بر سلامت جسمی ندارد اما می تواند از نظر روانی و اجتماعی برای فرد آزاردهنده باشد. از این رو، بسیاری از افراد به دنبال راه های درمانی برای کاهش بافت اضافی سینه و بازگشت به ظاهر طبیعی خود هستند. در این مقاله، به بررسی روش های مختلف درمان ژنیکوماستی، از تغییرات سبک زندگی گرفته تا روش های دارویی و جراحی، پرداخته ایم تا اطلاعات جامعی برای انتخاب بهترین راه حل فراهم کنیم.

ژنیکوماستی چیست؟

ژنیکوماستی به بزرگ شدن غیرطبیعی بافت سینه در مردان گفته می شود که ناشی از عدم تعادل هورمون های استروژن و تستوسترون است. این عارضه ممکن است در هر سنی رخ دهد و به دلایلی مانند تغییرات هورمونی در دوران بلوغ، افزایش سن، مصرف برخی داروها یا ابتلا به بیماری های خاص پدیدار شود. ژنیکوماستی با علائمی مانند ورم، درد، و حساسیت در بافت سینه ها همراه است و گاهی اوقات منجر به ترشح از نوک سینه می شود. در بسیاری از موارد، این مشکل به طور خود به خودی برطرف می شود، اما در صورت شدید بودن علائم، ممکن است نیاز به درمان دارویی یا جراحی باشد.

علل بروز ژنیکوماستی

ژنیکوماستی به دلایل مختلفی رخ می دهد که برخی از آن ها عبارت اند از:

تغییرات طبیعی هورمون ها

در بدن مردان و زنان هورمون های استروژن و تستوسترون تعادل جنسی را تعیین می کنند. تستوسترون ویژگی های مردانه مثل رشد عضلات و مو را کنترل می کند و استروژن در رشد سینه ها نقش دارد. در برخی مراحل زندگی مانند دوران نوزادی و بلوغ، به دلیل تغییرات طبیعی هورمون ها، ژنیکوماستی به طور موقت دیده می شود. این تغییرات معمولاً در دوران بلوغ بعد از ۶ ماه تا دو سال بهبود می یابند.

مصرف داروهای خاص

برخی داروها می توانند باعث بروز ژنیکوماستی شوند:

• داروهای آنتی آندروژن (مورد استفاده در درمان بزرگی پروستات)
• داروهای ضد اضطراب مانند دیازپام
• داروهای ضد افسردگی
• برخی داروهای ضد ایدز و شیمی درمانی

بیماری ها و اختلالات هورمونی

برخی بیماری ها و اختلالات بر تعادل هورمونی تأثیر گذاشته و منجر به ژنیکوماستی می شوند. برخی از این بیماری ها عبارت اند از:

• افزایش سن: در مردان مسن، کاهش تستوسترون و افزایش استروژن، خصوصاً در افراد دارای اضافه وزن، می تواند ژنیکوماستی ایجاد کند.
• تومورها: تومورهای غدد آدرنال یا هیپوفیز می توانند تعادل هورمون ها را مختل کنند.
• پرکاری تیروئید: در این حالت، هورمون تیروکسین به مقدار زیاد ترشح شده و باعث تغییرات هورمونی می شود.
• نارسایی کلیوی و کبدی: بیماران دیالیزی و افرادی که از مشکلات کبدی مثل سیروز رنج می برند، بیشتر در معرض ژنیکوماستی هستند.

علائم ژنیکوماستی

در صورتی که بزرگی بافت سینه ناشی از چربی اضافی نباشد و علائم زیر را داشته باشید، مراجعه به پزشک ضروری است:

• ورم و بزرگی غیرطبیعی بافت سینه
• درد و حساسیت نسبت به لمس
• ترشح از نوک پستان (در یکی یا هر دو سینه)

درمان ژنیکوماستی

در بسیاری از موارد، ژنیکوماستی خودبه خود و بدون نیاز به درمان بهبود می یابد. اما در صورتی که علائم شدید باشند، راهکارهای درمانی مختلفی وجود دارد:

درمان دارویی ژنیکوماستی

در صورتی که ژنیکوماستی ناشی از مصرف داروهای خاص باشد، با قطع مصرف آن دارو و جایگزینی آن با داروی جدید، مشکل برطرف می شود. در مواردی هم از داروهایی مانند تاموکسیفن و رالوکسیفن برای کاهش بافت سینه استفاده می شود که معمولاً در درمان سرطان سینه مؤثرند و گاهی در موارد ژنیکوماستی نیز به کار می روند.

جراحی ژنیکوماستی

برای افرادی که بزرگی سینه به دلیل بافت اضافی بسیار زیاد و ظاهر نامطلوب است، جراحی توصیه می شود. این روش شامل برداشتن بافت اضافی سینه است و در برخی موارد برش تنها در اطراف نوک سینه و گاهی زیر سینه انجام می شود. انتخاب تکنیک جراحی بستگی به اندازه سینه و حجم بافت اضافی دارد و پزشک پس از انجام آزمایشات، تکنیک مناسب را انتخاب می کند.

مراقبت های قبل و بعد از جراحی ژنیکوماستی

مراقبت های قبل و بعد از جراحی ژنیکوماستی نقش مهمی در تسریع بهبودی و کاهش عوارض جانبی دارند. پیش از جراحی، انجام آزمایش های توصیه شده توسط پزشک ضروری است و باید از مصرف سیگار، الکل، و داروهای ضدالتهابی و آسپرین خودداری شود، چراکه این موارد خطر خونریزی را افزایش می دهند. بعد از جراحی، بیمار باید از پانسمان مخصوص استفاده کند تا تورم و کبودی کاهش یابد و قفسه سینه محافظت شود. همچنین، ممکن است لوله ای موقت برای تخلیه خون و مایعات اضافی زیر پوست قرار داده شود. در دوره نقاهت، انجام فعالیت های سبک تا دو هفته و پرهیز از ورزش های سنگین تا شش هفته توصیه می شود تا روند بهبودی به خوبی طی شود. رعایت نکات مراقبتی و دستورهای پزشک باعث کاهش احتمال عفونت و بهبود سریع تر می شود.

نتیجه گیری

ژنیکوماستی ممکن است برای مردان چالش های روانی و جسمی ایجاد کند، اما با شناخت علل و انجام اقدامات درمانی مناسب، می توان به بهبود وضعیت کمک کرد. روش های درمانی متنوعی از داروها گرفته تا جراحی در دسترس است و انتخاب بهترین روش بستگی به شدت علائم و مشاوره با پزشک متخصص دارد.

نسخه اصلی مطلب ژنیکوماستی با چه روشهایی درمان میشود؟ را در سایت دکتر سید محمد رضا حکیمیان بخوانید.

---