روند پیری پوست صورت با تغییرات ساختاری سطحی و عمقی در چندین لایه بافت صورت از جمله پوست، چربی، عضله و استخوان آغاز می شود. تعداد لایه های بافت صورت از درون به هم وابسته اند و در ظاهر کلی صورت موثر می باشند. با بالا رفتن سن، پوست دچار تغییراتی می شود، تغییراتی که در یک مرحله به سمت زیباتر شدن و در مرحله ای دیگر از عمر به سمت پیری می رود.

پوست از چه سنی شروع به پیر شدن می کند؟

وقتی به دنیا می آییم معمولا صورت تپل و پر است و حتی اغلب غبغب هم در نوزادان دیده می شود. با رشد در دوران کودکی کم کم غبغب محو می شود و تا بیست سالگی همچنان صورت مخصوصا در قسمت تحتانی پر است. در حدود سی سالگی کاهش حجم چربی در قسمت پایینی صورت ظاهری بالغ تر و جوان تر به فرد می دهد. با گذر عمر چربی در سایر نواحی صورت مانند ناحیه گیجگاهی، زیر چشم و غیره تحلیل می رود.

در هر 10 سال پوست صورت با تغییری جدی مواجه می شود. در دهه دوم زندگی، کلا‍ژن سازی سلول های پوستی به میزان زیاد وجود دارد که باعث انعطاف پذیری بالای پوست صورت می شود اما درست با شروع دهه سوم زندگی از سن ۲۰ تا ۲۵ سالگی به تدریج همزمان با افزایش سن میزان کلاژن پوست به صورت سالی یک درصد کاهش پیدا می کند و پوست کم کم دچار شلی، افتادگی و چین وچروک می شود. به همین علت پوست دچار ناهمواری شده و مویرگ های خونی قابل روییت در صورت ایجاد می شود و پوست وارد مراحل شروع پیری می شود. متاسفانه در هر دهه سرعت روند پیری بیشتر از دهه قبل می شود. لکه های ناشی از نور خورشید، چین وچروک های ریز،خطوط بین ابروها و خطوط پنجه کلاغی در اطراف چشم نیز به مرور ایجاد می شود. به همین دلیل متخصصان پوست بعد از آغاز دهه سوم زندگی به افراد مراقبت های ویژه پوستی را ارائه می دهند تا روند پیری را کندتر کنند.

بالا رفتن سن فاکتورهای ‍ژنتیکی، قرار گرفتن در معرض نور خورشید، لکه های پوستی ناشی از نور آفتاب و سن، لکه های ناشی از بارداری و تغییرات هورمونی، از دست رفتن حجم اولیه صورت و مواردی مانند استرس، گریه کردن زیاد، خندیدن بیش از حد و اخم کردن زیاد همگی می تواند باعث آسیب دیدن چهره و ایجاد چین وچروک و پیر شدن پوست بعد از سن سی سالگی شود.

تغییرات چهره در گذر زمان

علاوه بر ایجاد چروک و شلی پوست، گودشدگی زیر چشم، پشت چشم و ناحیه شقیقه، نازک شدن لب ها، عمیق شدن خط خنده، محو شدن خط فکی، افتادگی گونه ها و گوشه لب ها که با افزایش سن به مرور قابل مشاهده است، لکه های پوستی و عروق مویرگی روی پوست صورت مخصوصا اطراف بینی و روی گونه ها نمایان می شود.

با بالا رفتن سن، با عقب نشینی خط موها، پیشانی بلندتر می شود، گوش ها اغلب کمی بلندتر می شوند زیرا غضروف موجود در آن ها رشد می کند، نوک بینی ممکن است افتاده شود زیرا بافت همبند غضروف بینی ضعیف و شل می شود.

آیا می توان جلوی روند پیری را گرفت؟

این پرسشی است که بارها با آن مواجه می شویم. در حقیقت باید گفت که روند پیر شدن جزیی از مراحل رشد ما انسان ها است و متوقف کردن آن امکان ناپذیر است، همان گونه که ما نمی توانیم مانع رشد کودک شویم.

عوامل پیر شدن پوست

الف) کاهش کلاژن و الاستین پوست

از دست دادن کلاژن عامل اصلی روند پیری پوست است. با پیر شدن پوست، لایه میانی (درم) به دلیل از دست دادن کلاژن نازک می شود. این امر توانایی پوست در حفظ خاصیت ارتجاعی (الاستین) و رطوبت ( اسید هیالورونیک ) را کاهش می دهد. کاهش این عناصر پوست بر چهره در قالب چین وچروک خود را نشان می دهند. به همین علت روش های مختلفی که می تواند کلاژن سازی را تحریک کنند مانند لایه برداری پوست ، پیلینگ و انواع لیزرها می توانند نقش بسزایی در افزایش ساخت کلاژن و سفتی و جوانی پوست داشته باشند.

با از دست دادن الاستین و اسید هیالورونیک تغییرات زیر برای پوست رخ خواهد داد:

1. خشک تر شدن
2. لطافت کمتر
3. الاستیسیته کمتر
4. نازک تر شدن
5. کلاژن کمتر
6. احتمال چروک شدن و افتادگی
7. کاهش حجم کلی صورت

ب) کاهش حجم چربی زیر پوست در صورت

هنگامی که جوان هستیم چربی موجود در پوست به طور مساوی توزیع می شود اما با افزایش سن حجم این چربی کاهش می یابد (آتروفی چربی) و در نیمه پایینی صورت ممکن است دچار تجمع چربی شویم و در نتیجه:

• بعضی قسمت ها از جمله پیشانی و گونه ها چربی از دست می دهند.
• بعضی قسمت ها از جمله فک چربی جذب می کند (ایجاد غبغب ).
• گردی صورت از بین می رود و به مرور افتاده می شود.
• علاوه بر این ممکن است که چین های صورت عمیق تر شوند زیرا مقدار چربی اطراف کاهش یافته و به اصطلاح جابه جا می شود.

در همین راستا است که فیلرها یا پرکننده ها اعم از انواع ژل ها گرفته تا تزریق چربی نقش بسیار حائز اهمیتی در بازگشت جوانی به صورت دارند.

پ) کاهش حجم استخوان جمجمه و صورت

با افزایش سن صورت حالت کشیده تر و لاغر تری به خود می گیرد. پیری استخوان جمجمه و تحلیل رفتن استخوان صورت به دلیل افزایش سن منجر به کاهش حجم بیومتریک آن می شود و با کاهش حمایت ساختاری استخوان، تغییرات محسوسی در سایر لایه های بافت نرم و پوششی پوست ایجاد می شود که در نهایت افتادگی پوست صورت را به دنبال دارد.

ت) حرکات میمیکی صورت

حضور ناگهانی خطوط ریز و درشت بر روی صورت می تواند به حرکات و انقباضات معمول صورت مربوط شود. یک سری حالت های همیشگی مانند لبخند زدن و انقباضات تکراری عضلات صورت مانند تیک ها و عادات فردی مانند اخم کردن، تشکیل حفره و ناهمواری های زیر سطح پوست را تشدید می کنند. به همین علت استفاده منظم از بوتاکس که باعث کاهش حرکت عضلات در صورت می شود، می تواند در جوان سازی و جوان ماندن صورت نقش بسیار موثری داشته باشد.

در مورد پیری صورتم چه کاری می توانم انجام دهم؟

حتی اگر ژن های عالی داشته باشید و بسیار جوان تر از سن خود به نظر برسید، تغییرات مربوط به سن در ظاهر صورت شما اجتناب ناپذیر است. یک روش این است که بپذیریم و از سن و ظاهر خود برای آنچه که هستیم خشنود باشیم و جشن بگیریم. با این حال همه نمی پذیرند و برخی ممکن است بخواهند که این تغییرات را به تعویق بیندازند.

گزینه های درمانی پیری پوست

عمل لیفت صورت که با روش جراحی، پوست اضافی را برمی دارد و افتادگی پوست را در قسمت تحتانی از بین می برد، یکی از راه های مبارزه با پیری و گذر زمان است. اخیرا عمل لیفت صورت پیشرفت های زیادی داشته است بنابراین نتایج طبیعی تر از قبل به نظر می رسند. اما عمل جراحی معمولا گران قیمت است و برای دستیابی به نتایج مطلوب ممکن است اقدامات دیگری نیز لازم باشد. روش لیفت صورت فقط یکی از محبوب ترین روش های زیبایی است. گزینه های زیادی برای تغییر چهره پیری وجود دارد.

اگرچه اکثر روش های جوان سازی غیرجراحی هستند اما ارزان نیستند، به ویژه هنگامی که شما نیاز به درمان های مکرر را هم در نظر بگیرید.

درمان های جوان سازی غیرجراحی صورت را می توان به دو دسته تقسیم بندی کرد:

1. گزینه بازسازی

روش های جوان سازی جهت اصلاح سطح پوست استفاده می شود و اثرات افزایش سن از جمله خطوط ریز، رنگدانه های نامنظم و لکه ها را برطرف می کند. این تکنیک ها عبارتند از:

• لایه برداری شیمیایی
• میکرودرم ابرژن
• لیزرهای جوان سازی
• هایفو
• آندولیفت

2. گزینه روش های تزریقی

مواد تزریقی شامل طیف وسیعی از مواد می باشد که باید توسط پزشک متخصص تجویز شوند. کاربرد اصلی آن ها برای درمان خطوط ریز، چین وچروک و همچنین گودی ها است. متداول ترین این مواد عبارتند از:

• نوروتوکسین ها (بوتاکس)

از سم بوتولینوم (بوتاکس) برای تضعیف عضلات و به حداقل رساندن خطوط استفاده می شود و مستقیما به عضله تزریق می گردد. در این نوع تزریق تنها خطوط ناشی از انقباضات عضلانی تحت تاثیر سم بوتولینوم قرار می گیرند. شایع ترین قسمت برای تزریق در یک سوم بالایی صورت، خط اخم، خطوط پا کلاغی و پیشانی می باشد بنابراین از این تزریق ها برای درمان خطوط پیشانی و بین ابروها استفاده می شود. آن ها با بی حرکتی عضلانی که در خطوط بیان ایجاد می کنند، کار می کنند تا پوست صاف شود . اگرچه برخی از خطوط بیان عمیق کاملا از بین نمی روند. بوتاکس نام تجاری آشنا است. از سموم بوتولینوم مورد تایید FDA و موجود در ایران دیسپورت را می توان نام برد.

• پرکننده ها (فیلرها)

فیلرها مواد یا ژل هایی هستند که می توانند به منظور تزریق در زیر پوست و بهبود خطوط ریز چین وچروک، لب ها، پر کردن گودی گونه ها و اصلاح سایر نقایص صورت ساخته شده اند؛ این مواد با ساختار بدن همخوانی دارند و به داخل پوست تزریق می شوند که با پر کردن فضای زیر چروک ها می توانند به عنوان جایگزین چربی از دست رفته عمل کنند. بسته به هدف درمان می توان این مواد را به داخل درم یا لایه زیر سطحی پوست نیز تزریق کرد.

• محرک های کلاژن

با افزایش سن جایگزین کردن کلاژن از دست رفته پوست ضروری است. محرک های کلاژن به درم یا لایه زیر پوستی تزریق می شوند تا کلاژن قسمت های از دست رفته را جایگزین کنند. این کلاژن تولید شده یک چارچوب ساختاری برای نگهداری اسید هیالورونیک و الاستین فراهم می کند. اسید هیالورونیک مولکول های آب را به سمت درم جذب و رطوبت پوست را بازیابی می کند. الاستین نیز خاصیت ارتجاعی ایجاد کرده و به کشش و لیفت پوست کمک خواهد کرد. الانسه یکی از بهترین فیلرهایی است که خاصیت تحریک کلاژن سازی دارد.

توصیه هایی برای جوان ماندن پوست

• همه افراد باید به تغذیه خود توجه کنند تا مانع از دست رفتن چربی و توده عضلات صورت خود شوند. از بهترین خوراکی ها برای تقویت پوست صورت دانه های آجیل، انواع توت ها، گوشت قرمز، آووکادو، آلوئه ورا، نان حاوی سبوس، لبنیات و حبوبات هستند.
• کرم های ضدآفتاب و آبرسان

برای جلوگیری از صدمه و آسیب پوستی همه افراد باید از دوران نوجوانی از کرم های مرطوب کننده و ضدآفتاب استفاده کنند.
محافظت از صورت در برابر آفتاب بهترین راه برای جوان ماندن آن است بنابراین باید ضدآفتاب بزنید که از پوست در برابر آن محافظت می کند، استفاده از کلاه لبه پهن نیز ایده خوبی است. کرم و لوسیون مرطوب کننده و آ برسان خشکی پوست را تسکین می دهد و به طور موقت باعث می شود چین وچروک ها کمتر دیده شوند.

• کرم های لایه بردار

از محصولات لایه بردار و ترمیم کننده پوست در شب استفاده نمایید تا از پیرشدن صورت جلوگیری نمایید. کرم های لایه بردار می توانند با از بین بردن سلول های مرده ای که به راحتی جوانی ما از بین می برند، ظاهر پوست پیر را بهبود بخشند. چندین کرم تجویز شده (Avita، Avage، Renova، Retin-A) برای کاهش چین وچروک و لکه های کبدی ناشی از قرار گرفتن در معرض آفتاب نشان داده شده است. این کرم های مورد تایید FDA حاوی رتینوئیدها، ترکیبات مربوط به ویتامین A هستند که به نظر می رسد با القای تولید کلاژن در درم و تغییر ملانین، رنگدانه ایجادکننده لکه های کبد کار می کنند. انواع مختلفی از رتینوئیدها وجود دارد. تازاروتن و ترتینوئین دو مورد از موارد مورد استفاده در محصولات مورد تایید FDA هستند.

هزینه درمان پیری پوست

جهت اطلاع از هزینه ها لازم است در ابتدا با مراجعه به پزشک و معاینه وضعیت پوست، سن، وضعیت اجتماعی و سلیقه شما پلان درمانی مشخص شود.

---