با اینکه از نظر علمی «کاشت یا پیوند مو» انتخاب اول متخصصان برای درمان طاسی نیست، از آنجا که این روش امروزه طرفداران زیادی پیدا کرده و تبلیغات متعددی راجع به انواع روشها، مزایا، هزینهها و... به چشم میخورد، مهم به نظر میرسد تا همه افرادی که مایل به انجام این کار هستند با اصول اولیه، شرایط فیزیولوژیک مستعد پیوند مو، باورهای اشتباه در این زمینه و... حتما آشنایی داشته باشند. در واقع این نوع پیوند را نیز باید مانند دیگر اعمال جراحی و پیوند عضو مهم دانست چراکه گاهی علاوه بر اینکه فرد به زیبایی ظاهری مورد نظر نمیرسد، با مشکلات جدی نیز مواجه میشود.
نگاهی کوتاه به طاسی مردانه
« آلوپسی آندروژنتیک » که طاسی با الگوی مردانه است، یکی از شایعترین انواع کممویی محسوب میشود که به درجات مختلف 1 تا 6؛ از کممویی خفیف تا ریزش کامل موها و طاسی طبقهبندی میشود و ناشی از عملکرد هورمون آندروژن کنار زمینه ژنتیک است. بدیهی است در آقایان به دلیل سطح بالای این هورمون، اگر زمینه ژنتیک نیز وجود داشته باشد، فرد دچار درجات مختلف کممویی میشود. در خانمها حتی بهرغم داشتن زمینه ژنتیک به دلیل سطح پایین آندروژن، طاسی دیده نمیشود و کممویی در سطوح مختلف بروز میکند.
خلقت انسان به گونهای است که ققط موهای بالای سر به هورمون آندروژن حساس هستند و در صورت زمینه ژنتیک، جوان متوجه میشود پس از دوران بلوغ با وجود ریزش طبیعی موها بهتدریج از حجم موها کم شده و به درجاتی از طاسی میرسد. علت این مساله این است که ترشح هورمون مردانه آندروژن موجب نازک شدن تارهای مو میشود تا جایی که کمکم به مرگ و نابودی آنها میرسد و فرد با توجه به وراثت بین سنین 20 تا 30 سالگی حتی کاملا طاس میشود.
نکته جالب اینکه موهای پشت سر و اطراف گوشها که به «بانک مو» شهرت دارند به این هورمون حساس نیستند و در صورت پیوند مو دچار ریزش نمیشوند زیرا ماهیت عدم تحریک آندروژن را دارند.
بهترین زمان پیوند مو
قطعا اولین توصیه در زمینه مقابله با ریزش مو مراجعه به متخصص پوست و مو در مراحل اول ریزش مو هاست تا با رعایت برخی توصیهها و مصرف دارو روند نازک شدن تارهای مو و از بین رفتن آنها به تعویق بیفتد. متاسفانه بسیاری از جوانان به این مساله بیتوجه هستند و زمانی که فرصت برای حفظ سلامت موها تمام میشود به فکر درمان میافتند که غالبا نمیتوان اقدام موثری انجام داد.
گرچه در گذشته ریزش مو برای مردان اصلا پدیده عجیبی محسوب نمیشد و کاملا پذیرفته بود، امروزه بیشتر مردان تمایل به کاشت مو برای افزایش زیبایی و جذابیت دارند. در صورتی که فردی چنین تصمیمی بگیرد، پس از مشورت با پزشک و بررسی شرایط انجام این کار، معمولا باید صبر کند تا روند ریزش موها به مرحله ثبات برسد زیرا اگر در این مرحله پیوند مو انجام شود، بهتدریج موهای اولیه فرد دچار ریزش شده و حالت تُنُکی در موها ایجاد میشود که اصلا زیبا نخواهد بود. این مساله کاملا باید از طرف متخصص برای فرد توضیح داده شود و پزشک آن را بهعنوان یک کار هنری تخصصی در نظر بگیرد و به جنبههای ظاهری فرد کاملا دقت کند.
همچنین پیوند مو در سنین بالا به دلیل بروز بیماریهایی مانند پرفشاری خون و... که عروق تنگ شده و خونرسانی به خوبی انجام نمیشود، مسلما مانند دوران جوانی موثر نخواهد بود.
مراقبتهای پس از پیوند مو
معمولا موها طی یک تا دو ماه پس از پیوند میریزند که البته نگرانکننده نیست زیرا فقط ساقه موها میریزند و ریشهها سالم هستند که مجدد رشد میکنند. همچنین باید از چنگ زدن هنگام شستشو، برس کشیدن محکم، ضربه زدن به تارهای مو و به طور کلی هر عاملی که باعث جدا شدن تارهای مو شود، دوری کرد تا روند پیوند کاملا تثبیت شود. علاوه بر این تا زمان تثبیت موها توصیه میشود موها با شامپوی ملایم و آب ولرم به آرامی شسته شود. به طور کلی تا حدود 6 ماه باید کاملا از موها مراقبت کرد.
در صورتی که فرد دچار خارش یا قارچ پوست سر است حتما پیش از پیوند مو باید مشکل درمان و رفع شود زیرا عمل خاراندن باعث جدا شدن و کندن تارهای مو میشود.
علاوه بر سیگاریهای قهار که داوطلب خوبی برای پیوند مو نیستند، افرادی که به این رفتار حتی در سطح کم نیز عادت دارند باید آن را ترک کنند زیرا سیگار عاملی است که باعث تنگ شدن عروق بدن از جمله عروق پوست میشود و خونرسانی را کاهش میدهد.
افرادی که نباید سراغ «کاشت مو» بروند...
پیش از اقدام به پیوند مو حتما باید وضعیت داخلی و عمومی فرد کاملا توسط پزشک متخصص پوست بررسی شود. پیوند مو فقط برای طاسیهای ارثی توصیه میشود، در حالی که طاسی ممکن است ناشی از بیماری آلوپسی آرهآتا، بیماریهای خودایمنی، هورمونی یا مصرف برخی داروها باشد که اصلا این افراد برای پیوند مو مناسب نخواهند بود. همچنین پیوند مو برای مبتلایان به دیابت و کمخونی نیز به دلیل تنگی عروق و خونرسانی ناکافی و نامطلوب توصیه نمیشود.
حتی سیگاریهای قهار نیز به دلیل اختلال در روند خونرسانی و تنگی عروق نباید پیوند مو انجام دهند. گاهی بیتوجهی به این مساله مهم موجب میشود تروما (ضربه) ناشی از پیوند مو سبب تحریک و فعال شدن بیماری پسوریازیس شده و بیمار پس از مدتی با علائم آن در پوست سر مواجه شود. در واقع پیوند مو عامل این بیماری نبوده، بلکه بیتوجهی و بررسی فرد غیرمتخصص در انجام پیوند زمینه بیماری را فعال کرده است. مشابه این حالت ممکن است فردی در پوست صورت بیماری ویروسی بدون علامت داشته باشد که پس از عمل ویروس تحریک شده و در پوست سر و صورت فعال میشود.
همچنین افرادی که به طور مستمر تحت داروهای آنتیبیوتیک، ضدانعقاد خون، ضدتشنج و قرصهای جلوگیری از بارداری هستند برای پیوند مو ممنوعیت دارند. انجام آزمایشهای هورمونی و اختلالات تخمدان نیز حتما لازم است تا در صورت نبود مشکل، پیوند مو انجام شود. به طور کلی همه بیماریهای زمینهای در این مورد باید بررسی شوند.
پیوند مو به ابرو و ریش
تکنیکهای پیوند مو همان طور که برای موی سر قابلانجام است برای ابروها یا ریش نیز به کار میرود اما در این باره باید به یک نکته مهم توجه کرد؛ به طور طبیعی روند رشد موهای سر انسان به سر مرحله آناژن (رشد سریع موها)، کاتاژن (توقف رشد) و تلوژن (جدا شدن ساقه موها) تقسیم میشود. مرحله اول حدود 4-3 سال، مرحله دوم چند هفته و مرحله سوم 4-3 ماه طول میکشد.
مرحله آناژن در ابرو که موهایش رشد میکنند، کوتاهتر است. به همین علت زمانی که از موهای سر به ابرو پیوند زده میشود، فرد متوجه رشد ابرو مانند موهای سر است زیرا فولیکولهای مو ماهیت موهای سر را دارند ولی مانند موهای ابرو مرحله رشد پس از چند ماه متوقف نمیشود که در این صورت مدام باید ابروها را کوتاه و مرتب کند. علاوه بر این، در مورد کاشت مو در ابرو و ریش باید به زاویه و جهت خواب موها نیز کاملا توجه داشت تا به شکل نازیبایی رشد نکند. باید اشاره کرد مهمترین عاملی که باعث خالی شدن ابروهای خانمها در سنین میانسالی و سالمندی میشود، استفاده از «موچین» از دوران نوجوانی و جوانی است. در زمان کندن موهای ابرو، از هر 20 تا 30 تارمو در انتهای یکی از تارها فولیکول دچار خونریزی میکروسکوپی میشود که فیبروز شده و فولیکول را از بین میبرد. این خالی شدن ابروها به دلیل ریزش موهای ابرو نیست، بلکه کندن تدریجی باعث این حالت شده است. توصیه میشود افراد ابروها را به جای موچین به کمک تیغ یا روشهایی مانند موم تمیز کرده و دائم ابروها را برای باریک شدن نکنند.
عوارض پیوند مو
در صورتی که پزشک متخصص و ماهر فردی را کاملا برای پیوند مو مناسب تشخیص بدهد، باز هم عوارضی مانند عفونت، ریزش موهای پیوندشده، خونریزی، اسکار یا جای زخم و بیدار شدن برخی بیماریهای خودایمنی که هیچ بروزی نداشته را باید در نظر داشت، حال آنکه در موارد عدم بررسیهای دقیق و پیوند توسط افراد غیرمتخصص، عوارض بسیار جدیتر و بیشتر است و علاوه بر تاثیر بر جنبه زیبایی فرد، سلامت او را نیز تحت تاثیر قرار میدهد.
روشهای «کاشت مو»
با اینکه روش کاشت مو با توجه به بررسی ویژگیهای افراد توسط پزشک متخصص و ماهر انتخاب میشود، شنیدن اسامی مختلف این روشها برای بسیاری از مردم جالب به نظر میرسد که آشنایی مختصر با آنها در افزایش اطلاعات میتواند مهم باشد و نسبت به تبلیغات اغواکننده آگاهی ایجاد کند.
FUT : اولین روش موثر و مورد تایید مجامع علمی که همچنان کاربرد دارد، FUT نام دارد. در انجام این روش به کمک بیحسی، نوارهایی به اندازه 10 تا 15 سانتی متر و با عرض 1 تا 5/1 سانتی متر از پشت موهای پشت سر (بانک مو) برداشته میشود که البته با توجه به میزان طاسی متغیر خواهد بود. دستههای مو که از زیر بافت چربی پوست برداشته میشود، به کمک کاترهای ظریف و مخصوص به شکل تک یا دستههای کوچک جدا میشود و پس از علامتگذاری قسمتهای بیمو، در پوست سر جا میگیرد. از آنجا که موهای خود فرد پیوند زده شده، سیستم دفاعی بدن واکنشی نشان نمیدهد و به همین دلیل تنها از موی هر فرد میتوان برای خودش استفاده کرد، در غیر این صورت، سیستم ایمنی پیوند را مانند آنتیژن یا میکروب میداند و علیه آن قیام میکند.
FIT : روش شناختهشده دیگر پیوند مو FIT است که در انجام آن به وسیله پانچ، تارها یا دستههای مو 1 تا 5 میلیمتری از بانک مو بیرون آورده میشود و در قسمتهای مورد نظر جامیگیرد. معمولا بخشی که مو پیوند میشود یک میلیمتر کوچکتر است تا تارها به خوبی متصل شوند. این روش غالبا برای افرادی با درجات مویی 2 تا 4 یا خانمهایی که موهای کمپشت دارند، استفاده میشود که تارهای مو بین موهای اصلی جا بگیرد.
BHT : این شیوه از پیوند مو برای افرادی انجام میشود که بانک موی خوبی ندارند یا به دلیل مراجعه به مراکز غیرتخصصی، بانک مو از بین رفته است. به این نحو از موهای بدن نواحی پشت کتف و بازوها برای پیوند استفاده میشود.
SUT : این روش که بهعنوان متدی بدون جراحی و خونریزی با استفاده از دستگاه به جای عملکرد فرد در بسیاری از تبلیغات دیده میشود و برای مردم اغواکننده است، در واقع در حد مطالعه مطرح شده و هنوز از نظر علمی بهعنوان یک روش قطعی و موثر پیوند مو مورد تایید نیست.
HRT : چند سال پیش محققان ژاپنی روشی برای پیوند مو ابداع کردند که نوعی ماده کراتینی مصنوعی شبیه ساختار مو با دستگاه به پوست سر چسبانده میشد. از آنجا که ساختار کراتینی آن بسیار نزدیک به موی طبیعی بود و غالبا عفونت، حساسیت و تحریک سیستم دفاعی را در پی نداشت، روش خوبی برای قسمتهای سوخته پوست سر یا صورت که به دلیل عدم خونرسانی امکان پیوند موی طبیعی وجود نداشت، محسوب میشد اما پس از مدتی پزشکان متوجه شدند با گذر زمان و رشد سلولهای پوست بهتدریج چسب از تارهای مو جدا میشود و میافتد که به دلیل خالی شدن لابلای موها جلوه نازیبایی ایجاد میکند. از همین رو، امروزه تقریبا این روش منسوخ شده زیرا در طولانیمدت نتایج مثبتی ندارد.
لیزر کمتوان : نتایج مطالعات نشان میدهد همانگونه که لیزر با حرارت بالا برای سوزاندن موهای زائد به کار میرود، در روشی موسوم به لیزر کمتوان که با حرارت پایین انجام میشود، میتوان به طور نسبی به ضخیم شدن موها کمک کرد، هرچند باعث رویش موهای جدید نخواهد شد.
PRP؛ روش پرسروصدا
جدای از روشهای پیوند مو، شیوهای به نام PRP در زمینه رفع طاسی بسیار مورد بحث است و تبلیغات گوناگونی درباره آن انجام میگیرد. در این روش پلاسمای خون فرد گرفته میشود و پس از آن مرحله سانترفیوژ و جدا کردن و تزریق مواد محرک پلاکتهاست. از آنجا که پلاکتها دارای فاکتور رشد هستند، باتوجه به اینکه وارد چه بافتی شود، در آن قسمت باعث رشد میشوند. این روش ابتدا برای زخمهای دیابتی مقاوم به درمان و بهبود آسیبهای وارد به زانوی ورزشکاران که قابل عمل جراحی نبود، انجام شد و خیلی خوب جواب داد. پس از این فرضیهای مطرح شد که از این عوامل رشد برای سلامت پوست و رویش مو استفاده شود. البته بهرغم تبلیغات گسترده و تاثیرات نسبی در مراحل اولیه با وجود اینکه مطالعات زیادی نیز انجام گرفته، هنوز شواهد علمی مبنی بر تاثیر این روش بر رشد مو و پرپشت شدن موها تایید نشده است.
برخی چهرههای ایرانی و خارجی که «کاشت مو» را تجربه کردهاند!
نیکلاس کیج
این هنرمند، تهیهکننده و کارگردان مشهور آمریکایی که بازی او در فیلمهایی مانند ترک لاسوگاس، صخره، تغییر چهره و شهر فرشتهها از سوابق کاری موفقش است، گرچه بهتدریج با کممویی مواجه بود، این مشکل در سال 2009 میلادی به حد بالایی رسید. کیج برای مقابله با این مشکل، روش پیوند مو را انتخاب کرد و امروز با موهایی پرپشتتر و جذابتر در پرده سینما حضور مییابد.
وین مارک رونی
فوتبالیست مشهور انگلیسی که از اوایل دوران جوانی دچار ریزش مو شد، در 24 سالگی به درجه جدی از طاسی رسید. وی برای رفع این مشکل در 26 سالگی اقدام به کاشت مو کرد.
فلوران پاینیه
خواننده و بازیگر فرانسوی که تاکنون آثاری به زبانهای فرانسوی، انگلیسی و اسپانیایی منتشر کرده، پس از اینکه با طاسی تقریبا کامل مواجه شد، تصمیم به پیوند مو گرفت. او که از نتیجه این کار کاملا راضی است، هیچ تردیدی برای صحبت کردن راجع به این موضوع در تلویزیون ندارد.
جان تراولتا
بازیگر سرشناس آمریکایی که بازی تحسینبرانگیز او در فیلم تغییر چهره کنار نیکلاس کیج خاطرهساز شده و به دلیل بازی و مدل مو در فیلم «تب شب یکشنبه» به شهرت رسید، کمکم دچار ریزش مو شد. گرچه او پس از کاشت مو دیگر نمیتواند موهایش را به شکل فرق وسط مرتب کند، به هرحال راهکار خوبی برای دوری از طاسی انتخاب کرد.
رافائل نادال
چهره دنیای تنیس و یکی از ثروتمندترین چهرههای دنیا در مراحل اولیه ریزش مو، این مساله را با بستن پیشانیبند پنهان میکرد اما در نهایت تصمیم گرفت در سال 2016 میلادی، زمانی که به 30 سالگی رسید با کمک گرفتن از تکنیکهای پیوند مو این مساله را برطرف کند. گرچه 6 ماه زمان لازم بود تا نتیجه مطلوب حاصل شود اما امروز طاسی از این قهرمان جهان شکست خورد.
پرویز مظلومی
فوتبالیست سابق و مربی امروز دنیای فوتبال از جمله افرادی است که با پیوند مو، چهره جدیدی پیدا کرد. او که مدتها برای پنهان کردن طاسی از کلاهگیس استفاده میکرد، بالاخره تصمیم گرفت با پیوند موی طبیعی از این مشکل رها شود. هرچند نظرهایی در مورد اینکه مظلومی همچنان از کلاهگیس استفاده میکند، شنیده میشود.
شبکه پزشک آنلاین در برگیرنده اطلاعات وسیع در حوزه پزشکی می باشد. در این مجموعه می توانید مطالب مفید و مستندی را پیرامون تغذیه، پوست و مو، زنان و زایمان و ... بیابید. همچنین امکان دسترسی به پرسش و پاسخ پزشکی در این حوزه ها را داشته باشید.