همورویید از جمله بیماریهایی است که برخی افراد در تمام طول عمر و برخی دیگر گاهی اوقات به آن دچار میشوند اما معمولا کسی گرچه لازم باشد دردی را تحمل کند، در رابطه با آن حرف نمیزند. همورویید یا بواسیر در واقع عبارت است از تورم سیاهرگهای خونی . سیاهرگها ، رگهائی هستند که خون را به قلب باز می گردانند.اگر به هر دلیلی کار و عملکرد سیاهرگها دچار اختلال شود ، عبور و چرخش خون در این رگها از حالت طبیعی خارج شده و به علت جمع شدن خون در قسمتی از رگ ، سیاهرگ حالت برجسته و ورم کرده پیدا می کند .مانند سیاهرگهای واریسی پا ، که در اثر گشادی رگ به صورت برآمدگیهای کبود رنگ زیر پوست مشاهده می شوند.
همورویید بیماری ای است که در هر سنی ممکن است بروز کند اما معمولا در سالمندی بیشتر رخ میدهد. زنان باردار نیز به دلیل افزایش وزن در دوران بارداری و زور زدنهای مربوط به زایمان به آن دچار میشوند. چاقی یکی از عوامل افزایشدهنده و تشدید کننده همورویید است.دلایل ابتلا به هموروییدیکی از مهمترین و اصلیترین دلایل ابتلا به بیماری همورویید، یبوست است. زور زدن مداوم برای انجام عمل دفع سبب افزایش فشار بر سیاهرگها و تورم آنها میشود. در ضمن نشستنهای طولانیمدت در توالت نیز خود سبب افزایش فشار شده و وضعیتی مناسب برای بروز همورویید پیش میآورد.
علائم و نشانه های هموروئید چیست ؟
1- خونریزی :
شایعترین علامت هموروئید ، خونریزی موقع اجابت مزاج می باشد كه پس از دفع مدفوع سفت ایجاد می شود و روی كاسه توالت خون به صورت قطره قطره می چكد .
2- خروج ( بیرون زدگی ) توده :
گاها اتفاق می افتد كه زائده ای از مخرج بیمار ، پس از زور زدن خارج می شود كه گاه خود به خود جا رفته و گاه بیمار خودش با دست موقع شستشو جا می اندازد و گاها توده بیرون باقی مانده و موجب درد می شود ، كه بیمار بایستی هر چه سریعتر به جراح كولوركتال مراجعه نماید .
3- درد :
هموروئیدها به دو دسته تقسیم می شوند :دسته اول : هموروئید داخلی نام دارد كه اكثرا درد ندارند ، تنها علامت آنها خونریزی به همراه خروج توده از مقعد می باشد .دسته دوم : هموروئید های خارجی كه همراه با درد و لمس توده حساس در ناحیه مقعد می باشند كه گاها خونریزی زیر جلدی ایجاد كرده و باعث درد شدید می شود ، در این حالت لازم است به پزشك جراح مراجعه نمائید .
در صورت وجود این علائم چه اقداماتی باید انجام دهید ؟
در صورت وجود خون در مدفوع حتما برای تشخیص قطعی بایستی به پزشك و به خصوص به جراح مراجعه نمائید . زیرا خونریزی جز علائم بیماریهایی مثل سرطانهای روده و … می باشد كه جهت بررسی بیشتر لازم است پزشك ، معاینات و آزمایشات لازم را در مورد شما انجام دهد . آیا این علائم می تواند علائم سرطان و یا بیماریهای بدخیم باشد ؟بلی. درصدی از خونریزی های دستگاه گوارش تحتانی بدلیل سرطانهای روده می باشند . لذا هر گونه خونریزی از مقعد بایستی تحت بررسی لازم قرار گیرند .
نحوه اجرای دستورات مراقبتی برای درمان هموروئید
1- استفاده از رژیم غذایی پر فیبر از قبیل میوه جات فراوان ، سبزیجات و مایعات فراوان .
2- اصلاح عادات اجابت مزاج : اجابت مزاج به موقع و خودداری از نشستن طولانی در دستشویی ، شرط اساسی است . بهترین زمان برای اجابت مزاج معمولا 60 دقیقه پس از صرف غذا می باشد . صبحها پس از صرف صبحانه و یا پس از شام شاید زمان مناسبی باشد .
3- خودداری از زور زدن طولانی موقع اجابت مزاج و جلوگیری از ایستادن های طولانی مدت در محل كار یا منزل .
4- استفاده از پودر پسیلیوم (اسفرزه ) و یا داروهای دیگری كه پزشك برای شما تجویز می كند .
5- استفاده از آب گرم جهت شستشو در موقع اجابت مزاج .
6- لگن آب گرم پس از اجابت مزاج . حداقل روزانه 2 مرتبه (صبح و عصر ) هر بار به مدت 20 دقیقه استفاده كنید .
7- استفاده از پمادهای موضعی از قبیل آنتی هموروئید یا شیاف و لیدوكائین طبق دستور پزشك .
درمان جراحی برای هموروئید های پیشرفته می باشد كه توسط جراح ، بافتهای بواسیری برداشته و بخیه می شوند ، كه مراقبت هایی پس از عمل نیاز است .
از بروز یبوست پیشگیری کنید!پیشگیری از یبوست یعنی پیشگیری از همورویید! پس سعی کنید برای دفع راحتتر فیبر بیشتری مصرف کنید. میوههای تازه، سبزیجات برگدار، غلات و نان سبوسدار بهترین منابع فیبرها هستند.
سعی کنید مصرف مواد غذایی فاقد فیبر مثل نان سفید، پنیر، بستنی و گوشت را کاهش دهید و انجام ورزشهای روزانه و مصرف مایعاتی جز قهوه و الکل به دستگاه گوارش خود کمک کنید.هر گاه حس میکنید لازم است دستشویی بروید، آن را به تعویق نیندازید زیرا در این صورت مدفوع خشک و سفت شده و برای دفع آن باید تلاش بیشتری بکنید!
درمانبه طور کلی همورویید یک بیماری گذراست که طی ۱۰ روز برطرف خواهد شد. برای کاهش درد و کمک به بهبود سریعتر میتوانید ۳ تا ۴ بار در روز هر بار ۱۵ دقیقه در یک لگن آب ولرم بنشینید. به این ترتیب درد و التهاب سریعا کاهش مییابد. فراموش نکنید اگر نکات بیان شده در بخش پیشگیری را رعایت نکنید، همورویید مجددا عود میکند.در صورتی که بیماری شما پس از یک هفته بهبود نیافت و در عوض دچار خونریزی، ضعف، سرگیجه یا عفونت شدید، مراجعه به پزشک ضروری است.درمان جراحی برای هموروئید های پیشرفته می باشد كه توسط جراح ، بافتهای بواسیری برداشته و بخیه می شوند ، كه مراقبت هایی پس از عمل نیاز است .
توصیه های پس از جراحی هموروئید
1- اصلاح رژیم غذایی با استفاده از غذاهای پر فیبر از قبیل مصرف سبزیجات ، میوه جات فراوان ، پودر پسیلیوم (اسفرزه ) ، مایعات فراوان .
2- تنظیم اجابت مزاج مرتب و به موقع كه معمولا یك ساعت پس از غذا خوردن زمان مناسبی برای اجابت مزاج می باشد .
3- شستشوی با آب گرم.
4- استفاده از پماد آنتی هموروئید یا شیاف آن پس از اجابت مزاج طبق دستور پزشك .
5- در لگن آب گرم به مدت 20-15 دقیقه پس از اجابت مزاج بنشینید و تكرار ان 3-2 مرتبه در روز مفید است .
خونریزی پس از عمل جراحی
تا چند روز پس از عمل ممكن است خونریزی مختصر و یا دفع خونابه داشته باشید ، كه این مسئله طبیعی است . كه بایستی از یبوست و زور زدن هنگام اجابت مزاج خودداری كرده و استفاده از لگن آب گرم نیز كمك كننده می باشد .در صورت ادامه یبوست و فشار موقع اجابت مزاج ، احتمال خونریزی پس از جراحی افزایش می یابد . در صورت خونریزی شدید و یا تداوم آن در اولین فرصت به پزشك و یا اورژانس بیمارستان مراجعه نمایید