در ارزیابی زیبائی صورت به سه بخش فوقانی ، میانی و تحتانی تقسیم می گردد . ثلث فوقانی صورت متشکل از پیشانی ، ابروها و چشمان بیشترین توجه را به خود جلب می کند چرا که چشم اولین بخش از صورت است که دیده می شود و همچنین چشم دریچه ای برای روح انسان است : Eyes are a window to the soul .
نشانه های افزایش سن در ثلث فوقانی صورت شامل
2- افتادگی ابروها
2- ایجاد خطوط پیشانی و دور چشم
3- شل شدگی و افتادگی پلک ها می باشد . رفع هر یک از این معضلات با روش های مختلفی میسر می گردد ولی درمان هر سه تنها با یک روش میسر نیست . روش استاندارد درمان شل شدگی و افتادگی پلک ها جراحی پلک ها ( بلفاروپلاستی ) می باشد . اولین علائم افزایش سن در چشمان هویدا می شود . شکایت اکثر بیماران دچار شل شدگی و افتادگی پلک ها ایجاد ظاهری خسته ، خواب آلوده یا غیرهشیار است . بسیاری از بانوان مبتلا از نبود فضای کافی برای آرایش پشت چشم شکایت دارند و در موارد شدید تر میدان دید فرد کاهش می یابد . شل شدگی و افتادگی پلک فوقانی می تواند به علت استعداد ژنتیکی_وراثتی و یا سیر طبیعی افزایش سن ایجاد شود . بسیاری از جراحان معتقدند بلفاروپلاستی بیش از سایر اعمال جراحی زیبائی ظاهر شخص را بهبود میدهد چراکه چشمان مرکز توجه مردم به شخص می باشند . بلفاروپلاستی منجر به بازگشت جوانی ، طراوت وحالت هوشیاری به چشمان شما می گردد.
مهمترین نکته در موفقیت بلفاروپلاستی درک بیمار از این جراحی و نتیجه حاصل از آن است ؛ مثلاٌ انتظار بیمار برای کاهش چروک های کنار چشم یا بالا رفتن ابرو حتی در بهترین جراحی منجر به نارضایتی خواهد شد چرا که از ابتدا مشخص است که هدف ازاین جراحی کسب چنین نتایجی نبوده است . گرچه هدف از این جراحی ایجاد ظاهری جوان تر در بیمار است اما انتظار تبدیل چشمان به وضعیت دوره جوانی شخص ، انجام جراحی برای خشنودی شخص ثالث ، ایجاد تغییرات فاحش در زندگی شخص و مقایسه نتیجه با جراحی قبلی و … از جمله انتظارات غیر منطقی می باشد .
هدف اصلی از بلفاروپلاستی پلک فوقانی حذف پوست و چربی اضافه از پلک بیمار تا جائی که در حالت استراحت فضای آزاد کافی در پشت پلک ایجاد شود می باشد . در افرادی که شدت افتادگی به قدری است که میدان دید را کاهش داده است بعد از بلفاروپلاستی این معضل رفع خواهد شد .گاهی با بیمارانی مواجه می شویم که دچار ادم ( تورم ) پلک ها هستند . ادم پلک در مبتلایان به آلرژی ، افزایش فشار خون ، بیماری تیروئید ، بیماری های کلیوی ، کم خونی ، عفونت ها ، آنژیوادم و درماتومیوزیت دیده می شود و علت آن تجمع مایعات در زیر پوست نازک پلک است . در این گروه از بیماران درمان علت تجمع مایعات ضروری است و باید از جراحی پلک اجتناب شود .
بلفاروپلاستی در مبتلایان به برخی بیماری ها ممنوعیت نسبی یا مطلق دارد . برخی از این ممنوعیت ها با درمان قبل از جراحی رفع می شود . در صورتی که مبتلا به بیماری های گریوز ، نارسائی مزمن قلب ، آلرژی های مزمن ، آلرژی تماسی ، میگزدم ، سارکوئیدوز ، بلفاریت ناشی از روزاسه و … هستید پزشک را مطلع نمائید . برخی از بیماری های اوتوایمیون منجر به سندرم شوگرن و خشکی چشم خواهند شد و باعث افزایش ریسک ناشی از خشکی چشم و عوارض بعدی می شود . گرچه انجام بلفاروپلاستی در مبتلایان به دیابت کنترل شده میسر است اما این افراد مستعد عفونت های موضعی هستند و بهبودی محل جراحی آهسته تر صورت خواهد گرفت . تشخیص میاستنی گراویس در کلیه مبتلایان به افتادگی پلک همزمان با مشکلات سایرعضلات بدن باید در نظر گرفته شود .
برخی داروها نظیر آنتی هیستامین ها ، آنتی کلینرژیک ها و رتینوئیدهای خوراکی باعث کاهش تولید اشک می شوند و بهتر است از 2 هفته قبل از بلفاروپلاستی مصرفشان متوقف گردد . سندرم چشم خشک Dry Eye Syndrome از عوارض برخی از بیماری ها می باشد اما گاهی در افراد سالم نیز دیده می شود ؛ این حالت به خصوص در خانم های یائسه شایع تر است و با جراحی پلک ها تشدید خواهد شد ؛ در این افراد مصرف روزانه مقادیر فراوانی اشک مصنوعی ضروری است . در مبتلایان به آب سیاه ( گلوکوم ، افزایش فشار داخل چشم ) خطر کوری به دنبال جراحی پلک زیاد است . مبتلایان به نزدیک بینی شدید نیز در معرض افزایش احتمال عوارض ناشی از این جراحی قرار دارند و بهتر است با احتیاط بیشتری تحت جراحی قرار گیرند .
قطع مصرف آسپیرین یا داروهای حاوی آن از 2 هفته قبل از جراحی ضروری است . از 10 روز قبل از بلفاروپلاستی مصرف داروهای ضد التهاب همچون بروفن ، دیکلوفناک ، ایندومتاسین ، پیروکسیکام ، ناپروکسن و … و ویتامین های E و C ، سیر ، جینکو بیلوبا ، سایر داروهای گیاهی ، مکمل ها و الکل را قطع نمائید . استعمال دخانیات و قلیان از 2 روز قبل تا 2 روز بعد از جراحی به علت اختلال در سیر ترمیم محل جراحی ممنوع است . جهت حفظ سلامتی خود و داشتن پوستی جوان لطفاً مصرف دخانیات را در اسرع وقت کاملاً متوقف نمائید .
در روز جراحی چه مراحلی را طی خواهید نمود ؟
قبل از مراجعه حتماً غدای سبک ولی مقوی میل نمائید . از نوشیدن چای و قهوه قبل از مراجعه خودداری فرمائید . از مصرف هر گونه لوازم آرایش ، هر نوع کرم و حتی مرطوب کننده بر روی صورت و خصوصاً در پیرامون چشمان تان اکیداً خودداری نمائید . لباس راحت و دکمه دار بپوشید تا بعد از جراحی برای درآوردن آن مجبور به خم شدن و یا بیرون آوردن آن ازطریق سر خود نشوید .حتماً یکی از یستگان یا دوستان نزدیک خود را به همراه داشته باشید . بعد از سلام و احوال پرسی و امضاء فرم رضایت از چشمان شما عکس گرفته خواهد شد . از قرص آرام بخشی که تجویز شده یک عدد میل می نمائید . سپس وضعیت میدان دید شما بررسی می گردد . آنگاه با استفاده از ماژیک های مخصوص محل مورد جراحی مشخص می گردد .
سپس شما بر روی تخت مخصوص دراز می کشید و بی حسی موضعی برای شما تزریق می گردد و در طول کل جراحی این تنها زمانی است که شما مختصراً احساس درد می نمائید که بیش از 1 دقیقه طول نخواهد کشید . در طی پروسه جراحی بسیاری از بیماران به خواب سبکی فرو میروند که باعث میشود جراحی راحت تر از تصور شما انجام گیرد . روش های مورد استفاده جهت برش پوست پلک شامل تیغ جراحی ، رادیوفرکونسی و لیزر می باشد که بر اساس مطالعات صورت گرفته مزیتی بر هم ندارند ( Rokshar & Fitzpatrick ) و هر جراح بسته به تجارب و سلیقه خود از یکی از این روش ها استفاده می نماید . در مرحله بعد عروق ریز خونریزی دهنده به دقت مسدود می شوند و این مهمترین مرحله در کاهش احتمال هماتوم ، خونمردگی و افزایش سرعت بهبودی است . سپس پوست با نخ های بخیه بسیار ظریف دوخته می شود . از آنجا که بخیه های مورد استفاده غیر قابل جذب است مراجعه بعد از 5 تا 7 روز جهت کشیدن آنها ضروری است .
مراقبت های بعد از جراحی
محل جراحی نیاز به پانسمان ندارد . به بیمار توصیه می شود محل جراحی را با پمادهای استریل چشمی مخصوص مرطوب نگاه دارد . در طی هفته اول در هنگام خواب سر بالا تر از معمول قرار گیرد . گاهی جهت کاهش سوزش مختصر مصرف استامینوفن توصیه می شود ولی مصرف آسپیرین و سایر مسکن های ضد التهابی به علت افزایش احتمال خونریزی ممنوع است . تشدید تدریجی درد در محل جراحی و تشدید تاری دید یافته های غیر طبیعی است و نیاز به مراجعه اورژانسی به پزشک دارد .
تورم ناشی از جراحی ممکن است تا بیش از یک هفته طول بکشد . به علت احتمال تورم و گاهی خونمردگی و وجود بخیه در محل جراحی بهتر است آمادگی گرفتن مرخصی وعدم حضور بر سر کار خود برای 5 تا 7 روز را داشته باشید . خط ناشی از جراحی و بخیه به مرور زمان و به آهستگی محو خواهد شد و ندرتاٌ اثراتی از آن در هنگام بستن چشم به سختی قابل مشاهده است . گاهی بعد از بلفاروپلاستی در بسته شدن کامل پلک اختلال ایجاد می شود که غالباً گذرا و موقتی می باشد ولی بیمار موظف است تا زمان رفع این وضعیت مکرراً از قطره اشک مصنوعی یا ترکیبات مشابه استفاده کند . توصیه متخصصین چشم استفاده از عینک های آفتابی در طول زندگی است و چه بهترکه قبل از جراحی اقدام به تهیه نوع استاندارد آن نمائید .
در روز بلفاروپلاستی حتماً یک نفر همراه با خود داشته باشید چون بعد از جراحی رانندگی تا 24 ساعت برای شما ممنوع است . در هفته اول در ساعات بیداری از دراز کشیدن خودداری نمائید و در ساعات خواب از دو بالش در زیر سر خود استفاده نمائید تا تورم ناشی از جراحی سریع تر جذب شود . در24 ساعت اول از تماس آب با چشمان تان خودداری کنید و در طول هفته اول از لمس پلک های خود پرهیز کنید . در 2 هفته اول از انجام اعمال پرفشار و بلند نمودن اجسام سنگین خودداری کنید . شروع ورزش های سبک از 2 هفته بعد و ورزش های سنگین از 4 هفته بعد بلامانع است .
نکته مهم :
توصیه می شود تا 6 ماه بعد از بلفاروپلاستی از تزریق بوتاکس جهت رفع خطوط کنار چشم خودداری نمائید .