نحوه تحریک نقاط طب سوزنی ، نقاط بسته به تشخیص پزشک معالج ممکن است با وارد نمودن جریان الکتریکی به سوزنها انجام شود . امروزه در بسیاری موارد نیز به جای سوزن از تحریک موثر نقاط با لیزر کم توان ، میدانهای مغناطیسی ضرباندار و پالسهای نوری استفاده می شود که وابستگی پزشک به استفاده از سوزنهای سنتی را تا حدودی کاهش می دهد .این روشهای جدید تر برای کودکان و همچنین افرادی که در جلسات نخست با نگرانی ذهنی در مورد دردناک بودن سوزن روبرو هستند ، روند پذیرش درمان را تسهیل می کند .
از نظر طب مرسومی چین یا T.C.M بیماری ها در بدن با دو فاکتور ظاهر می گردند.
۱- فاکتور پاتولوژیک خارجی
۲- فاکتور پاتولوژیک داخلی
هر دو فاکتور با آسیب رساندن به اعضا داخلی بدن می توانند موجب صدمات به اعضا و اورگان ها بشوند. مثلاً نمونه فاکتور پاتولوژیک خارجی مثل باد سرد، سرما، رطوبت، باد گرم که جزء عوامل آب و هوایی هستند و عوامل خارجی دیگر مانند خوردن غذاهای انباشته از چربی یا خوردن الکل، و پرخوری که این عوامل هم اگر به صورت زیاد تکرار شوند باعث بیماری و صدمه به اورگان ها و ایجاد بیماری می نمایند.
فاکتور های پاتولوژیک دخلی در داخل بدن می باشند مانند ترس ناگهانی، ناراحتی و اندوه، شادی بیش از حد، رفتارهای مالیخولیایی، اضطراب و هیجانات زیاد که خود می تواند سبب آسیب رساندن به اعضا مختلف مثل کبد، قلب، کلیه، طحال، ریه، معده، روده کوچک یا بزرگ و غیره گردد.
بمنظور درمان طب سوزنی از طریق نقاط مشخص که برای هر بیماری بخصوص در نظر گرفته شده است با مانورهایی که به سوزن داده می شود می توانند برای کم کردن و بیرون راندن عامل ایجاد کننده بیماری یا پاتولوژیک اقدام نمایند.
طب سوزنی در حقیقت یک تنظیم کننده است همانطور که می دانیم از نظر طب غربی یک سیستم عصبی سمپاتیک و یک سیستم عصبی پاراسمپاتیک داریم که میزان ترشح از غدد مترشعه داخلی را تنظیم می کنند، و تعادل این سیستم اهمیت زیادی در بدن دارد. از نظر طب شرقی فلسفه Yin (یین) و Yang (یانگ) وجود دارد که دو نیروی متضاد هم می باشد مثلاً قدرت از Yang (یانگ) سرچشمه می گیرد ولی ضعف از یین می باشد. سیاهی مربوط به یین ولی سفیدی مربوط به یانگ است.
حرارت و خورشید مربوط به سیستم یانگ ولی تاریکی و سرما مربوط به سیستم یین است، پرکاری اعضاء مربوط به قدرت یانگ ولی کم کاری اعضاء مربوط به قدرت یین است لذا همواره بدنی سالم است و درست کار می کند که تعادل سیستم یین و یانگ در آن وجود داشته باشد و این همان آرم طب سوزنی است که مشاهده می کنیم هر دو نیم کره سفید (یانگ) و سیاه (یین) به یک اندازه و قرینه می باشند. ضمناً در بدن انسان ۱۲ مریدین منظم وجود دارد که به ۱۷ شاخه فرعی تقسیم می شوند و ۱۵ شاخه فرعی یا Collateral هم وجود دارد که تمام این مریدین ها مانند کانال های اعضاء اصلی بدن را بهم وصل می کنند. و تعداد زیادی نقاط طب سوزنی روی این مریدین ها قرار داده که با سوزن زدن و تحریک این نقاط می توان اعضاء را تحریک نمود.
لذا از نظر دانشگاه طب رسومی چین در صورت بهم خوردن این تعادل بیماری در اورگانها و اعضاء داخلی بدن ظهور پیدا می کند و ممکن است پرکاری یانگ کبد داشته باشیم یا کم کاری یین کلیه داشته باشیم که علائمی در بدن ظاهر می گردد که از طریق طب سوزنی و با توجه به نقاط مربوطه و مانورهای خاصی که پزشک متخصص وحاذق به این سوزن ها می دهد می تواند میزان جریان خون یا انرژی یا چی (Chi) را کنترل می کند و در بعضی از اعضاء با افزایش چی (chi) بعلت افزایش جریان خون باعث بهبود کاری آن عضو می گرددو در بعضی موارد با کاهش چی (chi)بعلت کاهش جریان خود به بهبودی عضو مربوطه کمک می کند. و در پاره ای موارد ممکن است راه عبور جریان خون یا چی قطع شده باشدکه به اصطلاح چینی به آن استازیارکود چی می گویند که ما با مانورهای مختلف و استفاده از سوزن و الکتریسته که به سوزن وصل می شود این استازیارکود از بین می رود و اعضاء و احشاء به حالت طبیعی خود بازمی گردند.
طب سوزنی علاوه بر بدن در ناحیه گوش نیز انجام می گردد زیرا نقاط فراوانی در گوش بیمار وجود دارد که از نظر اعصاب مرتبط با مریدین ها و اورگان های حیاتی بیماران است که می توان به منظور بهبود عضو و جریان خون و انرژی یا چی از نقاط گوش استفاده نمود.
ضمناً توام با طب سوزنی در بعضی نقاط که در اصطلاح به نام Ah-Shi_Points نامیده می شود و نقاط حساس یا Tenderness Point می باشد بمنظور نتیجه بهتر و افزایش سرعت جریان خون از ماده ای به نام موکسا یا Moxa استفاده می کنیم. بعلاوه گاهی لازمست بعد از طب سوزنی در بعضی نقاط بدن از بادکش یا Cupping استفاده کنیم این عمل نیز به افزایش جریان خون و جلوگیری از استاز یا رکود خون و چی کمک فراوانی نموده و درد و اسپاسم عضلات را کاهش می دهد.
موکسا بوسیون استفاده از یک ماده صد در صد گیاهی به نام موکسا و ولگارس است که در کوهستانهای چین رشد می کند و هر ساله چینی ها با خشک کردن این گیاه و تبدیل آن به شکل های مختلف مخروطی، سیگاری یا سوکسای چسبناک توده ای آن را به کشورهای دیگر صادر می کنند از خصوصیات این گیاه این است که حرارت را در خود نگه می دارد و این حرارت را رفته رفته به انتهای سوزن که در نقطه مربوطه و گاهی در مفصل دردناک مورد نظر قرار دارد انتقال می یابد از طریق حرارت و عکس العمل مربوطه به گلبولهای سفید و آزاد شدن فاکتورهای ضد التهابی موجب رفع کمر درد زانو درد دردهای روماتیسمی و غیره شده و یا به علت افزایش جریان خون در رفع بیماری ها کمک شایانی را انجام می دهد.
معاینات فیزیکی معمولاً به صورت چینی و از طریق مشاهده رنگ گونه و صورت و رنگ چشم و رنگ زبان می باشد.گرفتن نبض از نظر طب چینی اهمیت بسزایی را دارد زیرا می تواند سرشت بیماران را مشخص کند که آیا بیمار در جهت سندرم گرمایی heat syndrome و یا سندرم سرمایی یا cold syndrome می باشد و از روی رنگ صورت و زبان و چشم به وجود بیماری در هر یک از اعضاءzang و fu پی می برد و سپس با پرسش و پاسخ گرفتن شرح حال از بیماران با توجه به مشاهدات فیزیکی می تواند نوع اختلال را در بیماران مشخص نموده و نسبت به درمان وی اقدام نمود.
دوره های درمانی در طب سوزنی به صورت ۳ دوره یا course است که هر دوره شامل ۱۰ جلسه است که بیمار می تواند این جلسات را بصورت هر روز یا حداقل ۳ جلسه در هفته انجام دهد چنانچه بهبودی پس از ۱۰ جلسه اول نمایان گردید لازمست ۲ دوره بعدی را هم بطور منظم انجام دهد. پشتکاری و منظم بودن بیماران برای گرفتن نتیجه ایده آل اهمیت زیادی دارد، چون با زدن این سوزن ها بسیاری از موارد واسطه ای نظیر آندورفین ها بتا آندورفین ها آلکفالین ها داینورفین کاته کولامین ها سروتوین و موارد واسطه ای زیاد دیگری در حال افزایش در بدن می باشد بنابراین اگر بیماران جلسات خود را منظم بیابند نتیجه مطلوب خواهند گرفت و پشتکار داشتن و مرتب آمدن جلسات به تسریع بهبودی بیماران کمک فراوانی می نماید.
در مانهای غیر جراحی مورد توجه بسیاری از بیماران در جوامع امروزی می باشد.یکی از روشهای مفید درمان غیر جراحی بخصوص در آرتروز طب سوزنی است.شاید کسیتصور نمی کرد که این روش سنتی شرقی روزی بتواند تاییدیه FDAآمریکا را بعنوان سخت گزرترین مرجع تایید روشهای درمانی و دارویی و غذلیی جهان را بدست آورد.تحقیقات محققین غربی ابتدا با دید ناباورانه انجام شد و نتایج تحقیقات علمی تعجب همگان را برانگیخت و امروز در جوامع علمی به راحتی می توان گفت یکی از روشهای درمانی موفق در درمان آرتروز زانو با طب سوزنی است.
طب سوزنی درد بیمار را کاهش داده و نتایج حاصل از ورزش درمانی و توانبخشی بیمار را تسریع می کند در واقع طب سوزنی به تنهایی برای بیمار آرتروزی مفید نبوده و خدمات بازتوانی مناسب تحت نظر متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی ضروریست.
هیچ فردی مدعی بهبود آتروز با طب سوزنی نبوده و لی می توان مدعی بود که طب سوزنی بعنوان درمان کمک کننده در آرتروز بسیار مفید است.
بدون شک یکی از شایعترین علل مراجعه بیماران به کلینیک های تخصصی و مطب پزشکان سردرد می باشد. یکی از فواید طب سوزنی ، درمان انواع سردردها با طب سوزنی است .سردرد با علل مختلف می تواند بروز کند که علل آن در قسمت سردرد توضیح داده شده است ولی درمان سردرد معضلی است که نیاز به توجه ویژه و چند تخصصی دارد .
طب سوزنی ، دردرمان آرنج تنیس بازان به طور موثر و سریع عمل می کند. مطالعات در این زمینه نشان می دهد که درمان عارضه تنیس البو یا آرنج تنیس بازان با طب سوزنی به طور قابل توجهی موجب بهبود عملکرد و درد ناحیه آرنج شده و از سوی دیگر در اغلب موارد، بیماران بعد از انجام اولین ویزیت توسط پزشک ، این روش درمانی را عمدتا روشی بدون درد توصیف می کنند. درد و التهاب امکان دارد پس از چند روز برگردد اما این درد و التهاب به شدت قبل نبوده و تا حد زیادی کاهش می یابد .
هدف اصلی طب سوزنی کاهش درد می باشد . که برای افرادی که از گردن درد مزمن رنج میبرند به شکل موثری می باشد . در کنار بهبود و تسکین درد گردن با استفاده از طب سوزنی ، طب سوزنی استرس را که نقش مهمی در این موارد دارد را کاهش میدهد.
پس از بررسی و مشخص شدن علت سردرد با ید عامل سردرد در مان شود.در سردرد با منشائ گردنی که شایع است عامل سردرد در واقع گرفتگی عضلات گردن است این نوع سردرد در دنیای امروز که کار با کامپیوتر و پشت میز نشینی رایج است معضل بسیاری از بیماران می باشد. ورزش درمانی ،اصلاح وضعیت کار و بکارگیری طب سوزنی در درمان این نوع سردرد مفید است.کشش عضلات گردن انجام میوفاسیال ریلیز در درمان عضلات گرفته موثر است.
در میگرن استفاده از بیوفیدبک و متدهای رلاکسیشن و بکارگری طب سوزنی اثرا بسیار مفیدی دارد.هیچ روش درمانی به تنهایی در درمان سردرد موثر نیست بلکه از روشهای مختلف درمانی باید بهره جست تا به نتیجه مفید رسید.
نسخه اصلی مطلب درمان درد با طب سوزنی را در سایت دکتر بیژن فروغ بخوانید.