بوتاکس (Botox ) - در ایران تحت عنوان دیسپورت (Dysport)- یا سم بوتولینوم (Botulinum Toxin) دارویی است به فرم تزریقی که موارد استفاده زیادی در رشته های مختلف پزشکی دارد؛ این دارو سم یک باکتری خطرناک است. عملکرد این سم روی محل اتصال عصب به عضله است؛ بنابراین عضله را فلج میکند. البته این فلج هرگز دائمی نیست. در مورد کاربرد آن در زیبایی نیز بد نیست بدانیم که این دارو عضلات زیر پوست را فلج میکند و از این طریق چین و چروک صورت را کم میکند.
فعلا فقط 4 فرم تجاری این دارو دارای تاییدیه مصرف است:
بوتاکس (ساخت آمریکا) ، دیسپورت (ساخت انگلیس) ، میوبلاک یا نوروبلاک (ساخت آمریکا) و گزئومین Xeomine (ساخت آلمان). خوب است بدانیم که در ایران فقط دیسپورت موجود است و داروهایی که تحت عنوان بوتاکس در ایران استفاده میشوند اصالت ندارند و آمریکایی نیستند. حتی بوتاکس ساخت کانادا نیز فاقد اصالت است.متاسفانه متخصصین پوست اغلب از بوتاکس غیر اصل استفاده میکنند، چرا که قیمت داروی اصل حدود 20 برابر آن است.این دارو غیر از اینکه میتواند عضلات را فلج کند، میتواند روی سیستم اعصاب خودکار نظیر اشک، بزاق، و عرق نیز اثر مهاری داشته باشد.
1- چین و چروک پیشانی و اطراف چشم ها و لبها و گردن (برای زیبایی)
2- دندان قروچه (Bruxism) و فشرده شدن بیش از حد دندانها به همدیگر
3- لرزش سر (Head Tremor)
4- لرزش لب (Lip Tremor)
5- لرزش چانه (Chin Tremor)
6- اسپاسم عضلات ناشی از فلج مغزی یا سی پی (CP) در بچه ها (Cerebral Palsy)
7- اسپاسم عضلات ناشی از سکته مغزی (CVA)
8- اسپاسم عضلات ناشی از ام اس (MS)
9- سردردهای میگرنی (Migraine Headache)
10- سردردهای عصبی (Tension headache)
11- انواع دردهای صورت نظیر نورالژی عصب سه قلو (Trigeminal Neuralgia)
12- بلفارواسپاسم (Blepharospasm) (بسته شدن غیر ارادی چشمها)
13- دیستونی گردن (Cervical Dystonia) (انحراف یا چرخش گردن به طرفین یا عقب به علت اسپاسم غیر ارادی)
14- تیک ها (Tics) (از جمله تیکهای صوتی و تیک چشمها)
15- کرامپ نویسندگان (Writer's Cramp) (اسپاسم عضلات دست یا ساعد در موقع نوشتن)
16- دیستونی فک (Jaw Dystonia) (بسته شدن یا باز شدن دهان بطور غیر ارادی)
17- آبریزش بیش از حد دهان (Drooling) (از جمله در بیماری پارکینسون)
18- تعریق بیش از حد کف دستها و پاها و زیر بغل (Hyperhidrosis)
19- دیستونی حنجره (Spasmodic Dysphonia)
تزریق این دارو بصورت موضعی در قسمتهای مربوطه انجام می شود.این دارو بایستی در یخچال (و نه در فریزر) نگهداری شود و در تمام مدتی که خارج از یخچال است بایستی درون فلاسک یخقرار داده شود، در غیر اینصورت دارو اثر خود را از دست میدهد.در اغلب موارد تزریق این دارو هر 4-3 ماه یکبار تکرار می شود.