این آزمایش به منظور بررسی نطفه ها و عملکرد آنها انجام میشود . آزمایش روی مایع منی که معمولا در محیط آزمایشگاه و بعد از انزال گرفته می شود انجام میگیرد و برای انجام آن باید سه روز قبل از آن انزال انجام نشده باشد .برای موارد بررسی شونده در این آزمایش معمولا حداقل هایی در نظر گرفته میشود که مقادیر بیشتر از آن در محدوده قابل قبول قرار دارند.
معمولا حداقل حجم یک و نیم سی سی است که بستگی به نوع تحریکی که برای انزال صورت گرفته و دقت در جمع آوری نمونه ممکن است تغییر کند معمولا تحریک ناکافی باعث انزال ناقص و کاهش حجم مایع خواهد شد .حداقل تعداد بیست میلیون در هر سی سی است معمولا تحریک ناکافی باعث انزال ناقص و خروج کمتر نطفه ها میشود که باعث کاهش تعداد نطفه ها در آزمایش میشود .
حداقل حرکت پنجاه درصد است هرچه زمان بیشتری از زمان انزال بگذرد تعداد بیشتری از نطفه ها بی حرکت میشوند بنابراین اگر آزمایش تا نیم ساعت بعد از انزال انجام شود باید برای یک فرد سالم حداقل پنجاه درصد نطفه ها حرکت سریع یا آهسته در مجموع را داشته باشند ولی اگر زمان بیشتری بگذرد درصد حرکت نیز کاهش می یابد .
بنابراین موارد غیرطبیعی در این آزمایش باید با اطمینان از نبودن عوامل مخدوش کننده مانند مواردی که در بالا ذکر شدند تعیین شوند و بعد با توجه به آن اقدامات تشخیصی و درمانی تکمیلی انجام شود.اگر فرض کنیم یک نطفه برای باروری باید صد عملکرد مانند حرکت ، توانایی ترکیب با تخمک ، توانایی زنده ماندن ، دارا بودن اطلاعات ژنتیکی کامل را دارا باشد با این آزمایش حدود ده عملکرد قابل ارزیابی است بنابراین سلامت این آزمایش که به معنی سلامت این ده عملکرد است به معنی سلامتی نطفه نیست چرا که حدود نود عملکرد دیگر بررسی نشده است و فعلا ابزاری نیز برای بررسی آنها در دسترس نیست.
بنابراین در مواردی که نمیتوان اشکال اصلی را پیدا کرد از روش های کمکی استفاده میشود به عنوان مثال با انجام آی یو آی که نطفه مستقیم داخل رحم تزریق میشود دیگر نطفه نیازی به عبور از مسیر گردن رحم را ندارد و از آنجا که تعدادی از عملکردهای نطفه برای داشتن توانایی عبور از این مسیر است اگر در این عملکرد ها اشکالی باشد مشکل برطرف خواهد شد .این روال برای سایر روش های کمکی نیز به همین شکل است و با هر روش نطفه به تعدادی از عملکردهای خود که ممکن است اشکال داشته باشند بی نیاز خواهد شد .آزمایش معمول نطفه بستگی به شرایط انجام آن میتواند باعث نتایج متفاوتی شود بنابراین برای قضاوت حداقل دو بار باید انجام شود.