مشکلات، بیماریها و آسیبهای پا شامل موارد متعددی می شوند که اغلب آنها در کلینیک های طب فیزیکی و توانبخشی قابل درمان هستند. در این مراکز می تواند انواع آسیب ها مانند صافی کف پا ، پا درد، عوارض کف پای صاف ، کوتاهی آشیل ، خار پاشنه و حتی عوارض ناشی از بیماری های مزمن مانند دیابت که بر روی این اندام تأثیر می گذارند را درمان کرد. در این مراکز تخصصی، انواع خدمات تشخیصی و درمانی مانند اسکن کف پا، ارتوپدی پا، تجویز کفش طبی با اسکن پا، درمان صافی کف پا، درمان کوتاهی آشیل بدون جراحی، درمان عوارض صافی کف پا، درمان خار پاشنه و ... به بیماران عرضه می گردد.

عوامل ایجاد بروز مشکلات پا

چاقی، دیابت، آرتروز ، کلسترول بالا، گردش خون ضعیف، بیماری های قلبی عروقی و سکته ی مغزی . افرادی که مبتلا به دیابت می باشند بیشتر از سایر افراد در معرض بروز بیماری های پا هستند و خطر ابتلا به مشکلات پا در آنها بیشتر می باشد. عوامل زیر ممکن است در افراد مشکلات پا را به وجود بیاورد:

• چاقی
• دیابت
• گردش خون نامتعادل و ضعیف
• آرتروز
• کلسترول بالای خون
• بیماری های قلبی
• سکته مغزی
• ضربه به پا

خدمات قابل ارائه در کلینیک پا

در صورت بروز مشکلات زیر می توانید به کلینیک پا مراجعه کنید تا درمان مناسب برای شما توسط این افراد تجویز شود.

• کف پای صاف
• درد پاشنه پا
• خار پاشنه
• نقرس
• درد سیاتیک
• کوتاهی آشیل
• کشیدگی و پارگی تاندون، رباط و مینیسک
• پیچ خوردگی مچ پا
• گزگز و خواب رفتگی پا
• آرتروز
• زخم های پای دیابتی
• شکستگی های استخوان پا
• مشکلات مفاصل پا
• تومورهای پا
• صدمات و آسیبهای ورزشی پا و زانو
• تعریق های نامتعارف در پا

دیگر متخصصین پا بر روی مشخصه ها و مشکلات خاصی متمرکز می شوند مانند:

• خارج کردن پینه های پا
• شکستگی های استخوانی
• تومور ها
• بیماری های مرتبط با پوست و ناخن پا
• مراقبت ها و درمان های زخم پا
• بیماری های مرتبط با جریان و شریان های خونی در پا
• الگو های راه رفتن
• اصلاح مواردی که از اعضای مصنوعی استفاده می شود.
• موارد قطع عضو
• پروتز های پا

اهداف کلینیک های پا

• بسط و گسترش فرهنگ پای سالم و درک ارزش های آن در جامعه
• کاهش هزینه های هنگفت خانواده ها و جامعه در پیشگیری، درمان و توانبخشی بیماری های پا
• ارائه خدمات تشخیصی- درمانی با کیفیت عالی
• گسترش کشوری مراکز تشخیصی- درمانی ویژه پا
• ایجاد فرهنگ پای دیابتی و کفش سالم

رویکردهای تشخیصی مورد استفاده درکلینیک پا

• معاینه فیزیکی:

نخستین مرحله تشخیص مشکلات پا به معاینه فیزیکی وضعیت پا مرتبط است. در چنین شرایطی متخصص به دقت ظاهر پا را مورد بررسی قرار می دهد و به ساختار استخوانی و طبیعی پا، مچ، انگشتان و زانوها دقت می کند. در صورت وجود هرگونه اختلالی در ساختار پا به دنبال علت زمینه ای می گردد. برای معاینه فیزیکی پزشک در کلینیک پا از بیمار می خواهد که با پاهای جفت بایستد و در این هنگام به نحوه قرارگیری زانوها، کف پا، انگشتان و قوزک پا کنار هم توجه خواهد کرد.

• بررسی کفش ها:

در مرحله بعد کفش بیمار مورد بررسی قرار داده می شود و به نحوه ساییدگی کفی کفش توجه می شود؛ چراکه برخی ناهنجاری ها بر نحوه راه رفتن فرد تأثیر می گذارند و فوق تخصص مچ پا با بررسی کفش این ناهنجاری ها را مورد ارزیابی قرار می دهد.

• عکسبرداری اشعه ایکس، ام آر آی، اولتراسوند، سی تی اسکن:

در مراحل بعدی پزشک کلینیک پا از روش هایی کمک تشخیصی دیگری از جمله عکسبرداری ساده با اشعه ایکس، اسکن سه بعدی کف پا، اسکن اولتراسوند، سی تی اسکن و ام آر آی خواهد بود.

• اشعه ایکس:

اشعه ایکس به تعیین اینکه آیا استخوان در اثر شرایطی مانند عفونت، آرتریت یا بیماری های دیگر دچار شکستگی یا آسیب شده، کمک می کند. دلایل دیگر استفاده از اشعه ایکس معمولی روی پاها عبارتند از ارزیابی تغییرات در استخوان ها ناشی از عفونت، آرتریت یا سایر بیماری های استخوانی، ارزیابی رشد طبیعی استخوان های کودک، وجود اجسام خارجی (مانند قطعات شیشه یا فلز) در زخم، تعیین تنظیم درست استخوان ها پس از درمان شکستگی خواهد بود.

• سی تی اسکن :

معاینه توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) در پزشکی پا برای کمک به تشخیص و درمان مشکلات پا یا مچ استفاده می شود. سی تی نوعی دستگاه اشعه ایکس است که تصاویر مقطعی از قسمتی از بدن می گیرد و تصویری سه بعدی به متخصص می دهد. سی تی اسکن اغلب نسبت به اشعه ایکس معمولی برتری دارد؛ زیرا می تواند مشکلات احتمالی را با دقت بیشتری مشخص کند.

• اولتراسوند:

اولتراسوند ابزار بسیار مؤثری برای تشخیص طیف گسترده ای از مشکلات پا و مچ، به ویژه مشکلات بافت نرم است. اولتراسوند از امواج صوتی بر روی بدن استفاده می کند. امواج به ناحیه مورد نظر برخورد کرده و با بازگشت به دستگاه ضبط تصویری تولید می کند. اولتراسوند روش تشخیصی کاملاً ایمن، غیرتهاجمی و بدون درد است.

• ام آر آی:

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا ام آر آی (MRI) تجهیزات تشخیصی پیچیده ای است که برای تشخیص مجموعه ای از مشکلات از جمله مواردی چون آرتروز، شکستگی، عفونت ها و یا آسیب های تاندون ها، رباط ها یا غضروف و تومورها استفاده می شود. ام آر آی برخلاف اشعه ایکس معمولی یا سی تی اسکن از تشعشعات استفاده نمی کند، بلکه از آهنرباهای بزرگ و امواج رادیویی برای تولید تصاویر سه بعدی استفاده می کنند. ام آر آی در به تصویر کشیدن بافت های نرم و استخوان های پا و مچ بسیار خوب است.

• تشخیص الکتریکی (نوار عصب و عضله، هدایت عصبی و الکترومیوگرام):

روش های تشخیصی الکتریکی مورد استفاده در کلینیک پا شامل نوار عصب و عضله و هدایت عصبی خواهد بود که در تشخیص برخی بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرد. از سوی دیگر از روش الکترومیوگرام نیز برای ارزیابی و بررسی اعصاب استفاده می شود.

• آزمایش خون:

آزمایش خون رویکرد تشخیصی دیگری است که احتمالاً برای بررسی عفونت های احتمالی که خود می تواند زمینه ساز مشکلات دیگری چون عفونت استخوان و غیره گردد نیز ممکن است توسط متخصص تجویز گردد.

روش های درمانی مورد استفاده کلینیک پا

به طور معمول درمان مشکلات مرتبط با پا شامل درمان های اولیه حمایتی، درمان غیرجراحی و درمان های جراحی خواهد بود.

نخستین مرحله درمان شامل استراحت و توقف فعالیت های سنگین خواهد بود. مدت زمان استراحت حدوداً شامل 48 ساعت تا رفع وضعیت درد حاد خواهد بود.

مرحله بعدی شامل سرما یا گرما درمانی است که در ابتدا از سرما درمانی برای رفع درد و کاهش ناراحتی استفاده می شود. در مرحله بعدی گرما درمانی به منجر به رفع گرفتگی و اسپاسم عضلانی خواهد شد.

مرحله بعدی درمان پیشنهادی کلینیک پا شامل تجویز مسکن های ساده از جمله داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی از جمله ناپروکسن و ایپوبروفن و یا داروی استامینوفن ساده خواهد بود. در صورت عدم پاسخگویی بیمار به درمان های فوق و عدم اثربخشی داروهای مسکن ساده ممکن است متخصص داروهای شل کننده عضلانی چون متوکاربامول و باکلوفن را تجویز خواهد بود.

در مرحله بعدی فوق تخصص مچ پا برای توقف درد تجویز داروهای پرگابالین و گاباپنتین که قادر به اثربخشی روی سیستم عصبی است، را در دستور کار خود قرار می دهد. داروهای تزریقی چون کروتواستروئید عامل دیگر رفع دردهای پا است که ممکن است در مرحله بعد توسط متخصص تجویز گردد. این داروهای تزریقی در کاهش درد و رفع التهابات نقش بسزایی دارند.

فیزیوتراپی و تمرینات کششی از مراحل دیگر درمان غیرجراحی در کلینیک پا محسوب می شوند که متخصص با استفاده از تکنیک های خاص برای تسکین درد پا و بهبود وضعیت ساختار پا در بیماری هایی چون کف پای صاف و یا گودی بیش از حد پا ممکن است تجویز نماید.

ارتز ، کفی و کفش طبی ، زانوبندهای طبی، پدهای مخصوص و سفارشی مرحله دیگر درمان خواهد بود. این ابزارهای کمکی در حقیقت نسبت به بهبود وضعیت پا و رفع نواقص و ناهنجاری های ساختاری پا کمک شایانی می نمایند و با پوشاندن عیوب و نقاط ضعف پا به بیمار در تحرک بهتر کمک می کنند.

لیزردرمانی و طب سوزنی نیز از مراحل دیگر درمان غیرجراحی است که با توجه به تشخیص متخصص برای بیماران خاصی تجویز خواهد شد.

آخرین مرحله درمان پس از عدم اثربخشی درمان های حمایتی اولیه و درمان غیرجراحی بی شک جراحی است. بسته به نوع مشکل، شدت ناهنجاری و توانایی بیمار ممکن است رویکردهای جراحی متفاوتی به بیمار ارائه شود که بسته به نظر تخصصی خواهد بود.

نسخه اصلی مطلب در کلینیک تخصصی پا چه خدماتی ارائه می گردد؟ را در سایت دکتر علی فرخانی بخوانید.

---