هیرسوتیسم چیست

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

هیرسوتیسم یا رشد موهای زائد شایعترین نشانه افزایش آندروژن یا هورمون مردانه در خانم ها می باشد که به صورت رشد بیش از اندازه موهای انتهایی با الگوی گسترش مردانه می باشد.

نواحی شایع رشد موها در هیرسوتیسم:

موهای خط وسط سینه یا فضاهای بین سینه ها، خط ریش، سمت داخلی ران، سبیل (بالای لب)، خط وسط در ناحیه تحتانی پشت که تا فضای بین کفل هاادامه می یابد، ریش (چانه) افزایش سطوح آندروژن که یک هورمون مردانه است در گردش خون باعث تبدیل موهای کرکی به موهای خشن، سفت، پررنگ و بلند می گردد.

طول عمر موها از سه مرحله رشد (آناژن)، پسرفت (کاتاژن) و استراحت (تلوژن) تشکیل شده است که طول مدت هر یک از مراحل توسط عوامل: ناحیه بدن، فاکتورهای ژنتیک، سن و تأثیرات هورمونی تعیین می شود. معمولاً فازهای متفاوت طول عمر موها به طور همزمان رخ نمی دهد چنانچه عواملی مانند بارداری و زایمان یا بیماری های شدید موجب رخداد همزمان این سه فاز شود ریزش ناگهانی و شدید مو اتفاق می افتد که این پدیده را تلوژن افلوویوم می گویند.

هیرسوتیسم ایدپاتیک (ناشناخته) :

وقتی که هیرسوتیسم با حضور سیکل های قاعدگی طبیعی و سطح طبیعی آندروژن اتفاق بیافتد هیرسوتیسم ایدیوپاتیک نامیده می شود که این اختلا به دلیل افزایش پاسخ دهی واحد پیلوسباسه به سطوح طبیعی آندروژن می باشد. در روند ارزیابی هیرسوتیسم سابقه خانوادگی جهت بررسی شواهد هیرسوتیسم ایدیوپاتیک، PCOS(سندرم پلی کیستیک)، هایپرپلازی مادر زادی ادرنال با شروع آن در بزرگسالی (CAH)، دیابت شیرین و بیماری های قلبی عروقی حائز اهمیت می باشد.

داروهای ایجاد کننده هایپرتریکوز، استروئیدهای آنابولیک و مشتقات تستووسترون می تواند سبب بروز هیرسوتیسم شود. در معاینه فیزیکی افراد مبتلا به هیرسوتیسم نکات زیر حائز اهمیت است:

چاقی ، فشارخون بالا ، گالاکتوره (ترشح شیر از پستان ها)،طاسی الگوی مردانه، آکنه صورت و گردن، هاپیرپیگمانتاسیون (افزایش رنگدانه های پوست)

ارزیابی آزمایشگاهی :

زمانی که به دلیل ایجاد هیرسوتیسم نیاز به ارزیابی آزمایشگاهی آندروژن و فعالیت های آندروژنی باشد موارد زیر مورد بررسی قرار می گیرند:

1- سطوح تستوسترون در دسترس از طریق اندازه گیری تستوسترون تام، SHBG، سطح آلبومین
2- میزان تام تستوسترون
3- دی هیدرواپی آندسترون سولفات (DHEAS)
4- 17 هیدروکسی پروژستوون (OHP- 17)

در مواردی که هیرسوتیسم با آمنوره (قطع قاعدگی) همراه باشد موارد زیر نیز مورد ارزیابی قرار می گیرد:

1-LH
2-FSH
3- پرولاکتین (هایپر پرولاکتینمی)
4- TSH(هایپرتیروئیدی)
درمان هیرسوتیسم به صورت دارویی که شامل OCPها، فیناسترید، فلوتامید و . . . . الکترولیز می باشد. باید توجه داشت بر خلاف عقیده رایج تراشیدن موها سبب افزایش تعداد تغییر کیفیت و بافت مو نمی شود اما تنها روش دائمی از بین بردن موهای زائد الکترولیز می باشد.