راه رفتن یکی از حرکات عادی و در عین حال بسیار مهم انسان است که بدون آن از تعامل و پیشرفت باز خواهد ماند. نحوه راه رفتن فرد نشانگر عملکرد نرمال یا غیرنرمال الگوی راه رفتن فرد می باشد. بسیاری از سیستم های بدن از قبیل عضلات و اعصاب در هنگام گام برداشتن دخیل هستند تا راه رفتن درست باشد. هر زمانی که هرکدام از اعضا این وظیفه خود را به درستی انجام ندهند، در نتیجه راه رفتن غیر طبیعی خواهد شد.
راه رفتن غیر طبیعی یا گیت غیر طبیعی (Abnormal Gait) زمانی به وجود می آید که فرد نتواند به طور معمول حرکت کند. علل مختلفی از قبیل صدمات ناشی از جراحات، دردهای مفصلی، مشکلات اساسی حرکتی، ناهنجاریهای سیستم اسکلتی و یا اشکلات موجود در ساق پا و کف پا باعث این موضوع هستند. راه رفتن غیرطبیعی فقط توسط متخصص قابل تشخیص است.
امروزه متخصصین از دستگاه آنالیز گیت برای بررسی جزئیات دقیق و به دست آوردن نمودارهای حرکت شناسی استفاده میکنند. ابتدا از بیمار در مورد تاریخچه و علائم پزشکی خود سؤال کرده و نحوه گام برداشتن وی را آنالیز می کند. به علاوه پزشک ممکن است که بخواهد آزمایش های تکمیلی مانند شرایط عصبی و آسیب عصبی را انجام دهد. همچنین به طور معمول، هنگام تست راه رفتن، تصویربرداری استفاده می شود تا میزان مشکل به طور دقیقتر بررسی شود. زمانی که آنالیز راه رفتن بیمار به طور دقیق انجام شود ارائه راه حل های درمانی نیز ساده تر و مفیدتر خواهد بود.
راه رفتن انسان شامل قدم برداشتن، زمین گذاشتن پا بر روی زمین و بلند کردن و چرخاندن دوباره پا از زمین است. دستگاه آنالیز گیت PT-Gait Analyzer یکی از انواع پلتفرم های اسکن فشار کف پا است. این دستگاه با هدف ثبت اطلاعات عددی و تحلیلی از چرخه گام برداشتن انسان در حوزه پزشکی و ورزش استفاده میشود.
همچنین بخوانید : علل کج راه رفتن در کودکان چیست؟
از تحلیل راه رفتن می توان برای مشخص کردن اینکه پای شما چگونه می چرخد استفاده کرد و از این طریق می توان کفشی را پیشنهاد کرد که به درستی از پای شما محافظت کند، البته در این آنالیز می توان نحوه حرکت تمام بدن را در هر قدم بررسی کرد.
تجزیه و تحلیل راه رفتن راهی برای ارزیابی وضعیت داینامیک بدن و هماهنگی اعصاب و عضلات حین حرکت است. این تجزیه و تحلیل وسیله ای برای ارزیابی ، ثبت و انجام هرگونه اصلاح لازم برای راه رفتن صحیح است.
آنالیز گیت که به عنوان تجزیه و تحلیل راه رفتن یا حرکت شناخته می شود، ارزیابی جامعی از نحوه ایستادن و راه رفتن فرد است. این تجزیه و تحلیل می تواند به موارد زیر کمک کند:
برای دوندگان، تجزیه و تحلیل راه رفتن معمولاً شامل یک تست تردمیل نسبتاً سریع و آزاد است (همچنین می تواند یک فرایند بسیار کامل تحت نظر یک متخصص پا باشد).
در اولین مرحله در این آنالیز، فرد می بایست با پای برهنه بر روی زمین بایستد و زانوها را خم کند و همین کار را در جلوی آینه انجام دهد تا دید بهتری به نحوه قرار گرفتن پاهای خود بر روی زمین داشته باشد. سپس بیمار برای مدت کوتاهی با کفشی که برای سطح پرونیشن او توصیه شده است بر روی یک تردمیل بدود. کل این کار در زیر 30 دقیقه طول کشید و فرد این فرصت را دارد که با یک جفت کفش متفاوت بدود.
آنالیز راه رفتن (Gait Analysis) که زیرمجموعه تحلیل حرکت (motion analysis) است، شامل اندازه گیری عوامل مکانیکی بارگذاری مفصل، جهت گیری و عملکرد عصبی عضلانی هنگام راه رفتن است. از این جهت مباحث آنالیز راه رفتن و تحلیل حرکت بسیار مرتبط با مباحث بیومکانیک در ورزش است. فناوری اصلی آنالیز راه رفتن، سیستم ضبط حرکت است. در آنالیز راه رفتن و تحلیل حرکت عادی به طور کلی دو بخش را برای گیت در نظر می گیریم:
در مورد یک پا به عنوان مثال پای راست فاز stance زمانی است که پا روی زمین قرار دارد؛ ولی در مقابل فاز swing زمانی است که پا بر بر روی زمین قرار ندارد. تداخل فاز stance دو پا double support نامیده می شود. در زمان double support دو پا بر روی زمین قرار دارد.
دویدن هم مانند راه رفتن است؛ ولی با این تفاوت که سرعت حرکت در دویدن بیشتر بوده و به جای فاز double support، فاز double swing خواهیم داشت یعنی زمانی که هر دو پا رو زمین نبوده و معلق هستند.
ابتدا درمان گر با آنالیز راه رفتن بیمار از طریق مشاهده و ارزیابی گیت بیمار با گام و گیت نرمال و نیز در نظر گرفتن اختلالاتی که در اثر سن، سرعت، شیب ها، پله ها و … به وجود می آیند و اثرات غیر نرمال مانند ضعف، تشنج، تغییر شکل و درد که می توانند تا حد زیادی در عمل کرد نرمان مؤثر باشند، برنامه درمانی بیمار را تعیین می کنند. لزوم آگاهی از دانش راه رفتن (گیت) می تواند به ارزیابی دقیق و بررسی سایر مشکلات بیمار از قبیل درگیری سیستم های عصبی و ماسکلواسکلتال کمک کند.
اختلالات گام و گیت یا به وسیله فیزیوتراپیست و جراح و یا از طریق اعضای مصنوعی یا ارتوزیست، بهبود یافته و ترمیم می شوند. متخصص با ارزیابی پارامترهای فضایی زمانی گیت، اندازه گیری کینماتیک گام، آنالیز سه بعدی گام، بیومکانیک ایستادن، نیروی عکس العمل زمین در راه رفتن نرمال، اندازه گیری فشار کف پایی، گشتاور مفصل، عضلات، آنالیز راه رفتن نرمال و پاتولوژیک و سایر پارامترهای گیت با دادن آموزش های صحیح، تمرینات ورزشی اصلاحی، ارائه الگوی صحیح راه رفتن در کنار درمان علت زمینه ای اختلال، به اصلاح نحوه راه رفتن و درمان آن کمک می کند.
موضوع حرکت و راه رفتن بیماران برای درمان گران بسیار با اهمیت تلقی می شود و بخش مهمی از درمان را برای بازگرداندن افراد مبتلا به جامعه در بر می گیرد. شناخت و ارزیابی حرکت به عنوان نقطه ابتدایی برای شروع درمان و توان بخشی از جایگاه مهمی برخوردار است. بهترین مرکز تست آنالیز راه رفتن، زیر نظر متخصصین، ساختار قامتی را در دو وضعیت ایستاده و در حال حرکت در نماهای مختلف بررسی کرده و مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند.
هزینه این تست بسته به مرکز انجام آن، متخصص و سایر امکانات جانبی متغیر است.
مرکز پلی کلینیک تخصصی ارتوپدی فنی دکتر بیژن فروغ، با ارائه انواع کفش، صندل، کفی، و بریس های طبی، در خدمت مراجعینی می باشد؛ که به ناهنجاری هایی از قبیل کف پای صاف ، خار پاشنه، هالوکس ولگوس و ... مبتلا هستند.