مهره های سینه ای تعدادی مهره در ستون فقرات مهره داران هستند که بخش میانی آن در میان مهره های گردنی و کمری را تشکیل می دهند که به آنها مهره های پشتی هم می گویند. در انسان ها، اندازه این مهره ها به نسبت متوسط است و با حرکت به سوی پایین ستون فقرات اندازه ی آنها بیشتر می شود، به گونه ای که بالاترین مهره ی سینه ای بسیار کوچکتر از پایین ترین آنها است. ویژگی اصلی این مهره ها اتصال آنها به استخوان های قفسه سینه و دنده ها است. این مهره ها دارای چهار سطح اضافی مفصلی هستند و به دلیل همین اتصال در حرکات فلکشن و فلکشن جانبی دارای محدودیت می باشند. همچنین زائده های شوکی این مهره ها بلند و به سمت پایین متمایل هستند و به همین دلیل حرکت هایپر اکستنشن ستون مهره ها در این قسمت محدود شده است. مهره های پشتی و یا قفسه سینه ای (The Thoracic Spine) شامل 12 مهره بوده (T1 تا T12) که میان مهره های گردن و کمر قرار دارند. این مهره ها دارای انحنای محدب هستند و گستره حرکتی آنها نسبت به مهره های گردن و کمر محدودتر است. همچنین مجرای ستون فقرات در این بخش نازک تر از بخش های دیگر می باشد. دلایل مختلفی وجود دارد که می تواند باعث درد این قسمت شود که در ادامه ذکر می گردد.

کشیدگی عضلات:

عضلات کمربند شانه از ناحیه کتف و پشت قفسه سینه نسبت به کشش بسیار حساس هستند. کشیدگی عضلات بدون گرم کردن و هنگام بلند کردن اشیاء سنگین رخ می دهد.

آسیب به دیسک:

بیرون زدگی دیسک ها می تواند موجب درد منطقه ای و درد انتشاری در مسیر عصب رسانی رشته عصبی درگیر شود.

شکستگی مهره:

شکستگی مهره ها در این منطقه می تواند موجب درد و ناتوانی شدید گردد.

عفونت:

عفونت پرده مننژ و یا مهره ها (استئومیلیت) می تواند موجب دردهای شدیدی گردد.

پوکی استخوان:

تغییرات هورمونی، کمبود ویتامین ها موجب پیشرفت پوکی و شکنندگی و دردناک شدن مهره ها شده ضمن اینکه آسیب پذیر بودن مهره ها موجب کشیدگی و آزار رباط های متصل شونده نیز می گردند.

سن:

با گذر زمان تغییرات اجتناب ناپذیر بافتی در استخوان ها و رباط ها ایجاد می گردد که موجب اختلالات درد می گردند.

اسکولیوز

انحراف ستون فقرات چه به شکل مادر زادی و چه ناشی از ضربات و آرتروز موجب اسکولیوز و موجب درد می شود.

آرتروز و مشکلات مفاصل

هرگونه آسیب به مفاصل مهره ای موجب پیشرفت آرتروز و ایجاد دردهای شدید در این محدوده می گردد.

علائم درد مهره های پشتی

• احساس خشکی
• اسپاسم عضلات
• حساسیت در لمس و خواب رفتگی
• درد انتشار یابنده به گردن و شانه ها و قسمت جلویی سینه
• ضعف عضلانی و پوزیشن بد
• در مواردی نظیر شکستگی مهره ها و یا تنگی کانال ، در این منطقه می تواند با ناتوانی شدیدی همراه باشد.
• چنانچه علائم درد و ناتوانی همراه با تنگی نفس و یا درد قفسه سینه باشد باید حتماً مشکلات قلبی ریوی بررسی شوند.

روشهای تشخیص

علت درد ستون فقرات بالای کمر اغلب کشیدگی عضلانی است؛ اما در برخی موارد ممکن است دلیل جدی تری وجود داشته باشد؛ بنابراین افرادی که دچار درد ستون فقرات قفسه سینه هستند، باید به پزشک متخصص مراجعه کنند تا پزشک معالج با بررسی پرونده پزشکی افراد، تجویز آزمایش های گوناگون و سؤال پرسیدن درمورد آسیب دیدگی در ناحیه کمر به تشخیص و تعیین علت کمردرد آنها بپردازند.

اشعه ایکس یا رادیولوژی

با به کارگیری اشعه برای تولید تصویر یا فیلمی از یک بخش از بدن، می توان ساختار مهره ها و چیدمان مفاصل را نشان دهد. تصاویر رادیولوژی از ستون فقرات برای جستجوی علل بالقوه ی دیگری برای کمردرد مانند تومورهای کمری، عفونت ها، شکستگی ها و غیره گرفته می شوند.

ام آر آی

این یک روش تشخیصی است که با استفاده از مگنت ها یا آهنرباهای بسیار قوی و تکنولوژی کامپیوتری، تصاویری سه بعدی از ساختارهای بدن می گیرد.

سی تی اسکن با نمونه ی مطابق سه بعدی

این روش تصویربرداری، جزئیات استخوانی را بهتر از هر نوع روش تصویربرداری دیگر نشان می دهد و علاوه بر این می توان بافت های نرم و عصب ها را نیز نشان دهد.

درمان درد مهره های پشتی با روشهای اینترونشنال یا کمتر تهاجمی (مداخله ای)

اعمال اینترونشنال توسط فوق تخصص درد تحت راهنمایی اشعه ایکس (فلوئوروسکوپی) و یا سونوگرافی در اتاق عمل انجام می گردد.

1. تزریق های تشخیصی و درمانی: تزریق در ستون فقرات مانند تزریق ترکیبی استروئید و آنستتیک های موضعی در فضای اپیدورال و تزریق در مفصل فاست بین مهره ای در بیمار مبتلا موجب از بین رفتن التهاب منطقه آرتروزی می گردد. همچنین این تزریقات در درون مفاصل فاست مهره ای و در محل عصب رسانی آنها انجام می گردد. این مفاصل در پایداری و حرکت ستون فقرات نقش مهمی دارند. همچنین در این زمینه به غیر از تزریقات میتوان از رادیوفرکوئنسی در این مناطق جهت تغییرات طولانی استفاده نمود.
2. کایفوپلاستی: در موارد شکستگی مهره ها با عمل کایفوپلاستی، به شکل بسته داخل جسم مهره سیمان خاصی تزریق و مهره شکل و قوام خود را مجدداً به دست می آورد و درد بیمار تخفیف می یابد.

از سایر روش های اینترونشنال میتوان به رادیوفرکوئنسی، اوزون درمانی ، تزریق پی آر پی ، ارتوکین و…. نام برد.

درمان های غیر تهاجمی درد مهره های پشتی

1. کمپرس گرم و سرد: این روش که از قدیم مورد استفاده عموم بوده است، به این صورت است که شما می توانید با استفاده از کمپرس آب گرم یا خوابیدن در وان آب گرم به کاهش درد کمر خود کمک کنید. کمپرس یخ نیز به تسکین کمردرد کمک زیادی می کند؛ اما نباید یخ را مستقیماً روی پوست کمر خود قرار دهید. بلکه باید بسته های یخ را پیش از استفاده در حوله یا پارچه تمیز بپیچید.
2. دارو: داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب نظیر ایبوپروفن می توانند مسکن کمر درد فوقانی باشند؛ اما به این نکته توجه داشته باشید که این داروها جنبه درمانی نداشته و صرفاً برای تسکین درد هستند، بنابراین از این داروها به عنوان مسکن استفاده کنید و سریعاً به دنبال علت اصلی درد و برطرف کردن آن باشید. این داروها معمولاً نیازی به نسخه پزشک ندارند و می توانید آنها را به صورت شربت، قرص، کرم موضوعی، ژل موضعی و اسپری موضعی مصرف کنید.
3. تمرین ورزشی و حرکات کششی: کشش ها و تمرینات متعددی وجود دارند که می توانند برای جلوگیری یا تسکین درد در قسمت فوقانی کمر مفید باشند، متخصصان پزشکی، ورزش یوگا را برای سلامت کمر و جلوگیری از درد در قسمت فوقانی توصیه می کنند.
4. استراحت: استراحت کافی می تواند برای درد فوقانی کمر کمک کننده باشد؛ اما این مسئله به این معنا نیست که شخص، همواره در حال استراحت باشد؛ زیرا بی تحرکی و استراحت مداوم یکی از عوامل درد در ناحیه کمر است و در کل جامعه پزشکی بر این باور است که فعالیت پیوسته برای افرادی که کمردرد دارند، بسیار مهم است.
5. بریس قفسه سینه : بستن موقت بریس یا کمربند فقط در موارد بسیار پیشرفته آرتروز و یا اسکولیوز توصیه می گردد و استفاده طولانی مدت از آن موجب ضعف عضلات ستون مهره ها شده که موجب انتقال بیشتر ضربات و پیشرفت بیش از پیش آرتروز می گردد.
6. فیزیوتراپی : در فیزیوتراپی ترکیبی از روش های غیر فعال و تمرین ها جهت تقویت ساختار عضلانی و حرکت های اصلاحی به کار گرفته می شود. مدالیته های درمانی غیر فعال مانند یخ/ گرما، اولتراسوند و تحریک الکتریکی ، درد و گرفتگی عضلانی را در بیماران کاهش می دهد. بیمار مبتلا به آرتروز گردن به کمک انجام تمرین های مخصوص روش افزایش انعطاف پذیری و دامنه حرکتی را فرا می گیرد و بر قدرت عضلات خود می افزاید.
7. ماساژ و درمان دستی و منیپولیشن : اساس این تکنیک ها که توسط دست انجام می شود نیز تقویت ساختار عضلانی بافت های اطراف مهره ها می گردد. این تکنیک ها در بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا و افراد دارای تریگرپوینت بسیار مؤثر است.
8. لیزر پرتوان : استفاده از لیزر پرتوان پالس موجب افزایش انرژی سلولی و ترمیم بافت های آسیب دیده و جلوگیری از پیشرفت آرتروز می گردد.

پیشگیری از درد مهره های پشتی

تمامی موارد درد میانه پشت قابل پیشگیری نیست؛ اما موارد مندرج در زیر می‎توانند ریسک آسیب دیدگی را کاهش دهند:

• نگه داشتن وزن در محدوده ی سالم. چاق بودن یا اضافه وزن داشتن فشاری اضافی بر عضلات پشت ایجاد می‎کند.
• خوابیدن به پهلو یا یک طرف پشت. مردمی که به روی شکم می‎خوابند ممکن است دچار ناهماهنگی ساختار ستون فقرات شوند. بهترین کار خوابیدن به پشت یا به پهلو در حالتی است که بالشی بین زانوها قرار داده شده باشد.
• تمرین حالت صحیح. راست بایستید، شانه‎ها را به سمت عقب متمایل کنید و لگن را در وضعیت خنثی نگه دارید.
• رعایت ارگونومی محیط کار. مطمئن شوید که کامپیوترها در موقعیت مناسب قرار دارند، از نشیمنگاه دارای جای استراحت برای دست و تقویت کننده ی کمر استفاده کنید و کفش‎های مناسب بپوشید.
• در هنگام بلند کردن وزنه با دقت عمل کنید. در حد امکان از بلند کردن وزنه هایسنگین خودداری کنید. در هنگام بلند کردن وزنه پشت را صاف نگه دارید و زانوها را خم کنید.
• از فیزیوتراپی استفاده کنید. از فیزیوتراپیست یک برنامه ی شخصی شده برای بهبود حالت قرارگیری بدن، قدرت‎بخشی بخش هسته‎ای بدن و حرکت بخواهید.

نسخه اصلی مطلب درمان درد مهره های پشتی با روشهای اینترونشنال یا کمتر تهاجمی را در سایت دکتر علی نقره کار بخوانید.

---