آزمایش بلع باریم نوع خاصی از آزمایش تصویربرداری است که از باریم و اشعه ایکس برای ایجاد تصاویری از دستگاه گوارش فوقانی شما استفاده می کند. دستگاه گوارش فوقانی شامل پشت دهان، گلو (حلق) و مری می شود. باریم در طول آزمایش بلع استفاده می شود تا نواحی خاصی از بدن با اشعه ایکس، واضح تر نشان داده شوند. در اینجا رادیولوژیست قادر خواهد بود اندازه و شکل حلق و مری را ببیند. او همچنین می تواند نحوه قورت دادن شما را ببیند. این جزئیات ممکن است در یک اشعه ایکس استاندارد دیده نشوند. باریم فقط برای آزمایشهای تصویربرداری دستگاه گوارش استفاده می شود. آزمایش بلع باریم ممکن است به تنهایی، یا به عنوان بخشی از دستگاه گوارش فوقانی استفاده شود. این مجموعه به مری، معده و قسمت اول روده کوچک (اثنی عشر) می پردازد.

علل استفاده از رادیولوژی باریوم سوالو

رادیوگرافی دستگاه گوارش فوقانی یا Upper GI می تواند عملکرد و نحوه هضم و بلع مواد را بررسی کند و به تشخیص موارد زیر کمک می کند:

• زخم های مسیر گوارشی
• تومورها و توده ها
• انسداد مسیر گوارشی
• فتق و بیرون زدگی دیواره گوارشی
• التهابات مری، معده و دئودنوم
• عملکرد غیر طبیعی ماهیچه ها ی دیواره گوارشی فوقانی

این روش برای بررسی علائم زیر در بیماران مفید است:

• مشکلات بلع غذا
• دردهای قفسه سینه و شکم
• رفلاکس مواد غذایی
• سوء هاضمه شدید
• دیده شدن خون در ادرار
• حالت تهوع و استفراغ بی دلیل و مزمن

روش های رادیولوژی باریوم سوالو

1-Barium Swallow

این تست که یکی از تکنیک های رادیوگرافی می باشد که برای بررسی مری و گلو انجام می شود. در واقع بیمار ۴ ساعت قبل از تست باید ناشتا باشد. زمانی که بیمار در حال نوشیدن باریم می باشد، کلیشه هایی در پوزیشن های مختلف تهیه می شود. معمولاً هم بیمار در وضعیت ایستاده می باشد. این آزمایش حدود ۳۰ دقیقه طول می کشد.

2-Barium Meal

از این آزمایش برای بررسی مری و گلو استفاده می شود. بیمار باید ۴ ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشد. گاهی ممکن است این آزمایش به دنبال Barium Swallow انجام شود. برای اینکه بیمار را آرام کنند، آمپول های آرامبخش استفاده می کنند. در واقع مخلوطی از باریم و گاز جهت متسع کردن معده، به بیمار داده می شود تا بخورد. بیمار روی تخت رادیولوژی دراز می کشد. سپس برای بررسی قسمت های مختلف معده و اثنی عشر در پوزیشن های مختلف، کلیشه هایی تهیه می شود. نهایتاً هم ۲۰ دقیقه طول می کشد.

3-Barium Follow Through

این آزمایش برای بررسی روده کوچک می باشد. بیمار باید حداقل ۱۲ ساعت ناشتا باشد. بعد از آن در ابتدای آزمایش ۲ تا ۳ لیوان باریم می نوشد. سپس بر روی پهلوی راست روی تخت رادیولوژی دراز می کشد تا معده سریعاً از باریم تخلیه شده و به روده بزرگ برسد. در طی این زمان کلیشه هایی از بیمار تهیه می شود. برای اینکه مسیری از روده کوچک که با باریم پرشده، مورد مطالعه قرار گیرد. ممکن است رادیولوژیست برای بررسی قسمت های مختلف روده و به جریان انداختن باریم، از کمپرسور یا حتی فشار دست استفاده کند.

4-Barium Enema

این آزمایش برای بررسی کولون ها یا روده بزرگ انجام می شود. روده ها هم باید تا حد ممکن خالی باشند. بیمار روی پهلو دراز می کشد و تیوپ پلاستیکی نرمی توسط رادیولوژیست وارد رکتومی می شود. چنین کاری باید با حداکثر دقت و حداقل درد باید انجام شود. سپس بالن کوچکی روی تیوپ می باشد که باد می شود. باعث می شود تا به باقی ماندن باریم در کولون ها کمک کند و تیوپ هم در جایش ثابت بماند. محلول باریم وارد روده بزرگ می شود و بیماری در پوزیشن های مختلف دراز می کشد تا تمام سطح کولون ها به باریم آغشته شود. حال نوبت پمپ کردن هوا به روده است. چندین کلیشه از روده بزرگ در پوزیشن های مختلف تهیه می شود. بعد از مورد بررسی قرار گرفتن کلیشه ها، تیوپ از رکتوم خارج می شود و بیمار می تواند به توالت برود. معمولاً چنین آزمایشی ۴۵ دقیقه طور می کشد.

نحوه انجام رادیولوژی باریوم سوالو

به طور کلی، تست باریوم سوالو شامل فرآیند زیر است:

• از شما خواسته می شود هرگونه لباس، جواهرات یا سایر اشیائی را که ممکن است مانع از انجام تست باریم سوالو شوند را در بیاورید.
• شما روی یک میز اشعه ایکس دراز خواهید کشید که می تواند شما را از حالت افقی به حالت عمودی حرکت دهد. همچنین ممکن است از شما خواسته شود که در طول تست باریوم سوالو وضعیت خود را تغییر دهید. برای مثال، ممکن است لازم باشد به پهلو، پشت یا شکم دراز بکشید.
• رادیولوژیست ممکن است ابتدا از قفسه سینه و شکم شما عکسبرداری کند.
• رادیولوژیست از شما می خواهد که یک نوشیدنی غلیظ و گچی باریم را قورت دهید. باریم معمولاً طعم دار است؛ اما ممکن است طعم چندان خوبی نداشته باشد.
• همانطور که باریم را می بلعید، رادیولوژیست یک عکس، مجموعه ای از اشعه ایکس، یا فلوروسکوپی می گیرد تا حرکت باریم را در دهان و گلو مشاهده کند.
• ممکن است از شما خواسته شود در زمان های خاصی در طول تست باریوم سوالو نفس خود را حبس کنید.
• به شما یک نوشیدنی باریم رقیق تر داده می شود تا آن را ببلعید. رادیولوژیست از اشعه ایکس یا فلوروسکوپی برای تماشای پایین رفتن باریم در مری استفاده می کند. همچنین ممکن است از شما خواسته شود که یک قرص باریم را قورت دهید. این یک قرص کوچک است که می تواند به نشان دادن مشکلات خاصی در مری کمک کند.
• پس از اینکه رادیولوژیست تمام عکس های اشعه ایکس را گرفت، به شما کمک می شود تا از روی میز بلند شوید.

نحوه آماده شدن جهت انجام رادیولوژی باریوم سوالو

با در نظر گرفتن موارد زیر می توانید برای تست باریوم سوالو آماده شوید:

• باید حدود ۸ ساعت قبل از تست باریوم سوالو خوردن و آشامیدن را متوقف کنید. به طور کلی، این به معنای بعد از نیمه شب است.
• اگر باردار هستید یا فکر می کنید ممکن است باردار باشید، قبل از برنامه ریزی برای تست باریوم سوالو، به پزشک خود اطلاع دهید.
• اگر به هر دارو، لاتکس، نوار چسب یا داروهای بیهوشی (موضعی و عمومی) حساسیت دارید، قبل از برنامه ریزی برای تست باریم سوالو، به پزشک خود اطلاع دهید.
• در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید به پزشک خود اطلاع دهید. این شامل داروهای نسخه دار، داروهای بدون نسخه و مکمل های گیاهی است. ممکن است لازم باشد قبل از انجام تست باریوم سوالو، آنها را قطع کنید.
• اگر اخیراً آزمایش باریوم سوالو یا آزمایش دستگاه گوارش فوقانی انجام داده اید، به پزشک خود اطلاع دهید. این ممکن است گرفتن اشعه ایکس خوب از ناحیه پایین دستگاه گوارش را در طول تست باریوم سوالو دشوارتر کند.
• هر دستورالعمل دیگری را که پزشک یا رادیولوژیست توصیه می کند تا برای تست باریم سوالو آماده شوید، انجام دهید.

موارد منع انجام رادیولوژی باریوم سوالو

1. انجام این آزمایش ها به خانم های باردار به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
2. افرادی که دچار انسداد در مجرای گوارشی هستند هم نمیتوانند این آزمایش را انجام دهند.
3. رادیولوژی های رنگی برای افراد زیر 12 سال انجام پذیر نمی باشد.

عوارض باریم سوالو

در صورتی که محلول باریم، کاملاً از بدن دفع نشود، در برخی موارد می تواند منجر به یبوست یا تجمع مدفوع در روده گردد. شما باید مقادیر زیاد مایعات دریافت کرده و از غذاهای پر فیبر استفاده کنید؛ زیرا این مواد به حرکت باریم در سیستم گوارش و خروج آن از بدن بیمار کمک شایانی می کنند. درصورتیکه با وجود رعایت موارد مذکور، مشکل از بین نرود، پزشک ماده ی ملین برای بیمار تجویز می کند. همچنین بعد از انجام تست، بیمار درخواهد یافت که رنگ مدفوع روشن تر می شود. این بدان علت است که بدنم باریوم را جذب نمی کند. مدفوع پس از خروج باریوم از بدن، به رنگ طبیعی خود باز خواهد گشت.

یکی دیگر از عوارض جانبی این تصویربرداری، قرار گرفتن در معرض اشعه ی ایکس می باشد. عوارض این امواج در طول زمان انباشته شده و به تعداد درمان ها و تصویربرداری های اشعه ی ایکس در طول زندگی شخص مرتبط است.

نسخه اصلی مطلب آمادگی لازم برای رادیولوژی باریوم سوالو را در سایت دکتر محمد اعظمی بخوانید.

---