درد یکی از تجربه های ناخوشایند و پیچیده ای است که می تواند کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد. برای مدیریت این مشکل، روش های مختلفی وجود دارند که یکی از مؤثرترین آن ها، بلوک های عصبی هستند. بلوک های عصبی به عنوان یک تکنیک درمانی کم تهاجمی، توانسته اند در کاهش دردهای مزمن و شدید، به ویژه در مواردی که درمان های دارویی پاسخگو نبوده اند، نقش حیاتی ایفا کنند. این روش با هدف مسدود کردن سیگنال های درد از اعصاب به مغز، به تسکین درد و بهبود عملکرد بیمار کمک می کند. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف بلوک های عصبی و نحوه عملکرد آن ها در درمان انواع درد خواهیم پرداخت. همچنین، تاثیرات، مزایا و محدودیت های هر کدام از این تکنیک ها نیز مورد بررسی قرار خواهند گرفت تا به درک بهتری از این روش پیشرفته درمانی برسیم.

بلوک عصبی چیست؟

بلوک عصبی یا بلاک کردن عصب یک روش درمانی است که در آن اعصاب خاصی که مسئول انتقال درد هستند، مسدود می شوند. این تکنیک به کاهش دردهای مزمن و شدید کمک می کند و معمولاً در شرایطی مانند دردهای مفصلی، دیسک کمر، میگرن، و زونا استفاده می شود. بلوک عصبی می تواند به عنوان یک راهکار درمانی موقتی یا دائمی برای تسکین درد در نظر گرفته شود.

انواع بلوک های عصبی

مناطق مختلف درد به انواع مختلف بلوک عصبی نیاز دارند. در زیر تعدادی از بلوک های عصبی موجود و برخی از قسمت های بدن که در آن استفاده می شود آورده شده است.

1. بلوک های عصبی سه قلو (صورت)
2. بلوک عصبی چشمی (پلک و پوست سر)
3. بلوک عصبی فوق اربیتال (پیشانی)
4. بلوک عصب فک بالا (فک بالا)
5. بلوک عصبی اسفنوپالاتین (بینی و کام)
6. بلوک اپیدورال گردنی، اپیدورال قفسه سینه و اپیدورال کمری (گردن و پشت)
7. بلوک شبکه گردنی و بلوک پاراورتبرال گردنی (شانه و بالای گردن)
8. بلوک شبکه بازویی، بلوک آرنج و بلوک مچ (شانه/بازو/دست، آرنج و مچ)
9. بلوک ساب آراکنوئید و بلوک شبکه سلیاک (شکم و لگن)

سایر بلوک های عصبی

انواع دیگر بلوک های عصبی عبارتند از:

• بلوک عصب سمپاتیک: بلوک عصبی سمپاتیک بلوک عصبی سمپاتیکی است که برای تعیین آسیب به زنجیره عصبی سمپاتیک انجام می شود. این شبکه ای از اعصاب است که طول ستون فقرات را گسترش می دهد. این اعصاب برخی از عملکردهای غیرارادی بدن مانند باز کردن و باریک شدن عروق خونی را کنترل می کنند.
• بلوک گانگلیون ستاره ای: این یک نوع بلوک عصبی سمپاتیک است که برای تعیین آسیب به زنجیره عصب سمپاتیک تامین کننده سر، گردن، قفسه سینه یا بازوها و اینکه آیا منشأ درد در آن نواحی است انجام می شود. اگرچه بلوک گانگلیون ستاره ای عمدتاً به عنوان یک بلوک تشخیصی استفاده می شود، ممکن است بیش از مدت زمان بیهوشی باعث تسکین درد شود.
• بلوک مفصل فاست: همچنین به عنوان بلوک مفصل زیگاپوفیزیال شناخته می شود، بلوک مفصل فاست برای تعیین اینکه آیا مفصل فاست منبع درد است یا خیر انجام می شود. مفاصل فاست در پشت ستون فقرات قرار دارند، جایی که یک مهره کمی روی دیگری همپوشانی دارد. این مفاصل حرکت ستون فقرات را هدایت و محدود می کنند.

کاربرد انواع بلوک های عصبی

انواع مختلفی از بلوک های عصبی برای اهداف مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.

• بلوک های عصبی درمانی برای درمان شرایط دردناک استفاده می شود. چنین بلوک های عصبی حاوی بی حس کننده موضعی هستند که می توانند برای کنترل درد حاد استفاده شوند.
• بلوک های عصبی تشخیصی برای تعیین منابع درد استفاده می شوند. این بلوک ها معمولا حاوی یک بی حس کننده با مدت زمان تسکین مشخص هستند.
• بلوک های عصبی پیش آگهی، نتایج درمان های داده شده را پیش بینی می کنند. به عنوان مثال، یک بلوک عصبی ممکن است برای تعیین اینکه آیا درمان های دائمی تر (مانند جراحی) در درمان درد موفقیت آمیز هستند یا خیر، انجام شود.
• بلوک های عصبی پیشگیرانه برای جلوگیری از درد بعدی ناشی از روشی است که می تواند باعث ایجاد مشکلاتی از جمله درد اندام فانتوم شود.
• در برخی موارد می توان از بلوک های عصبی برای جلوگیری از جراحی استفاده کرد.

برای مطالعه بیشتر بخوانید : بلاک عصب سوپرا اسپایناتوس چیست؟

بلوک عصبی صورت

بلوک عصبی صورت یک روش مؤثر برای درمان دردهای صورت و فک است که معمولاً در شرایطی مانند درد ناشی از تنش یا مشکلات عصبی استفاده می شود. این روش با هدف مسدود کردن عصب های صورت انجام می شود و می تواند در کاهش دردهای ناشی از جراحی های دندانپزشکی، مشکلات عصبی صورت و دردهای مزمن کمک کند.

بلوک عصبی دیسک کمر

بلوک عصبی دیسک کمر یکی از روش های درمانی است که برای کاهش دردهای مزمن کمر، ناشی از دیسک های بین مهره ای انجام می شود. در این روش، از طریق تزریق ماده ای خاص به ناحیه اطراف عصب ها، فعالیت های دردناک کاهش می یابد. این درمان معمولاً برای افرادی است که از درمان های دیگر مانند دارو یا فیزیوتراپی نتیجه نگرفته اند.

بلوک عصبی میگرن

بلوک عصبی میگرن برای افرادی که از دردهای میگرنی مزمن رنج می برند، مؤثر است. در این روش، اعصاب خاصی که در ایجاد حملات میگرنی نقش دارند، مسدود می شوند تا از شدت و تعداد حملات کاسته شود. این درمان می تواند به طور موقت یا دائمی دردهای میگرنی را کاهش دهد و کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشد.

بلوک عصبی زونا

بلوک عصبی زونا (هرپس زوستر) یکی از درمان های مؤثر برای تسکین دردهای ناشی از زونا است. این روش می تواند به کاهش درد شدید ناشی از این عفونت ویروسی کمک کند. بلوک عصبی زونا معمولاً در افرادی که از دردهای عصبی پس از زونا رنج می برند، انجام می شود.

بلوک عصبی بیضه

بلوک عصبی بیضه یک درمان ویژه برای کاهش دردهای بیضه است که می تواند در شرایطی همچون دردهای مزمن یا پس از جراحی مورد استفاده قرار گیرد. این روش به ویژه برای افرادی که از دردهای مزمن بیضه رنج می برند و داروهای مسکن تأثیرگذار نبوده اند، گزینه مناسبی است.

بلوک عصبی شکم

بلوک عصبی شکم برای درمان دردهای مزمن شکمی که به دلایل مختلف از جمله مشکلات گوارشی یا پس از جراحی های شکمی ایجاد می شود، به کار می رود. این روش می تواند در کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی بیمار مؤثر باشد و برای کسانی که از درمان های دیگر نتیجه نگرفته اند، پیشنهاد می شود.

مراقبت بعد از بلوک عصبی

مراقبت های بعد از بلوک عصبی برای اطمینان از اثربخشی درمان و کاهش خطر عوارض بسیار مهم است. در اینجا به برخی از مراقبت های کلیدی بعد از بلوک عصبی اشاره می کنیم:

1. استراحت: پس از انجام بلوک عصبی، باید از فعالیت های سنگین خودداری کرده و به بدن زمان بدهید تا بهبودی حاصل شود. استراحت کافی کمک می کند که تأثیر درمان بهتر باشد.
2. کنترل درد: ممکن است پزشک داروهای مسکن و ضدالتهاب برای کاهش درد تجویز کند. مصرف داروها طبق دستور پزشک بسیار اهمیت دارد.
3. مراجعه به پزشک: در صورتی که علائم جدیدی مانند تب، درد شدید، تورم غیرطبیعی یا مشکلات حرکتی مشاهده کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
4. فیزیوتراپی: بسته به نوع بلوک عصبی و شرایط فرد، فیزیوتراپی می تواند بخشی از روند بهبودی باشد تا عملکرد ناحیه درمان شده بهتر شود.
5. پیگیری منظم: برای ارزیابی نتیجه درمان، پزشک ممکن است جلسات پیگیری را توصیه کند تا از پیشرفت روند بهبودی مطمئن شود.

عوارض بلوک عصبی

بلوک های عصبی خطرات و عوارض جانبی دارند. آنها عبارتند از:

• قند خون بالا
• راش
• خارش
• افزایش وزن
• انرژی اضافی
• درد در محل تزریق
• خون ریزی
• مرگ (در موارد نادر)

اگرچه بسیاری از انواع بلوک های عصبی وجود دارد، این درمان همیشه قابل استفاده نیست. اگر درد شما به درد یک یا گروه کوچکی از اعصاب مربوط نمی شود، بلوک های عصبی ممکن است برای شما مناسب نباشند. پزشک می تواند به شما توصیه کند که آیا این درمان برای شما مناسب است یا خیر.

هزینه بلوک عصبی در تهران

هزینه بلوک عصبی می تواند بسته به نوع درمان، محل درمان و تجهیزات مورد نیاز متفاوت باشد. معمولاً هزینه ها در بیمارستان ها یا کلینیک ها متفاوت است و بیمه ها نیز در برخی موارد هزینه ها را پوشش می دهند. بهتر است پیش از انجام درمان، از پزشک یا مرکز درمانی خود درباره هزینه ها و پوشش های بیمه ای اطلاعات دقیق بگیرید.

نسخه اصلی مطلب همه چیز در مورد بلوک های عصبی انواع درد را در سایت دکتر علی نقره کار بخوانید.

---