بدن انسان را به ژنراتور الکتریکی تشبیه کرده اند. به طور خاص، اعصاب و ماهیچه ها سیگنال های الکتریکی ایجاد می کنند که پیام هایی را به مغز شما ارسال می کند. آسیب به اعصاب و ماهیچه ها می تواند حرکت این سیگنال های الکتریکی را کند یا متوقف کند. اگر درد، ضعف یا بی حسی در پشت، گردن یا اندام خود دارید، اندازه گیری فعالیت الکتریکی در اعصاب و ماهیچه ها می تواند به پزشک کمک کند تا تشخیص صحیح را انجام دهد. سرعت و قدرت حرکت ایمپالس های الکتریکی در داخل و بین اعصاب و ماهیچه ها طی آزمایش الکترودیاگنوستیک (Electrodiagnostic) اندازه گیری می شود. عصب یا ماهیچه آسیب دیده سیگنال الکتریکی ضعیف تر و کندتری را منتقل می کند.

کاربرد نوار عصب و عضله

آزمایشات الکترودیاگنوستیک در ارزیابی شرایط زیر کاربرد دارد:

• نوروپاتی محیطی
• نوروپاتی گیر افتادن (شامل سندرم تونل کارپ، نوروپاتی اولنار در آرنج، نوروپاتی پرونئال (معروف به فیبولار) در سر فیبولار، سندرم تونل تارسال)
• پلکسوپاتی
• رادیکولوپاتی
• تنگی کانال نخاعی
• اختلالات اتصال عصبی عضلانی (میاستنی گراویس و سندرم لامبرت -ایتون)
• میوپاتی اختلالات سلول شاخی قدامی

انواع نوار عصب و عضله

دو نوع اصلی آزمایش الکترودیاگنوستیک یا انواع نوار عصب و عضله وجود دارد که هر دو توسط پزشک طب فیزیکی و توانبخشی یا متخصص مغز و اعصاب انجام می شود. این دو مورد عبارت اند از:

• الکترومیوگرافی (EMC)
• مطالعات هدایت عصبی (NCS)

الکترومیوگرافی (EMG)

الکترومیوگرافی شامل ارزیابی و ثبت فعالیت عضلات است. ابزار الکترومیوگرافی الکترومیوگراف است. الکترومیوگراف پتانسیل الکتریکی تولید شده توسط یک ماهیچه را تشخیص می دهد و سابقه فعالیت ماهیچه ای به نام الکترومیوگرام را تولید می کند.

EMG برای شناسایی بیماری های عصبی-عضلانی و اختلالات کنترل حرکتی استفاده می شود. EMG معمولاً با مطالعه هدایت عصبی انجام می شود. فعالیت الکتریکی یک ماهیچه را می توان با استفاده از الکترود سطحی (EMG سطحی)، برای یک ناحیه بزرگ عضله و EMG سوزنی برای یک ناحیه کوچک تر اندازه گیری کرد.

اگر EMG نشان دهد که ماهیچه های شما به خوبی به سیگنال های عصبی پاسخ می دهند، پزشک ممکن است علل دیگر درد یا ضعف عضلات شما را جستجو کند.

برخی از علل رایج عبارتند از:

• عدم تناسب عضلانی
• عفونت (مانند آنفولانزا)
• مشکلات گردش خون
• بیماری مانند دیابت یا کم خونی

مطالعات هدایت عصبی (NCS)

مطالعه هدایت عصبی که به عنوان آزمایش سرعت هدایت عصبی نیز شناخته می شود، برای اندازه گیری سرعت فعالیت الکتریکی یک عصب استفاده می شود. مطالعات هدایت عصبی می تواند فیبرهای عصبی حسی یا حرکتی را آزمایش کرده و هم سرعت هدایت و هم دامنه سیگنال الکتریکی ناشی از تحریک عصبی را تعیین کنند. پتانسیل عمل عصب حسی (SNAP) اطلاعاتی در مورد آکسون عصب حسی و مسیر آن را از گیرنده های دیستال در پوست تا گانگلیون ریشه پشتی ارائه می دهد، در حالی که پتانسیل عمل ترکیبی عضله (CMAP)، ارزیابی فیبرهای اعصاب حرکتی است که منشاء آن سلول های شاخی قدامی و امتداد آن فیبرهای عضلانی است.

مزایای نوار عصب و عضله

• اطلاعاتی در مورد یکپارچگی فیزیولوژیکی ساختار عصبی ارائه می دهد
• در معاینه بالینی Non-informative مفید است
• حاوی یافته های مثبت احتمالی است، هنگامی که سایر آزمایشات یافته های منفی را نشان می دهند
• یافته های مثبت کاذب (خطا در مثبت بودن) نادر است
• اولین تستی است که برای آشکارسازی بازآرایی عصبی-عضلانی گرفته می شود
• به جراح برای تصمیم گیری در مورد مداخله جراحی کمک می کند
• برای معاینه سرپایی ایمن و مفید است

محدودیت های روش تشخیصی نوار عصب و عضله

• محدودیت محلی در ضایعه پروگزیمال
• اغلب همه نقاط ضایعه را نشان نمی دهند
• یافته ها بستگی به زمان معاینه دارد
• اغلب راحت نیست

آمادگی برای آزمایش

قبل از هر دو آزمایش نیازی به انجام کار خاصی ندارید. پزشکان توصیه می کنند که در صبح آزمایش، موارد زیر را انجام دهید:

• دوش بگیرید اما از لوسیون یا مرطوب کننده استفاده نکنید
• حداقل 2 یا 3 ساعت قبل از آزمایش از مصرف کافئین و نوشیدنی های شیرین خودداری کنید
• قبل از آزمایش سیگار نکشید

همچنین قبل از انجام آزمایش باید با پزشک خود در مورد مصرف دارو مشورت کنید. ممکن است داروهای خاصی وجود داشته باشد که باید از آن ها تا بعد از آزمایش اجتناب شود. اگر مشکل ضربان قلب دارید، قبل از تعیین NCS یا EMG باید به پزشک خود اطلاع دهید.

میزان دقت آزمایشات

صحت آزمایش های الکترودیاگنوستیک به مهارت فرد انجام دهنده آزمایش و دقت تجهیزات مورد استفاده بستگی دارد. به طور کلی، این آزمایشات می تواند آسیب های عصبی یا ریشه های عصبی و همچنین بیماری های اعصاب و ماهیچه ها را به طور دقیق تعیین کند. اما در برخی شرایط ممکن است چندین هفته طول بکشد تا تغییرات آشکار شود.

علاوه بر این، آزمایشات نمی توانند وجود یا میزان درد را تعیین کنند. اگرچه آزمایشات الکترودیاگنوستیک نشان می دهد که اعصاب به طور طبیعی کار می کنند اما ممکن است فرد هنوز احساس درد کند یا علائم خود را نشان دهد. در این موارد پزشک شما یک دوره درمانی را توصیه می کند.

گاهی اوقات، اعصاب آسیب دیده در تصادف یا جراحی فقط به زمان نیاز دارند تا بهبود یابند. در موارد دیگر، جراحی ممکن است بتواند عصب آسیب دیده را ترمیم کند.

نسخه اصلی مطلب کاربردها و مزایای انجام نوار عصب و عضله را در سایت دکتر بیژن فروغ بخوانید.

---