رادیوگرافی به منظور تشخیص و یا درمان عارضه های مختلف توسط ثبت تصاویر از ساختارهای داخلی بدن جهت ارزیابی وجود یا عدم وجود بیماری، اجسام خارجی، آسیب ساختاری یا ناهنجاری استفاده می شود. در زمان استفاده از روش رادیوگرافی، اشعه ایکس از بدن عبور می کند. بخشی از اشعه ایکس توسط ساختارهای داخلی جذب و یا پراکنده شده و باقیمانده اشعه ایکس به یک دستگاه مخصوص ارسال شده تا تصویر مورد نظر برای ارزیابی ثبت شود.

در رادیوگرافی، استخوان ها، کلسیفیکاسیون (انباشته شدن توده های کلسیم در بافت های بدن)، برخی از تومورها و مواد متراکم دیگر به رنگ سفید یا روشن دیده می شوند؛ زیرا آن ها پرتوی نور را جذب می کنند. بافت های نرم و با تراکم کمتر و شکستگی های ایجاد شده در استخوان ها باعث عبور پرتوها در بدن می شوند و ازاین رو این قسمت ها در تصویر رادیوگرافی تیره تر به نظر می رسند.

برای درمان شکستگی مچ پا ابتلا باید تشخیص به درستی صورت بگیرد. مهم ترین ابزار برای تشخیص این نوع شکستگی بررسی تصاویر رادیوگرافی است. تصاویر به دست آمده از سی تی اسکن و ام آر آی بهترین روش ها برای تشخیص نوع شکستگی می باشند.

تشخیص شکستگی مچ پا

معاینه توسط پزشک

پزشک از شما شرح حالی در مورد علائم و نحوه ی آسیب دیدن شما و یک شرح حال کلی در مورد سوابق پزشکی شما می گیرد. سپس معاینه ی دقیقی بر روی مچ پا و پا و ساق پایتان انجام می دهد. در صورت شک به شکستگی قوزک مچ پا پزشک معالج برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد صدمه ی شما درخواست تصویربرداری خواهد کرد.

۱- رادیولوژی ساده

رادیولوژی ساده معمول ترین و در دسترس ترین تکنیک تصویربرداری تشخیصی است. رادیوگرافی ساده می تواند نشان دهد که آیا استخوان شکسته است و آیا در محل شکستگی قوزک مچ پا جا به جایی وجود دارد یا خیر. با این روش می توان تعداد قطعات شکستگی را دانست.

۲- رادیوگرافی تحت استرس

در بعضی شرایط پزشک معالج به مچ پا در جهت خاصی فشار وارد می کند و در آن حالت رادیوگرافی انجام می شود. این رادیوگرافی برای آن است که پزشک متوجه شود که آیا آن شکستگی خاص نیاز به درمان جراحی دارد یا خیر.

۳- سی تی اسکن

این روش تصاویری از مقاطع مختلف مچ پا ارائه می دهد و گاه برای بررسی بیشتر صدمات مچ پا به کار می رود. به ویژه در مواردی که شکستگی به مفصل مچ پا راه دارد.

۴- ام آر آی

برای بعضی از انواع شکستگی قوزک مچ پا و به منظور بررسی لیگامانها از ام آر آی استفاده می شود.

مزایای گرافی مچ پا

• بدون عوارض جانبی
• سهولت پس از تشخیص
• دسترسی آسان
• تشخیص سریع

موارد استفاده از رادیوگرافی استخوان ها

رادیوگرافی از استخوان ها برای موارد زیر به کار می رود:

• تشخیص شکستگی استخوان ها یا دررفتگی مفاصل
• کمک به جراح و ارتوپد برای بهبود وضعیت ستون فقرات، تعویض مفاصل و بهبود وضعیت شکستگی ها.
• بررسی جراحات، عفونت ها، آرتریت، رشد غیرطبیعی استخوان ها.
• کمک به بررسی و تشخیص سرطان استخوان.
• پیدا کردن اجسام خارجی (سوزن، شیشه و ...) فرو رفته در نسج نرم یا استخوان ها.

علائم شکستگی مچ پا

پس از شکستگی مچ پا ممکن است بیمار یک یا همه ی علائم زیر را داشته باشد:

1. درد در محل شکستگی که ممکن است از کف پا به زانو نیز سرایت کند.
2. تورم، ممکن است تمام طول پا متورم شود و یا بیشتر به صورت موضعی در مچ پا تجمع یابد.
3. تاول زدن محل شکستگی. جراح ارتوپد مچ پا، باید پیش از هر کاری فوراً این تاول ها را درمان کند.
4. کبودی
5. کاهش توانایی در راه رفتن و قدم زدن. در شکستگی هایی با شدت کم ممکن است راه رفتن و تحمل وزن بدن توسط مچ پا امکان پذیر باشد، بنابراین اگر بعد از آسیب دیدگی مچ پا توانایی قدم زدن دارید، به هیچ عنوان نباید تصور نکنید که مچ پای شما نشکسته است.
6. استخوان هایی که پوست را شکافته اند و از آن بیرون زده اند. به این حالت شکستگی باز مچ پا گفته می شود. این نوع شکستگی ها را باید فوراً درمان کرد تا از مشکلاتی مثل عفونی شدن آن ها جلوگیری شود.

نحوه گرافی از مچ پا

بخشی از بدن شما که قرار است رادیوگرافی روی آن انجام شود، بین دستگاه اشعه ایکس و فیلم عکاسی یا سنسور دیجیتال اشعه ایکس قرار می گیرد. در حینی که ماشین به طور مختصر امواج الکترومغناطیسی (پرتو) را به بدنتان می فرستد که فیلم را در مقابل انعکاس ساختار داخلی بدنتان قرار می دهد، باید آرام و بی حرکت بمانید. میزان پرتودهی ناشی از عکس برداری رادیولوژی مضر نیست، البته پزشک درصورتی که باردار هستید، احتیاط های ویژه ای را در نظر خواهد گرفت.

در بیشتر مواقع عکس رادیولوژی از جهات مختلف گرفته می شود. اگر در یک اندام دچار شکستگی هستید، ممکن است پزشک معالج یک رادیوگرافی مقایسه ای را از اندام آسیب ندیده ی شما بخواهد. مدت زمان انجام عکس برداری رادیولوژی احتمالاً در حدود ۱۰ دقیقه طول می کشد. این تصاویر به سرعت آماده می شوند. آن ها یا به صورت عکس بر روی یک فیلم رادیولوژی ایجاد می شوند یا بر روی یک سی دی کپی می شوند تا در صفحه نمایش کامپیوتر قابل مشاهده باشند. در برخی شرایط، ممکن است در هنگام گرفتن عکس رادیولوژی، یک ماده حاجب یا ماده کنتراست به مفصل تزریق شود. این روش که «آرتروگرام» نامیده می شود، به ایجاد تصویری بهتر از ساختارهای بافت نرم در مفصل کمک می کند. عکس برداری رادیولوژی همچنین ممکن است در هنگام خارج کردن مایع از مفصل یا تزریق دارو به مفصل، به دقت قرارگیری سوزن در مفصل کمک کند.

تصاویر رادیولوژی ممکن است به اندازه تصویری که با تکنیک های پیچیده تری تولید می شوند، جزئیات کاملی را نشان ندهند. بااین حال، آن ها رایج ترین ابزار تصویربرداری هستند که برای ارزیابی یک مشکل ارتوپدی مورد استفاده قرار می گیرند و در اکثر مطب ها و کلینیک های پزشکی به راحتی در دسترس هستند.

عوارض گرافی مچ پا

در مواقع ضروری، مزایای رادیوگرافی بسیار بیشتر از احتمال مختصر بروز سرطان مرتبط با اشعه ایکس می باشند. حتی زمانی که استفاده از رادیوگرافی ضروری باشد، بایستی از کمترین میزان اشعه ایکس و کمترین تعداد تصاویر استفاده شود. در بیشتر موارد با به کارگیری محافظت کافی در برابر پرتو، عوارض ناشی از رادیوگرافی کاهش داده شده و یا رفع می شوند.

نسخه اصلی مطلب تشخیص شکستگی مچ پا با عکس از مچ پا را در سایت دکتر غلامرضا سیف بخوانید.

---