عملکرد سلنیوم در ورزشکاران و نحوه مصرف

شهزاد محمدیان [ متخصص تغذیه ورزشی از استرالیا ]آدرس وب سایت : www.armitaclinic.ir
آدرس مطب : شهرک غرب بلوار فرحزادی تقاطع دریا خ نورانی پلاک 19 طبقه سوم تلفن مطب : 22366770 - 021

عملکرد سلنیوم در ورزشکارا و نحوه مصرف

نام های دیگر : ال سلنوم تیونین ،امینو اسید کلات سلنیوم ، پروتئینات سلنیوم ،مخمرسلنیوم ، سلنوم یونین، سدیم سلنیت

سلنیوم چیست ؟ سلنیوم ماده معدنی کمیاب مهم از خانواده گوگرد ، در مقادیر کم مورد نیاز بدن است و به طور طبیعی در مقادیر متغیر در غذاهای گیاهی و همچنین برخی گوشت ها و غذاهای دریایی یافت می شود.محتوای واقعی سلنیوم در مواد غذایی بستگی به خاکی که گیاهان در ان رشد داده شده اند هم دارد. به عنوان مثال در امریکا،خاک دشت های بالای شمال نبراساکا و داکوتاس محتوای سلنیوم بالایی دارد،اما چین و روسیه در قطب مخالف این طیف قرار میگیرند در بدن،سلنیوم در دیواره دستگاه گوارش و ریه ها ،کبد و عضلات اسکلتی متمرکز شده است.تصور می شود ،همانندبسیاری از مواد معدنی ،هنگام افزایش شدت ورزش،بدن به سلنیوم نیاز دارد.

اثر عمل : اعتقاد بر این است که سلنیوم با ویژگی های انتی اکسیدانی اش از ورزشکار در برابر اسیب سلولی محافظت می کند که این اسیب ها تاثیر منفی بر عملکرد ایمنی، بازیافت ورزش و عملکرد کلی ورزشکار دارد و به طور خاص
سلنیوم به تولید گلوتاتیون پرو کسیداز نشان می دهد که ممکن است افزایش ان به برخی تاثیرات مطلوب بر ظرفیت استقامتو بازیافت عضلانی کمک کند.

مزایای عملکردی؛ ورزشکاران ممکن است از کاهش آسیب عضلانی، استقامت بهتر و افزایش بازیافت طی ورزش هایی شدید بهره مند شوند. ورزشکاران دچار اختلالات گوارشی که تحت عمل جراحی بای پس معده بودند خطر بیشتری برای کمبود سلنیوم دارند و این امر به دلیل اختلال در جذب بوده و در نتیجه ممکن است با مصرف مکمل جبران شود.

تحقیقات؛ ارزیابی اثرات مکمل سلنیوم بر جمعیت ورزشکاران سالم نتایج مختلفی را نشان می دهد. در یک مطالعه روی دوندگان استقامتی، کاهش قابل توجهی در سطوح سلنیوم خون یا فعالیت آنزیم گلوتاتیون پروکسیداز در رقابت ماراتن مشاهده نشد،که نشان می دهد مصرف مکمل سلنیوم به خودی خود در ورزش استقامتی ضروری نیست. علاوه بر این، مطالعه دیگری در 118 ورزشکار نشان داد که تنها 6/2 درصد افراد سطوح پایین سلنیوم را نشان دادند اگرچه 23 درصد مردان و 63 درصد از زنان جیره غذایی روزانه سلنیوم را دریافت نمی کردند. علاوه براین یک تحلیل متاآنالیز که اخیرا انجام شده به صورت تصادفی و کنترل شده ، نتیجه گیری کرد که مکمل سلنیوم تاثیر برجسته ای روی فعالیت گلوتانین پروکسیداز در بزرگسالان سالم دارد که ممکن است برای ورزشکاران دیگر نیز مفید باشد. نتایج یک مطالعه کوچک تصادفی دوسوکور کنترل شده با دارونما، نیز مشخص کرد که مکمل 240 میکروگرم سلنات سدیم برای جبران آسیب عضلانی طی تمرینات ورزشی تا واماندگی در مقایسه با گروه دارونما تاثیر بیشتری دارد.

استفاده رایج؛ مکمل های سلنیوم موجود در گپسول و قرص با سلنومتیونین که فرم مورد استفاده سلنیوم است، بهترین جذب را دارد. در حالی که RDA جاری 55 میکروگرم در روز برای بزرگسالان مرد و زن در سن 19 و بالاتر هست. تحقیقات برای محافظت از افت آنتی اکسیدان دوزبین 100 و 250 میکروگرم در روز را حمایت میکند.

ملاحظات؛ مصرف طولانی مدت سلنیوم در دوز بالا 900 میکروگرم در روز خطر ابتلا به مسمومیت با نشانه های از دست دادن مو، یثورات جلدی، از دست دادن ناخن ها، بوی بد دهان، خستگی، تحریک پذیری، حالت تهوع و استفراغ همراه است. برای جلوگیری از مسمومیت سلنیوم، موسسه پزشکی آکادمی ملی علوم مصرف سلنیوم را در روز تا 400 میکروگرم کجاز دانسته است.

دیگر مزایای عملکردی؛ شواهدی وجود دارد که مکمل سلنیوم ممکن است به کاهش سفتی مفاصل و درد ناشی از آرتروز کمک کند و در پیشگیری از آسیب ها موثر است.