براي درک مضرات استمناء ابتدا مسير عصبي يک تحريک جنسي تا انزال را طی عمل نزديکي بطور ساده مرور ميکنيم. ابتدا نعوظ با تحريکات دو مسير، يکي مسير رفلکسي ( reflexogenic ) که ناشي ازتحريک حس پنجگانه بخصوص لامسه و بينائي، و ديگري مسير ذهني ( psychogenic ) که ناشي از تحريکات ذهني است شروع میگردد.از طريق اين دو مسير مراکز نخاعي و فوق نخاعي ( supraspinal ) و سيستم عصبي مرکزي و هيپوتالاموس، ابتدا منجر به بروز نعوظ و سپس ادامه و استمرار تحريکات مراکز جنسي مغز، شدت تحريکات به حدی بالا ميرود که به حد آستانه ارضای جنسی فرد برسد و عمل انزال صورت گيرد . اين مسير طبيعی تا انزال، با عمل نزديکي ميتواند رخ دهد و يا طی مرحله REM خواب ( rapid eye movment ) انجام شود. ( خواب شامل چندين مرحله سطحي تا عمقي ميباشد. در يکي از اين مراحل ، حرکت سريع کره چشم وجود دارد که به اين مرحله REM گقته ميشود).
برای کسب اطلاعات بيشتر درباره انواع استمناء وعوارض خودارضایی، روی لینک کلیک کنید
در اين مرحله در افراد سالم نعوظ آلت تناسلي ايجاد شده و خواب ديدن و رويا نيز رخ ميدهد. طی نعوظ ممکن است همراه با تحريکات جنسي ناشي از روياي شبانه، ميزان تحريکات به حد آستانه انزال رسيده و منجر به ارضاي جنسي و انزال طبيعي گردد ( محتلم شدن يا جنابت ).آنچه توضيح داده شد مسير طبيعي ارضاي جنسي و انزال بود ولي طی عمل استمناء مسير تحريکات رفلکسي ناشي از حس هاي پنج گانه، بجاي حس لمس تمامي بدن، محدود به حس لمس موضعي ناحيه محدودي از آلت تناسلي ميباشد. همچنين تحريک ساير احساس مانند بينائي، شنوائي و حتي بويائي که طی عمل نزديکي اهميت دارد در حد صفر خواهد بود.
لذا جهت رسيدن به آستانه ارضاي جنسي، لازم است مسير ذهني (psychogenic) جبران کمبود تحريکات مسير رفلکسي و حسي را بنمايد، لذا با فشار ذهني و عصبي مضاعف، مغز مسير را به سمت رسيدن به حد آستانه انزال طی ميکند. که اين فشار مضاعف ميتواند با تکرار، عوارض عصبي ببار آورد. و همچنين بتدريج مرکز عصبي تحريکات جنسي با کاهش آستانه ارضاي جنسي وانزال، سعي در جبران اين کمبود تحريکات حسي را خواهد کرد تا مغز فشار کمتري را متحمل گردد.
در نتيجه با کاهش آستانه ارضاي جنسي بتدريج فرد مبتلا به زود انزالي (premature ejaculation) خواهد شد. که عارضه شايع ناشي از استمناء ميباشد. بدين معني که زماني که فرد تحت تاثير تحريکات اندک جنسي قرار ميگيرد حتي زماني که تصميم به عمل نزديکي ميگيرد، مسيرهاي عصبي مرکزي جنسي فعال شده و با سرعت بيشتر، مدت زمان کمتر و با تحريکات جنسي کمتر، و با توجه به کاهش آستانه انزال، در مدت زمان کمتر فرد را به مرحله انزال و ارضای جنسي ميرساند.
گاهي حتي قبل از نعوظ کامل آلت تناسلي واقدام به عمل نزديکي و دخول آلت تناسلي، فرد ارضاي جنسي ميگردد و آنچه را که سالها با آرزو و ذهنيت آن، اقدام به استمناء ميکرده. پس از ازدواج قادر به انجام آن و يا لذت بردن از آن نخواهد بود.(اينجانب طی مشاوره با بيماران مبتلا به زودانزالي شديد، در درصد بالائي سابقه استمناء زياد را در دوران جواني آنها ديده ام).
همچنین بخوانید: قولنج کلیه چیست و چگونه درمان می شود؟