مچ پا ی شما به حفظ ثبات و تعادل بدن شما کمک میکند. مچ پا از گروهی از استخوان ها تشکیل شده است که با عضلات و رباط ها پشتیبانی می شوند. بیماری ها و مشکلات مختلفی ممکن است در مچ پا ایجاد شود و هر یک از بافت های استخوانی، عضلانی و سایر بافت های نرم آسیب ببینند. مچ پا مفصلی است که بیش از تمامی مفاصل دیگر دچار آسیب می شود. روش های درمان درد مچ پا می تواند شامل روش های درمان خانگی و غیرجراحی باشد.

درد مچ پا می تواند بر اثر بروز آسیب های مختلفی باشد که این آسیب ها ممکن است ماه ها یا حتی سال ها ادامه داشته باشند. مشکلات مچ پا همچنین می تواند به اختلالات ساختاری پا نیز مربوط باشد. فیزیوتراپیست می تواند علت درد مچ پا را تشخیص داده و سایر عوامل موثر بر درد مچ پا را بررسی کند. از این رو فیزیوتراپیست می تواند در عین حال که درد شما را با کمک روش های مختلف تسکین می دهد و عملکرد مچ پا را بازیابی می کند، علت اصلی درد مچ پا را نیز برطرف کند. از جمله روش های درمانی که متخصصان طب فیزیکی برای درمان درد مچ پا استفاده می کنند شامل طب فیزیکی و ورزش درمانی ، ماساژ، تزریق PRP و ... می باشد.

علل درد مچ پا

• چرخیدن مچ پا بیش از دامنه ی حرکتی عادی آن
• زمین خوردن
• پریدن روی زمین با پاها و با فشار مضاعف
• عدم تمرین دادن و تقویت عضلات پا
• وارد کردن فشار بیش از حد به تاندون آشیل
• وجودخار استخوانی (زائده ی استخوانی) در پاشنه ی پا
• ابتلا به صافی کف پا که هیچ اقدامی برای درمان آن نشده
• ابتلا به آرتروز
• ابتلا به روماتیسم
• ابتلا آرتروزی که بعد از بروز حادثه ای برای پا یا مچ پا، ایجاد شده است.

علائم همراه با درد مچ پا

1. تغییر شکل و بدفرم شدن مچ پا
2. بی حرکتی مچ پا
3. تورم
4. خشکی مفصل
5. ضعف در مچ پا
6. محدود شدن دامنه حرکتی یا احساس درد در هنگام حرکت دادن
7. مشکل در راه رفتن
8. التهاب
9. مشکل در حرکت دادن زانو
10. عدم توانایی در وارد کردن وزن بر روی زانو
11. کبودی زانو
12. درد در پشت پاشنه ی پا که در طول روز شدت پیدا می کند.
13. ضخیم شدن تاندون مچ پا
14. شنیدن صدایی بلند از پشت پاشنه ی پا که نشان دهنده ی پاره شدن تاندون است. در صورتی که این اتفاق افتاد سریعا به اورژانس مراجعه کنید.

تشخیص مشکلات وابسته به درد مچ پا

برای تشخیص علت درد مچ پا، پزشک شما در ابتدا علائم شما را ارزیابی می کند، مچ پای شما را معاینه می کند و سپس در مورد اتفاقات، یا احتمالا آسیب دیدگی هایی که اخیرا داشته اید از شما سوال می کند. برای آن که احتمال وجود شکستگی استخوان یا پارگی تاندون یا رباط بررسی شود، ممکن است انجام عکسبرداری از مچ پا تجویز شود.

برخی از روش های عکسبرداری تشخیصی عبارتند از:

1. رادیوگرافی با اشعه ایکس
2. اسکن ام آر آی
3. سی تی اسکن

درد مچ پا چگونه درمان می شود؟

• استراحت و بالا گرفتن مچ پا
• شما باید انجام دادن فعالیتی که موجب درد گرفتن مچ پای شما شده است را متوقف کنید.
• بانداژ فشاری، گچ گرفتن یا استفاده از بریس و آتل
• با کمک بانداژ فشاری، گچ گرفتن یا بریس و آتل می توان مفصل مچ پا را بی حرکت نگه داشت.

مصرف داروهای مسکن

می توانید برای کاهش درد و التهاب از داروهایی مانند آسپرین یا ایبوبروفن استفاده کنید.

شاک ویوتراپی

شاک ویوتراپی یک روش درمانی نسبتا جدید برای رفع درد پا و مچ پا است. در این روش از امواج صوتی قوی استفاده می شود که مشابه با امواجی است که در دستگاه سنگ شکن کلیه به کار می رود. این امواج می توانند موجب تسکین درد شوند و همچنین بافت های فیبروزی که در جای آسیب و زخمهای مزمن شکل گرفته اند را از بین ببرند.

تزریق PRP

تزریق PRP موجب تسریع روند بهبودی مچ پا می شود. در این روش فاکتورهایی که در بازسازی و بهبودی بافت ها نقش اساسی دارند از خون خود بیمار گرفته می شوند و در محل آسیب دیده تزریق می شوند تا درد و التهاب مچ پا تسکین پیدا کند. تزریق PRP می تواند غشای آسیب دیده ی مفصلی را ترمیم کند و روند فرسایش غضروف مفصلی را کُند، کند.

ماساژ

متخصصین طب فیزیکی در کلینیک مابه تاثیرات درمانی ماساژ اعتقاد دارند و خدمات ماساژ پا را را انجام می دهند. انجام ماساژ آرامش بخش است، اما به جز آرام بخش بودن، ماساژ موجب افزایش جریان خون در پا می شود و همچنین از بروز آسیب هایی مانند پارگی و کشیدگی عضلات، تاندونها و رباط ها جلوگیری میکند.

فیزیوتراپی و ورزش دادن مچ پا

فیزیوتراپیست ها به افرادی که به درد مچ پا دچار هستند کمک میکنند که هر چه سریعتر بهبود یابند و بسیار زودتر از آنچه در حالت عادی و بدون انجام فیزیوتراپی اتفاق می افتد، به سطح فعالیت قبلی خود بازگردند. مدت زمان لازم برای رفع درد مچ پا در هر بیمار متفاوت است اما معمولا بین 2 تا 8 هفته زمان می برد تا به نتایج دلخواه دست یافت. متخصص طب فیزیکی به نحو موثری با شما تعامل می کند تا بتواند برنامه درمانی مناسبی را برای شما تدوین کند که مطابق با شرایط و خواسته های شما است.

برخی از تمریناتی که به رفع درد مچ پا کمک می کنند عبارتند از:

خم کردن مچ پا به سمت بالا و پایین: روی صندلی یا تخت بنشینید، در حالی که مچ پای آسیب دیده آویزان باشد. به آرامی انگشتان پای خود را به سمت بالا (به طرف زانو) بگیرید. سپس به آرامی انگشتان پا را به سمت پایین ببرید. این حالت را برای 5 ثانیه نگه دارید و سپس به آرامی به حالت اولیه بازگردید.

چرخش محوری مچ با چپ و راست: روی صندلی یا تخت بنشینید، در حالی که مچ پای آسیب دیده آویزان باشد. مچ پای خود را بچرخانید به نحوی که کف پای شما به سمت داخل چرخش پیدا کند. این حالت را برای 5 ثانیه نگه دارید و سپس به آرامی به حالت اولیه بازگردید. سپس مچ پای خود را به آرامی بچرخانید به نحوی که کف پای شما به سمت بیرون چرخش پیدا کند. این حالت را برای 5 ثانیه نگه دارید و سپس به آرامی به حالت اولیه بازگردید.

بالاآوردن پاشنه: بایستید و پاهای خود را به اندازه ی عرض شانه از هم باز کنید. تا جایی که می توانید پاشنه ی پای خود را از روی زمین بلند کنید و روی پنجه ی پا بایستید. این حالت را برای 5 ثانیه حفظ کنید و سپس به آرامی به حالت اولیه بازگردید.

کشش تاندون آشیل: رو به دیوار بایستید و پای آسیب دیده ی خود را عقب تر و پای دیگر را جلوتر قرار دهید. در حالی که پاشنه ی پای عقبی (پای آسیب دیده) روی زمین قرار دارد، به آرامی به سمت جلو متمایل شوید و زانوی جلویی را خم کنید. پای آسیب دیده (پای عقب) را صاف نگه دارید. کمر خود را نیز صاف نگه دارد و تا جایی که کشش را در پشت پای خود احساس کنید، لگن را به سمت جلو متمایل کنید. این حالت ر ابرای 5 ثانیه نگه دارید و سپس به آرامی به حالت اولیه بازگردید.

کشش فاسیت پلانتر: رو به دیوار بایستید و پای آسیب دیده خود را در گوشه ی پایینی دیوار قرار دهید، پنجه ی پا روی دیوار و پاشنه ی پا را روی زمین باشد. در حالی که کمر شما صاف است، لگن خود را به سمت جلو متمایل کنید تا زمانی که کشش را در پای خود حس کنید. این حالت را برای 5 ثانیه نگه دارید و سپس به آرامی به حالت اولیه بازگردید.

جراحی درد مچ پا

در صورتی که شکستگی شدید یا پارگی گسترده ی تاندون رخ داده باشد و انجام درمان های فیزیکی نتواند کمکی به بیمار بکند، ممکن است نیاز به انجام جراحی باشد.

روش های انجام جراحی برای درمان مشکلات و اختلالات مچ پا عبارتند از:

جراحی بازسازی استخوان ها، مفصل، تاندون ها و رباط های مچ پا، برداشتن بافت اضافه (دبریمان)، بلند کردن طول عضلات ساق پا برای کاهش فشار به تاندون آشیل، جوش دادن استخوان های مچ پا به هم برای ایجاد ثبات در مچ پا (آرترودِز)، تعویض مفصل مچ پا (آرتروپلاستی).

چگونه می توان از بروز درد مچ پا پیشگیری کرد؟

شما می توانید با داشتن توان فیزیکی مناسب و داشتن قدرت و انعطاف پذیری بالا، از بروز درد مچ پا پیشگیری کنید. انجام دادن ورزش به طور منظم برای داشتن عضلات قوی و توانایی حفظ تعادل بدن، بسیار حیاتی است.

سایر اقداماتی که در پیشگیری از درد مچ پا موثر هستند عبارتند از:

1. انجام حرکات کششی و گرم کردن، قبل و بعد از هر بار تمرین و فعالیت فیزیکی
2. پوشیدن کفش های راحت و مناسب که به خوبی از مچ پا حمایت می کند.
3. توجه کردن به علائم هشداردهنده در بدن خود: هنگام کار یا تمرین بیش از حد به خودتان فشار وارد نکنید.

در اغلب موارد با رعایت نکات ایمنی قبل از شروع تمرینات پرفشار (مانند گرم کردن و انجام حرکات کششی)، می توان از بروز درد مچ پا جلوگیری کرد. در صورتی که در حین انجام فعالیت، دردی غیرعادی در مچ پای خود احساس می کنید و یا فکر می کنید مچ پای شما آسیب دیده است، حتما در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.

نسخه اصلی مطلب علت و تشخیص مشکلات وابسته به درد مچ پا را در سایت دکتر علی فرخانی بخوانید.

---