شاید تا کنون در حرفهای روز مره با دیگران با واژه گفتار درمانی برخورد کرده اید یا شاید در هنگام عبور از خیابان یا از کنار بیمارستانها تابلوئی به اسم ( کلینیک گفتار درمانی ) را دیده اید .
آیا تا کنون فکر کرده اید گفتار درمانی چیست؟
آیا گفتاردرمانگران روانشناس هستند و با مشاوره و روانشناسی آلام مردم را تسکین میدهند یا متخصصانی هستند که خود گفتار را درمان میکنند. بله اگر حدس دوم را داشته اید درست فکر کرده اید.
گفتاردرمانی یا آسیب شناسی گفتار و زبان رشته ایست که در آن درمان و توانبخشی برای افرادی صورت میگیرد که به گونه ای اختلال گفتاری دارند یا در ارتباط برقرار کردن با مردم و اطرافیان دچار مشکل هستند.
مثل لکنت ( اختلال درروانی گفتار) یا اختلال در تکلم به علت ضربه مغزی یا حتی کودکانی که دیرتر از بچه های دیگر حرف زدن را یاد میگیرند و یا کسانیکه کیفیت صدای آنها مشکل دارد (اختلال صوت) .یا افرادیکه برخی صداها را درست تلفظ نمی کنند(مشکلات تولید).
بچه ها در سنین مدرسه وکودکان کوچکتر که مشکلات توجه و تمرکز و حافظه دارند.
یا کودکان مدرسه رو که در خواندن و نوشتن مشکل دارند(اختلالات یادگیری).
شاید افرادی را دیده باشید که در حین سخن گفتن گیر میکنند یا یک حرف را بیش از حد میکشند یا بخشی از کلمات را زیاد تکرار میکنند اینها کسانی هستند که در اصطلاح دچار لکنت هستند البته تشخیص و درمان این اختلال بر عهده گفتار درمانگران یا آسیب شناسان گفتار و زبان است .
شاید کودکانی را دیده باشید که نسبت به سن و سالشان خیلی کمتر از کودکان دیگر حرف میزنند اینها کودکانی هستند که تاخیر در رشد گفتار و زبان (DSL) دارند .
گاهی نیز افرادی به علت سکته تصادف یا ضربه مغزی دچار اختلال در تکلم یا حتی از دست دادن کامل تکلم میشوند (آفازی) .
شاید افرادی را دیده اید که در هنگام حرف زدن برخی حروف و صداها را اشتباه تلفظ میکنند . مثلا بجای کلمه سیب کلمه تیب را به کار میبرند ، یا بجای کلمه درخت کلمه دلخت را به کار میبرند . اینها افرادی هستند که در اصطلاح اختلال تولید دارند .
گاهی نیز صدای افراد متناسب با سن و جنسشان نیست مثلا مردانی که صدای زنانه دارند یا زنانی که صدای بم و مردانه دارند.
افرادیکه که حنجره خود را از دست داده اند یا دچار فلج تارهای صوتی هستند ویا بدلیل استرس و فشارهای روحی یا پرحرفی و بد استفاده کردن از صدایشان ،صدایشان آسیب دیده است ، مثلا صدای آنها نفس آلود یا خسته یا گرفته است ،صدای آنها لرزش دارد یا قطع و وصل میشود.هنگام صحبت کردن درد می کشند . باید با تلاش و تقلا صحبت کنند و یا بیصدا شده اند نیز به صوت درمانی نیاز دارند.
توانبخشی در درمان اینگونه افراد بعهده متخصصین گفتاردرمانی است.گفتار درمانگران هیچوقت برای کسی دارو تجویز نمیکنند و با ارزیابی تواناییهای گفتاری و زبانی افراد و بدنبال آن با آموزشها و درمانهای تخصصی به آنها کمک میکنند تا این تواناییها در عمل پدیدار شوند .
درمواردی فرد هیچ یک از مشکلات ذکرشده را ندارد ولی قادر به صحبت کردن در جمع و یا بیان متناسب و تاثیرگذار نمیباشد ،این افراد روشهای گفتگووارتباط گفتاری را نمی دانند و گفتاردرمانگران می توانند تکنیکهای مربوط به فن بیان و سخنوری را به آنها بیاموزند.
نسخه اصلی مطلب گفتار درمانی برای چه کسی؟ را در سایت لیلا رستم شیرازی بخوانید.