در بیماران مختلف بخصوص بیماران مبتلا به ام اس و آسیب نخاعی گاهی مدفوع بسیار سفت شده و بیمار قادر به دفع آن نیست که به آن توده مدفوعی می گویند.
توده مدفوعي
گاهي اوقات مقداري مدفوع درقسمتي از روده بزرگ تجمع پيدا ميكند كه به آن توده مدفوعي ميگويند. دراين حالت مواد دفعي كه حالت مايع دارند از كنار اين توده به خارج نشت پيدا ميكنند و باعث ايجاد اسهال ميگردند. در واقع شايعترين علت اسهال در فرد آسيب نخاعي وجود توده مدفوعي است. همان عللي كه باعث يبوست ميشوند اگر طولاني تر شوند باعث ايجاد تودة مدفوعي ميگردند.
علائم ايجاد کننده توده مدفوعي
توده مدفوعي بصورت كاهش اشتها، تهوع، استفراغ، برآمده شدن شكم، لمس توده سفت درشكم و اسهال ميباشد. تودههاي مدفوعي معمولاً در قسمتهای انتهائی روده بوده و مي توان با انگشت آنها را لمس نمود اما گاهي دربالاي روده تشكيل ميشوند. بنابراين گاهي اوقات تشخيص وجود توده مدفوعي نيازمند گرفتن عكس راديوگرافي ازشكم است.
درمان توده مدفوعي
درابتدا پس از پوشيدن دستكش كه بخوبي با ژل لغزنده كننده آغشته شده و يا حتي توسط ژل بيحسي پوشيده شده سعي در درآوردن توده مدفوعي توسط انگشت ميشود. درصورت عدم لمس توده مدفوعي يا عدم امكان خروج آن بايد از مواد مسهل استفاده نمود و 8 ساعت بعد برنامة دفع مدفوع را انجام داد. تازماني كه حجم مدفوع به اندازه قبلي برگردد بايد برنامه دفع مدفوع بطور روزانه انجام شود.
درصورت ايجاد توده مدفوعي نبايد بيش از سه روز صبر كرد. درصورت وجود درد شديد، استفراغ يا ازدست رفتن آب بدن، ممكن است بستري در بيمارستان ضروري باشد و نياز به گذاشتن لوله در معده ( لوله رودهاي معده اي ) باشد.استفاده از تنقيه با سرم شستشو ميتواند مفيد باشد اما در بیماران با ضایعه نخاع تنقيه با آب صابون ويا استفاده از شياف نبايد انجام گيرد.گاهي لازم مي شود كه تودة مدفوعي توسط كولونوسكوپي ( لولهاي كه داخل روده فرستاده ميشود) خارج گردد.براي پيشگيري از ايجاد توده مدفوعي بايد تخليه روده حداقل يك روز درميان انجام پذيرد. گاهي افزايش مصرف فيبر غذايي, استفاده از نرم كنندههاي مدفوع يا لاكتولز مفيد است. درصورتي كه فرد بطور مكرر دچار مشكل توده مدفوعي شود درمان به روش جراحي بايد مدنظر قرار گيرد.
سطح مطلب: عمومی، کارشناسی، تخصصی و فوق تخصصی