مقدمه :
استفاده از گفتار برای ارتباط ویژگی منحصر به فرد انسانها است . زمانی که گفتار وجود نداشته باشد ، ضایعه اثرات عمیقی بر روی فرد و خانواده بر جای می گذارد . یکی از مخرب ترین و ناراحت کننده ترین ناتواناییها ، آفازی است . بسیاری از مردم درباره آفازی اطلاع چندانی ندارند و شاید اصلا این اصطلاح را نشینیده باشند مگر آنکه یکی از اعضا خانواده یا دوستان دچار آن شده باشند .

آفازی چیست ؟
یکی ا زفقدان های نسبی یا کامل در استفاده از زبان است . که ممکن است به دنبال یک سکته ، ضربه به سر و یا دیگر بیماریهای عصب شناختی بوجود آید در بیشتر افراد ، ضایعه د رقسمت هایی د رنیمکره چپ مغز وارد می شود . آفازی اغلب به طور ناگهانی رخ می دهد . در بیشتر موارد ، آفازی به دنبال یک سکته بوجود می آید که در در اثر آن مرکز زبان در مغز دچار آسیب می شود . افراد مبتلا ،مشكلاتی را در صحبت کردن و درک زبان گفتاری تجربه می کنند . برخی دیگر ممکن است مشکلاتی در خواندن ، نوشتن و ریاضیات هم داشته باشند . اگر چه علائم و نشانه ها ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد اما ، آنچه که در تمام بیماران آفازی ثابت است ، مشکلات و محرومیت هایی است که افراد مبتلا و خانواده هایشان د ربرخورد با مشکلات ارتباطی دارند .

چه دلایلی باعث ایجاد آفازی می شوند ؟
عمده ترین دلایل شامل سکته ، ضربه به سر ، تومور مغزی ، عفونت های مغزی و دیگر بیماریهای عصب شناختی می باشد .

چه کسی می تواند به آفازی مبتلا شود ؟
آفازی ممکن است د رافراد با هر سن ، جنس ، نژاد یا ملیتی رخ دهد . هرکسی می تواند دچار آفازی شود اما بیشترین افرادی که دچار آفازی می شوند ، د رسنین متوسط و بالا هستند ( یعنیافراد مسن ) . این اختلال در مردان و زنان بطور یکسان تاثیر می گذارد و شغل و تحصیلات فردی تاثیری د رایجاد این اختلال ندارد .

شیوع آفازی چگونه است ؟
تخمین زده شده است که ساللنه نزدیک به 80000 نفر در دنیا دچار آفازی می شوند در ایالات متحده آمریکا ، سالانه حدود یک میلیون نفر دچار این اختلال می شوند .

عوامل موثر در آفازی چه می باشد ؟
از جمله این عوامل می تواند به تنش و استرس بالا ، بیماری دیابت ، کلسترول بالا ، فشار خون بالا ، مصرف سیگار ، مصرف زیادی موادی مانند ( الکل ، چربی ، نمک و ...) اشره نمود .

آنواع آفازی چه می باشد ؟
آفازی انواع گوناگونی دارد که ما در اینجا به چند نمونه از مهمترین و متداول ترین آنها اشاره می کنیم :
آفازی بروکا : نام دیگر آن آفازی بیانی می باشد . فرد مبتلا می داند که چه می خواهد بگوید اما قادر نیست که کلمات را بیان کند . الگوی رفتاری فرد با تلاش و تقلا همراه است . فرد می تواند فکر کند اما نمی تواند حرکات گفتاری را برای بیان افکارش سازماندهی کند درک کلمات بطور جزئی آسیب دیده است در این افراد فلجی یا ضعف در اندام های سمت راست بدن مشاهده می شود .

آفازی ورنیکه :
نام دیگر آن آفازی درکی است که بوسیله مشکل در درک زبان گفتاری و لغات نوشتاری مشخص می شود افراد دارای آفازی ورنیکه می توانند صداها را بشنوند و لغات نوشتاری را ببینند اما نمی توانند آنها را درک کنند . فرد بدون هیچ تلاش و تقلایی صحبت می کند و معمولا گفتارش خالی از معنی است .

آفازی گلوبال :
در این نوع آفازی ، فرد تقریبا بطور کامل توانایی عملکردی استفاده از گفتار و زبان را از دست داده است و شدیدا در صحبت کردن کلمات و جملات ، خواندن و نوشتن مشکل دارد .

آفازی چگونه تشخیص داده می شود ؟
آفازی معمولا در ابتدا توسط پزشکی که فرد بواسطه آسیب مغزی به او مراجعه کرده است ، تشخیص داده می شود که این پزشک اکثر اوقات یک متخصص مغز و اعصاب است . پزشک از آزمون هایی استفاده می کند که در طی آن فرد باید یکسری دستورات را انجام دهد ، به سوالات پاسخ دهد ، نام اشیا را بگوید و صحبت کند . اگر پزشک مشکوک به آفازی شود ، فرد را به یک متخصص گفتار و زبان ( گفتار درمان ) ارجاع می دهد .

مشخصه های زبانی افراد مبتلا به آفازی :
ممکن است در بیان احساسات و افکارش مشکل داشته باشد.
ممکن است از درک گفتار یا نوشتار افراد دیگر ناتوان باشد.
اغلب چیزهایی را در موقعیت های خاص بطور خودبخودی می گوید که هیچ معنی خاصی ندارد .
اغلب پس از بیان چند کلمه مکث می کند تا برای بیان کلمات بعدی فکر کند.
اغلب اوقات زمانی که دو نفر با سرعت با هم مکالمه می کنند ، گیج می شود.
ممکن است در درک برنامه های رادیو و تلویزیون مشکل داشته باشد .
توانایی فرد از روزی به روز دیگر متفاوت است قبل از شروع آفازی ، فرد در زمینه وقایع و اتفاقات روزمره حافظه خوبی داشته ولی در حال حاضر حافظه وی ضغیف است .
معولا به آسانی خسته می شود.
ممکن است علاقه اش را به برخی فعالیتهایی که قبل از شروع مشکل به انها علاقه مند بوده است از دست بدهد.
بدون هیچ دلیل واضحی می خندد و یا گریه می کند .
ممکن است نسبنت به گذشته توجه بیشتری به جزئیات زمان داشته باشد.
ممکن است کلمات نوشتاری با حروف بزرگتر را آسانتر از حروف کوچکتر بخواند.
ممکن است ضعف در عضلات صورت داشته باشد که منجر به آبریزیش از دهان شود.
ممکن است احساس وابستگی بیشتری نسبت به گذشته داشته باشد.

مشکلات ویافته های عصب شناختی همراه با آفازی :
عمده ترین مشکل همراه با آفازی ، ضعف یا فلجی سمت راست بدن است که معمولا فقط پا ، بازو و دست را درگیر می کند . اما گاهی اوقات بخشی از صورت را هم درگیر می کند . بیماران مبتلا به آفازی ممکن است سردردهایی شدید داشته باشند و یا اینکه ممکن است تشنج داشته باشند . برخی از آنها مشکلات بینایی دارند که ناشی از آسیب مغزی است . تغییرات رفتاری نیز بسیار شایع است به دنبال آسیب مغزی ، فرد کنترل کمی بر روی احساساتش دارد . به عنوان مثال به آسانی می خندد یا گریه می کند یا خیلی سریع عصبانی می شود و از کوره در می رود . خیلی از افراد هم افسرده می شوند.

آفازی چگونه درمان می شود ؟
در برخی موارد ، اگر آسیب فرد جزئی باشد ، بطور کامل و بدون هیچ درمانی بهبود می یابد . اما در بیشتر موارد ، آفازی به سرعت و بطور کامل بهبود نمی یابد . در حالیکه بسیاری از افراد مبتلا به آفازی در یک دوره ، بهبودی خود به خودی دراند و در برخی از توانایهای آنها به طور خود به خودی بهبود می یابد ، اما برخی از ناتواناییها ، همچنان برای فرد باقی می ماند . در این گونه از موارد ، گفتار درمانی می تواند مفید باشد . دوره بهبودی معمولا بیش از دو سال به طول می انجامد . بیشتر معتقدند که موثر ترین درمان ، زمانی است که از همان مراحل اولیه آغاز شود .

برخی از عواملی که بر روی پیشرفت بیمار تاثیر می گذارند ، عبارتند از علت ضایعه مغزی ، وسعت ضایعه ، محل ضایعه و سن فرد . عوامل دیگری مانند انگیزه فرد ، برتری دست و سطح سواد فرد نیز می تواند موثر باشد .گفتار درمانی می کوشد تا توانایی فرد را برای برقراری ارتباط با استفاده از تواناییهای با قیمانده بهبود بخشیده و شیوه های دیگری را برای برقراری ارتباط بیاموزد تا فرد بتواند تا حد امکان از تواناییهای زبانی باقیمانده برای جبران مشکلات زبانی استفاده کند .

مشاوره به خانواده برای ایجاد ارتباط با بیماران مبتلا به آفازی :
با فرد مبتلا به آفازی همانند یک بزرگسال و نه مانند یک کودک ، صحبت کنید . از مشورت کردن و ساکت بودن در مقابل فرد مبتلا به آفازی خودداری کنید .
در طول صحبت کردن با بیمار ، سر و صداهای زمینه ای مثل صدای تلویزیون ، رادیو ، افراد دیگر و ... را حذف یا کم کنید .
قبل از برقراری ارتباط ، بیمار را مطمئن کنید که کاملا به او توجه دارید .
از تمام شیوه های ارتباطی اعم از گفتار ، خواندن ، نوشتن ، نقاشی ، تماس چشمی ، پاسخ های بله / خیر ، بیان چهره ای و ... استفاده کنید

خطاهای بیمار را تصحیح کنید
تمامی تلاش های ارتباطی بیمار را ( بخصوص در جهت صحبت کردن ) تشویق کنید و بپذیرید .
با جملات ساده و کوتاه با بیمار ارتباط برقرار کنید . سرعت گفتارتان را با مکث های مناسب بین کلمات و عبارات ، کاهش دهید . بلندی صدایتان هم در حد طبیعی باشد
بیمار را تشویق کنید تا حد امکان مستقل باشد . از حمایت و محافظت بیش از حد وی خودداری کنید .
تا حد امکان از حرکات و راهنماییهای بینایی استفاده کنید . در مواقع لزوم ، یک موقعیت را تکرار کنید
تا جایی که ممکن است بیمار را تشویق کنید که فعالیت های طبیعی ادامه دهد . مثل شام خوردن با خانواده ، همکاری کردن و بیرون رفتن با آنان . فرد مبتلا به آفازی را از خانواده یا دوستان جدا نکنید و در یک جمع گروهی به انها بی توجهی نکنید . سعی کنید که در تصمیم های خانوادگی تا جایی که امکان پذیر است ، آنها را در گیر کنید .
یک شنونده صبور باشید . چون فرد مبتلا به آفازی ، زمان زیادی را صرف صحبت کردن می کند . عجله نکنید و بین صحبت های او وارد نشوید .
در ک مکالمه یک فرد با فردی دیگر برای بیمار راحت تر از مکالمه دو یا چند نفر است . چرا که صحبت کردن همزمان چند نفر با هم بیمار را گیج کرده و درک را غیر ممکن می سازد .
بیمار را تشویق کنید که بنویسد یا نقاشی کند . اگر دست برتری وی آسیب دیده است ، باید نوشتن را با دست دیگرش تمرین کند .
بیمار را به سر گرمیها و فعالیت های غیر وابسته تشویق کنید .
یکسری برنامه های روزانه را برای بیمار تنظیم کنید . درعین حال زمان های استراحت هم برای وی در نظر بگیرید زیرا فرد مبتلا به آفازی به راحتی خسته می شود .
افراد خانواده باید یاد بگیرند که سلسله مراتب راهنمایی رابرای کمک به بیمار ارائه دهند .
افراد خانواده باید اشتباهات بیمار را حدس زده و درک کنند .
درصورتی که بیمار گریه یا خنده غیر منطقی دارد ، در مقابل این رفتار او آرام و ساکت باشید ، سعی نکنید که در گریه کردن ، به او بپیوندید و یا خنده غیر قابل کنترل داشته باشید سعی کنید موضوع را تغییر داده و یا کار متفاوت دیگری انجام دهید
تلاش کنید ار هر فرصت برای مکالمه با بیمار استفاده کنید . با گفتن مواردی مانند (( الان چیکار می کنی ؟))(( بزودی چه اتفاقی رخ خواهد داد ؟)) (( دیروز چه اتفاقی افتاد ؟)) و غیره موضوع را جهت گفتگو در اختیار بیمار قرار دهید .
علی رغم اینکه بیمار نمی تواند درک کند ، نباید در حضورش به بحث در مورد شرایط و پیش آگهی پرداخت

نسخه اصلی مطلب از آفازی چه می دانید ؟ توصیه های ضروری را در سایت لیلا رستم شیرازی بخوانید.

---