مکانوتراپی چیست و چه کاربردی در طب فیزیکی دارد؟

دکتر علی فرخانی [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drfarkhani.com
آدرس مطب : اصفهان، خیابان شمس آبادی، چهارراه قصر، روبروی بانک ملت، کوی26 تلفن مطب : 32367465 - 031

مکانوتراپی از روش های مؤثر و پرکاربرد برای درمان مشکلات حرکتی است. این روش در سال های اخیر در بهبودی بیماران تأثیرگذار بوده است. روش مکانوتراپی قابلیت استفاده را برای بیمارانی دارد که با مشکلات و فعالیت های حرکتی روبرو بوده و یا مدت زمان زیادی در بستر بیماری به سر برده اند در روش مکانوتراپی حرکت دادن قسمت های مختلف بدن به وسیله متخصصان انجام می شود. در واقع مکانوتراپی را می توان حرکت درمانی با استفاده از تجهیزات مکانیکی مختلف وسایل و تجهیزات خاصی دانست که هر کدام دارای چندین کارایی می باشند. در این روش با حرکت دادن قسمت های مختلف بدن بیمار از خشک شدن مفصل و سفت شدن مفصل ها جلوگيری می شود. به طور کلی هر نوع دستگاهی که بتوان حرکات ورزشی خاصی با آن انجام داد را می توان در مکانوتراپی استفاده کرد. این روش برای افرادی نیاز به تحرک و حرکت دارند مناسب است. معمولاً در مکانوتراپی هم مانند سایر شاخه های فیزیوتراپی از وسایل و تجهیزات خاصی استفاده می شود. هر کدام از تجهیزات می تواند یک یا چند کارایی داشته باشد. هر نوع دستگاهی که بتوان حرکات ورزشی خاصی با آن انجام داد می توان در مکانوتراپی استفاده نمود.

فواید مکانوتراپی

• جلوگیری از خشک شدن مفاصل
• افزایش انعطاف پذیری و دامنه حرکتی مفاصل
• افزايش قدرت و استقامت عضلانی
• بهبود دستگاه قلبی- عروقی
• بهبود توانایی حرکتی پس از جراحی های ارتوپدی
• درمان مشکلات ستون فقرات

تجهیزات مکانوتراپی

تجهیزات ساده مکانوتراپی

• وزنه ها
• دمبل
• استپ یا پله
• اکسپندر یا بسط دهنده
• جلیقه های وزنی
• کش های تراباند
• بالانس برد یا صفحه تعادل
• توپ تعادل
• جیم بال
• ترامپولین
• فوم رولرها
• واکینگ شولدر
• ابزار خمیر درمانی
• تمرین دهنده های انگشتان مانند دیجی فلکس یا هند گریپ
• ویبراتور یا همان ماساژورهای کوچک
• نردبان چوبی دیواری
• توپ ماساژ
• فوت استرج یا کشش پا
• واکر

تجهیزات پیشرفته مکانوتراپی

• سی پی ام (CPM)
• چرخ شانه یا (Shoulder Wheel)
• صندلی کوادریسپس
• فریم فلزی
• تاب تعادلی
• پارالل
• تردمیل
• دوچرخه ثابت
• الپتیکال
• تراکشن کمر
• تراکشن گردن
• پدال
• صندلی سی پی
• دستگاه کشش اندام فوقانی
• دستگاه تعلیق بدن (معلق نگه داشتن بدن)

مکانوتراپی میگان

یکی از تکنیک های فیزیوتراپی که با استفاده از تخت ماساژور مخصوصی به نام میگان انجام می گیرد، میگان تراپی می باشد. این روش درمانی به تسکین درد در نواحی مختلف بدن کمک کرده و در درمان بسیاری از دردها و عوارض مزمن موثر می باشد. تخت ماساژور یا همان میگان به همراه یک سیستم حرارتی به آرامش بدن کمک کرده و همچنین مانند کایروپراکتیک یا همان ماساژ دورانی دست، موجب بهبود گردش خون، کاهش تورم و درد و.... در نواحی مختلف بدن می شود.

درمان و بازتوانی عضلات با مکانو تراپی

مکانوتراپی به عنوان یک روش درمانی کاملاً کاربردی برای اختلالات حرکتی شناخته می شود. ارتوپدها و پزشکان مکانوتراپی را به عنوان نخستین روش درمانی برای اغلب افرادی که به مشکلات حرکتی مختلف دچار شده و بر اثر بیماری با نقص حرکتی مواجه شده اند، تجویز و برای این موضوع بیمار را به کلینیک فیزیوتراپی ارجاع می نمایند. در واقع مکانوتراپی را می توان حرکت درمانی با استفاده از تجهیزات مکانیکی نامید.

تمرینات مکانوتراپی

در تمرین درمانی یا مکانوتراپی حرکات بسیار متعددی با استفاده از دستگاه های ورزشی مختلف انجام می شود. هر کدام از این حرکات می توانند مزایای مختلفی داشته باشند. در ادامه برخی از تمرینات مربوط به مکانوتراپی معرفی شده اند:

پارالل

• پارالل را می توان به نوعی آموزش راه رفتن نامید. معمولاً افرادی که به دلایل مختلف توانایی راه رفتن را از دست داده اند، می توانند به کمک تمرین پارالل دوباره راه رفتن را شروع نمایند. این نوع از تمرینات برای افرادی که از ناحیه نخاع دچار مشکل شده و یا افرادی که از واکر استفاده می نمایند، بسیار کاربردی و مفید می باشد. پارالل مجهز به میله هایی با ارتفاع مختلف برای افرادی با قد های متفاوت می باشد.

ست دوچرخه ثابت

• معمولاً ست دوچرخه ثابت می تواند برای همه افراد مورد استفاده قرار بگیرد؛ زیرا دوچرخه ثابت باعث می شود تا تحرک فرد بیشتر شود. بدین ترتیب از بروز انواع بیماری های ناشی از کم تحرکی جلوگیری می نماید. بدین ترتیب دوچرخه ثابت می تواند برای حفظ سلامتی افراد بسیار مفید باشد.

ارگومتر

• ارگومتر را میتوان وسیله ای مانند دوچرخه ثابت نامید؛ اما ارگومتر با دست مورد استفاده قرار می گیرد. دسته های ارگومتر را می توان با دست به صورت دایره مانند به حرکت درآورد. بیماران ام اس و یا افرادی که مبتلا به فلج اندام تحتانی می باشند، از جمله افرادی به شمار می روند که می توانند از ارگومتر بهره مند شوند.

الیپتیکال

• حرکاتی که توسط الیپتیکال انجام می شوند به نوعی تداعی کننده دویدن یا شبیه سازی آن می باشد. برای انجام حرکات مربوط به دستگاه الیپتیکال می توان با توجه به توانایی های بدن خود، سطح مناسب را انتخاب نمود؛ زیرا معمولاً این دستگاه دارای سطوح مختلفی بوده که به راحتی قابل تغییر می باشند. بدین ترتیب همه افراد می توانند با هر سطح توانایی از نظر حرکتی از این دستگاه بهره مند شوند. دستگاه الیپتیکال می تواند کمک نماید تا بتوان به راحتی و به صورت همزمان اندام های پایین و بالای بدن خود را تقویت نمود. دستگاه الیپتیکال می تواند برای افرادی که می خواهند قلب سالم تری داشته باشند نیز بسیار مناسب می باشد. بدین ترتیب همه افراد می توانند از مزایای مربوط به دستگاه الیپتیکال بهره مند شوند.