چین و چروک پوست، خطوطی عمیق یا سطحی هستند که روی پوست تشکیل می شوند. این خطوط گاهی آنقدر عمیق هستند که چاله یا شکافی در سطح پوست ایجاد می کنند. تشکیل چین و چروک روی پوست، بخشی از روند طبیعی افزایش سن در بدن است. در واقع، تغییرات سلولی ایجاد شده در اثر گذر عمر باعث ایجاد این خطوط روی پوست می شود. چین و چروک روی پوست همه قسمت های بدن ایجاد می شود. از نظر علمی ثابت شده است که همه چیز در مورد چین و چروک پوست به سن مربوط نمی شود و عوامل دیگر نیز در شدت و میزان ایجاد آنها مؤثر هستند. دلیل ایجاد چین و چروک خشکی یا چربی پوست نیست، بلکه تغییرات ساختاری پوست و کاهش کلاژن سازی، موجب پیدایش این خطوط می شود. به بیان ساده تر پیری پوست متأثر از نوع پوست نیست بلکه عواملی مانند افزایش سن، سبک زندگی، حالت و حرکات تکراری صورت، نیروی کشش جاذبه و به عنوان عاملی تأثیرگذار، آسیب های ناشی از نور خورشید است که در این امر دخالت مستقیم دارد.

پوست چرب

پوست انسان برای اینکه کیفیتی انعطاف پذیر و نرم داشته باشد، نیاز به روغن طبیعی دارد. این روغن طبیعی که به آن سبوم (Sebum) گفته می شود، از غده های چربی زیر پوست که در بیشتر سطح بدن قرار دارند، ترشح می شود. انواع مختلف پوست، بر اساس مقدار ترشح همین روغن طبیعی به سه دسته ی خشک، مختلط و چرب طبقه بندی می شوند. پوست چرب ، پوستی است که ترشح سبوم در آن زیاد است و ظاهری براق و درخشنده دارد. اگر از پوست چرب به خوبی مراقبت نشود، مشکلاتی مانند مسدود شدن منافذ پوست و بزرگ شدن آنها، انباشته شدن سلول های مرده ی پوست روی هم و ظاهر شدن جوش های سر سیاه و آکنه بر سطح پوست به وجود می آیند.

علائم پوست چرب

چرب شدن پوست با یک سری علائم همراه خواهد بود. علائمی که در عین سادگی می توانند به شما کمک کنند که چربی پوست خود را تشخیص داده و نسبت به درمان آن اقدام نمایید. از جمله ویژگی های پوست چرب عبارتند از:

1. براق بودن غیرطبیعی پوست: یک ویژگی پوست چرب که از سایر ویژگی های آن متفاوت است، براق بودن غیر طبیعی پوست به شمار می رود. در واقع اگر پوست شما بدون هیچ توجیهی براق است و احساس می کنید که روی آن روغن ریخته اید، بدون شک پوست شما چرب شده است.
2. عدم ماندگاری آرایش: اگر پوست شما چرب شده باشد به احتمال زیاد هنگام آرایش کردن دچار دردسر خواهید شد؛ چرا که اغلب مواد آرایشی با چربی تداخل داشته و چربی اجازه نمی دهد که آرایش شما به خوبی روی پوستتان بنشیند.
3. آکنه و جوش : این امکان نیز وجود دارد که جوش، نقطه های سیاه و سایر انواع آکنه پوستی پس از چرب شدن پوست روی آن ظاهر شوند.

پوست خشک

خشکی پوست عارضه ای شایع است و به دلیل کمبود آب در لایه‏ های سطحی پوست و اپیدرم بروز می کند. اپیدرم از چربی و پروتئین تشکیل شده است. بخش چربی اپیدرم از کم شدن آب پوست جلوگیری می‏کند. هنگامی که چربی پوست برداشته می‏ شود، پوست، محافظ خود را از دست می دهد و در نتیجه به آسانی رطوبت خود را از دست می‏دهد. خشکی پوست ممکن است در نتیجه عامل خارجی یا داخلی باشد.

علائم پوست خشک

علائم خشکی پوست، باتوجه به سن، رنگ پوست، نژاد، وضعیت عمومی سلامت بدن، محیط زندگی، عاملی که باعث خشکی شده و میزان قرارگیری در برابر نور خورشید، از یک شخص به شخص دیگر تفاوت دارد. علائم اصلی خشکی پوست عبارت اند از:

1. احساس خشکی و خشن بودن پوست
2. خارش
3. پوسته پوسته شدن
4. ترک خوردگی
5. خونریزی ترک های عمیق
6. سوزش
7. قرمزی و التهاب

عوامل مؤثر در ایجاد چین و چروک پوستی

• سن

ایجاد چین و چروک تحت تأثیر افزایش سن در همه افراد یکسان نیست؛ اما به طور کلی کاهش تکثیر سلول های اپیدرم و درم، همچنین کلاژن و الاستین از ۴۰ سالگی آغاز می شود.

• وراثت و ژنتیک

در حالت کلی برخی از افراد داری پوست قوی تری هستند و ممکن است کاهش سرعت تولید سلول های پوستی در آنها دیرتر اتفاق افتد. به همین شکل، برخی دیگر روند پیری را در اثر شرایط جسمی خاصشان زودتر طی کنند. این مسئله ارتباط مستقیم با وراثت دارد. یک امر ثابت شده در این زمین تأثیر ژن است. برای مثال سیاه پوستان دارای پوست قوی تری هستند و چین و چروک در آنها با تأخیر بیشتری ایجاد می شود. درعین حال افراد سفید پوست سرعت پیر شدن پوست را بیشتر احساس می کنند. این عوامل غیرقابل کنترل می توانند تأثیر بیشتر یا کمتری داشته باشند. این امر بستگی دارد که شما نسبت به عوامل قابل کنترل چین و چروک چه عملکردی داشته باشید. دقت به دوری از این عوامل می تواند تأثیر افزایش سن، وراثت و ژنتیک را تا حد زیادی تعدیل کند. عوامل قابل کنترل عبارتند از:

• اشعه ماوراءبنفش

نور خورشید منبع اصلی این اشعه محسوب می شود. این اشعه به پوست آسیب جدی وارد کرده و سرعت پیری پوست را افزایش می دهد. به همین دلیل افرادی که در مناطق آفتابی و گرم زندگی می کنند بیش از باقی افراد دچار چین و چروک پوست صورت می شوند. اشعه ماوراءبنفش بافت همبند کلاژن و الاستین را شکسته و خاصیت الاستیکی پوست را از بین می برد. همچنین کاهش چربی پوست و خشک آنم را به همراه دارد که در کنار هم باعث افزایش چین و چروک و پیری زودرس می شوند.

• مصرف سیگار و مخدرها و انواع دخانیات

مخدرها و سیگار جریان خون زیر پوست را تحت تأثیر قرار می دهند که این تغییرات در عملکرد سلول های پوستی اختلال ایجاد می کند. همین امر ضعف پوست و افزایش چین و چروک پوست را در پی دارد.

• اخم یا لبخند

حالات تکراری گرفتن به صورت هنگام صحبت، عصبانیت یا شادی باعث می شود تا چین و چروک هایی با عنوان خط اخم یا لبخند در بخش های مختلف پوست ایجاد شود. در حالت عادی با اخم یا خندید ن خطوطی روی پیشانی، بین دو ابرو و کنار لب ها تشکیل می شود که هنگام برگشت صورت به حالت عادی این خطوط محو می شود؛ اما با تکرار تشکیل چنین خطوطی آن هم به صورت شدید، سلول ها قادر به بازگشت به حالت عادی نیستند و کم کم خطوط مذکور عمیق و محسوس باقی می مانند. چین و چروک پیشانی رایج ترین چروک هایی هستند که به این دلیل ایجاد می شوند.

• سبک زندگی

در این مورد باید اشاره کرد که خواب کم، بیشترین تأثیر را بر سرعت بخشیدن به روند پیری پوست دارد. خواب کافی یکی از اصلی ترین عوامل شادابی پوست حتی در جوانی محسوب می شود و در این سنین نیز اگر یک شب خواب کافی نداشته باشید، روز بعد پوست شما خسته و تیره به نظر می رسد. خواب منظم و در طول شب نیز تأثیر بهتری از خواب در طول روز دارد. پوست نیاز دارد مانند دیگر بخش های بدن شما در طول شب استراحت کند. تغذیه نیز در این بخش اهمیت دارد. کم نوشیدن آب ، مصرف کم سبزی ها و میوه های تازه و نوشیدن بیش از حد کافئین می تواند در افزایش روند پیری مؤثر باشد.

باورهای غلط درباره چین و چروک وابسته به نوع پوست

• پوست چرب به اندازه ی پوست خشک پیر نمی شود.

حقیقت این است که هر پوستی بعد از زمانی مشخص پیر می شود. اگر به خوبی از پوست مراقبت نکنید، این اتفاق زودتر از وقت طبیعی آن رخ می دهد. شاید تنها دلیلی که افراد احساس می کنند پوست خشک زودتر پیر می شود، این است که در پوست خشک، چین و چروک واضح تر دیده می شود. پوست چرب هم همان خط های چین و چروک را دارد؛ ولی به دلیل وجود چربی به آن وضوح دیده نمی شود. پس در هر حال باید به خوبی از پوستتان محافظت کنید تا از بروز علائم پیری جلوگیری کنید.

پوست چرب بهتر است یا خشک

هرکدام از انواع پوست، معایب و مزایای خاص خود را دارد و لزوماً یکی بهتر از دیگری نیست.

پیشگیری از چین و چروک پوست

برای محافظت از پوست و به تأخیر انداختن روند پیری می توانید برخی اقدامات مؤثر را انجام دهید. از جمله:

1. از پوست خود در برابر اشعه خورشید محافظت کنید. بیرون از منزل همیشه از ضد آفتاب استفاده کنید. تا جای ممکن ظهر در فضای باز نباشید. اگر می خواهید در فضای باز باشید از کلاه لبه دار و عینک آفتابی استفاده کنید.
2. از محصولات دارای ضد آفتاب استفاده کنید. هنگام خرید محصولات مراقبت از پوست ، آنهایی را خریداری کنید که ضد آفتاب دارند. ضد آفتاب این محصولات باید هم از اشعه UVA و هم اشعه UVB جلوگیری کند.
3. پوست خود را مرطوب کنید. اگر پوست خشکی دارید، سلول های پوست شما به دلیل خشکی چروک می شوند. در نتیجه چین و چروک های زودرس روی پوست به وجود می آیند. استفاده از مرطوب کننده باعث حفظ آب در پوست شده و از ایجاد چین و چروک جلوگیری می کند.
4. عدم استعمال دخانیات. با ترک دخانیات می توانید متوجه تغییرات مثبتی در رنگ و بافت پوست شوید.
5. رژیم غذایی سالم داشته باشید. شواهد نشان می دهد که برخی ویتامین ها در مواد غذایی به سلامت پوست کمک می کنند. سعی کنید مصرف میوه و سبزیجات را افزایش دهید.

نسخه اصلی مطلب پوست چرب زودتر چروک میشود یا پوست خشک؟ را در سایت دکتر فاطمه عندلیب بخوانید.

---