درد ناشی از دیسک کمر ، یکی از دردهای شدید و ناتوان کننده، همچنین شایعی است که بسیاری از افراد را درگیر نموده و شرایط سختی را در زنگی برای آنها فراهم کرده است. با توجه به عوارض فراوان و سنگین جراحی های باز دیسک کمر، امروزه در برخی از موارد امکان انجام روشهای جراحی بسته برای برداشتن فشار از روی دیسک فراهم آمده است که در ادامه این بحث به معرفی آنها پرداخته ایم.

دیسکوگرافی تحریکی یا تحریک دیسکوگرافی همراه با سی تی

در این آزمایش، دیسک مسئول درد یا تحت فشار قرار دادن عصب که منجر به درد عصبی شبیه به سیاتیک شده است، شناسایی میشود. همچنین این آزمایش میزان موفقیت هر درمانی که برای مشکل دیسک دریافت می کنید را مشخص میکند. بنابراین این روش مرحله اول ارزیابی مشکل کمر درد است. در این آزمایش، دکتر به دیسک مشکوک که ممکن است در تصاویر ام آر آی به عنوان دیسک بیرون زده مشخص شده باشد یا خیر، داروی خاصی می دهد. به این ترتیب به مدت چند دقیقه دردی ایجاد میشود که تشخیص را تأیید کرده و پزشک می تواند برای درمان مناسب تصمیم گیری نماید.

برداشتن فشار دیسک به صورت زیر پوستی

پس از تشخیص دیسکی که درد ایجاد کرده است، درمان های غیر جراحی متعددی می توان انجام داد که عبارتند از :

اوزون - نوکلئوپلاستی شیمیایی

دیسککتومی اوزون - این درمان بسیار کم تهاجمی و موثر و مطمئن به جای جراحی ستون فقرات انجام میشود و در طی آن دیسک بیرون زده تحت بی حسی موضعی ظرف یک روز درمان می شود. این درمان برای فتق دیسک گردنی و کمری (لامبار) که درد رادیکولار یا ریشه ای دارند، مناسب است. بیمارانی که تحت این درمان قرار می گیرند می توانند ظرف 24 ساعت پس از عمل، فعالیت های روزمره خود را از سر بگیرند. همین موضوع باعث محبوبیت این روش درمانی بخصوص در کشورهای غربی شده است.

همچنین به علت مزیت هایی از جمله نرخ بالای موفقیت، کم تهاجمی بودن، احتمال کمتر عود درد، عوارض جانبی بسیار کمتر، ایمنی بیشتر، عدم ناراحتی و درد پس از درمان، هزینه پایین و همچنین کوتاه بودن مدت زمان بستری محبوبیت آن روز به روز افزایش می یابد. در صورتی که علی رغم انجام اوزون تراپی علائم همچنان وجود دارد، برداشتن فشار از بین دیسکها به صورت زیر پوستی ممکن است از طریق تکنیک دوربین پین هول ( pin hole ) و یا MIPI (درمان کاهش درد کم تهاجمی) هدایت شده با تصاویر پرتوی ایکس مانند لیزر یا نوکلئوپلاستی کوبلیشن،دیسککتومی اندوسکوپی، دیسک -FX و بای آکولوپلاستی انجام شود.

این روش ها جایگزین خوبی پیش از جراحی باز دیسککتومی که باید در برخی شرایط اورژانسی انجام شود، می باشند. در بای آکوپلاستی، از انرژی فرکانس رادیویی استفاده می شود که از طریق ابزاری شبیه به سوزن برای انتقال حرارت و جمع کردن دیسک و سخت کردن دیواره دیسک برای تحمل وزن استفاده می شود. در نوکلئوپلاستی کوبلیشن از انرژی برای تبخیر دیسک و کاهش حجم آن استفاده می شود تا فضای کافی برای دیسک ایجاد شود تا خود را بازسازی نماید.

دکمپرسور

ابزاری شبیه به مداد به روش مکانیکی مواد دیسک را بریده و جدا می کند تا حجم دیسک کاهش پیدا کند و فشار از روی عصب برداشته شود. این روش برای درمان درد سیاتیک و گردن بسیار مناسب است. این روش با سوزنی در اندازه G 17 برای دیسکهای لامبار و G 19 برای دیسکهای گردنی انجام میشود.

برداشتن فشار اندوسکوپی و دیسک اف - ایکس

در این تکنیک ابداعی، سوزن از فاصله مشخصی از ستون فقرات وارد میشود. به این ترتیب میتوان مستقیما بخشی از دیسک را هدف قرار داد که دچار پارگی دیواره بیرونی شده است. سپس دیسک به صورت مکانیکی با فورسپس نمونه برداری خارچ میشود تا عصب تحت فشار آزاد گردد. سپس پوشش بیرونی و حساس دیسک با فرکانس رادیویی تراشیده و بسته میشود تا جلوی رخداد مجدد این اتفاق گرفته شود. در دیسککتومی اندوسکوپی ، از اندوسکوپ یا دوربین پین هول استفاده میشود. بیشتر کار تحت تزریق بی حسی موضعی انجام می شود.

این درمان خیلی زود به درمان استاندارد فتق دیسک، برامدگی دیسک و بیرون زدگی دیسک که موجب تنگی کانال نخاعی و تحت فشار قرار گرفتن ریشه عصبی و درد با شده، تبدیل گشته است. در این عمل هیچ برشی ایجاد نمی شود و بیمار در همان روز عمل و یا نهایتاً روز بعد مرخص می شود. بدیهی است که این روش خیلی مطمئن تر و کم خطرتر از جراحی باز است و هزینه آن نیز کمتر از یک سوم جراحی باز خواهد شد.

دیسککتومی با لیزر

دیسککتومی با لیزر یک عمل سرپایی است که در آن سوزن وارد فضای دیسک می شود. در این عمل دیسک برداشته نمی شود بلکه هسته پالپی یا نوکلئوس پالپوزوس (nucleus pulposus) توسط لیزر برداشته شده و دچار کاهش حجم می شود. دیسککتومی با لیزر بسیار کم تهاجمی، مقرون به صرفه و بدون مشکلات و ناراحتی های پس از عمل انجام شود و استفاده از آن روز به روز افزایش می یابد.

اس ای ال دی (SELD)

اس ای ال دی مخفف عبارت Epiduroscopic laser neural decompression به معنی برداشتن فشار از عصب با لیزر اپیدوروسکوپی است. این درمان با بند انعطاف پذیر حاوی دوربین انجام میشود که روشی موثر و درمان جایگزین مناسبی برای درد مزمن و سرسخت یا درد شدید پایین کمر از جمله فتق دیسک لامبار، تنگی نخاعی لامبار و عدم موفقیت سندرم جراحی کمر که با درمانهای محافظه کارانه غیر تهاجمی موجود بهبود نیافته است، می باشد. این عمل با اپیدوروسکوپ وارد شده از طریق مجرای کودال یا فیبرهای لیزری و یا ابزارهای کوچک مشاهده میشود.

جالب است که بدانید در این روش دیسکهای شدیدا پاره شده و یا دیسکهای جدا شده که با روشهای بالا به هیچوجه بهبود نمیابند با این روش فوق العده جدید و موثر قابل درمانند. فعلا تکنولوژی این عمل فقط در دست چند کشور است. امیداواریم به زودی بتوانیم در ایران این نوع عمل را برای هموطنانمان انجام دهیم و شاید با انجام این عمل بسته(SELD) دیگر نیازی به جراحیهای باز در دیسکهای پاره شده و جدا شده نباشد.

نسخه اصلی مطلب درمان درد ستون فقرات با جراحی های بسته دیسک را در سایت دکتر علی نقره کار بخوانید.

---