هراس( ترس) اجتماعي(قسمت اول)

دکتر محمد والی پور [ متخصص روانپزشکی ]آدرس وب سایت : www.drvalipour.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، ساختمان سپاهان ، طبقه 4 تلفن مطب : 32241146 - 031

social phobia
شايعترين هراس ( ترس) در بين مردم، صحبت کردن در مقابل جمع است. بسياري از افراد اگر مجبور باشند که در جلوي ديگران صحبت يا سخنراني کنند دچار دلآشوبه، تپش قلب و عرق کردن کف دستها ميشوند. امّا در بيشتر موارد، اگر مجبور به انجام اين کار باشند، بالاخره به نوعي از پس آن برخواهند آمد.کمي اضطراب، پيش از يک سخنراني مهم و يا رفتن روي صحنه به انسان کمک ميکند که اجراي بهتري داشته باشد. امّا گاهي اوقات بعضيها نميتوانند از پس اضطراب شديدي که به هنگام مواجهه با برخي موقعيتهاي اجتماعي به سراغشان ميآيد برآيند. براي آنها، پاسخ دادن به يک سوال در کلاس درس، ارائه مطلبي در جلوي ديگران، و يا حتي صحبت کردن در سر ميز غذا، باعث آنچنان اضطرابي ميگردد که تحملّش ناممکن مينمايد. اين شرايط اضطرابي را هراس اجتماعي (يا هراس از اجتماع) مينامند.

هراس اجتماعي (که گاهي اضطراب اجتماعي نيز خوانده ميشود) به ترس شديد از قرار گرفتن در موقعيتهاي اجتماعي اطلاق ميشود. اين ترس آنقدر شديد است که برخي افرادي که دچار هراس اجتماعي هستند را در صورت امکان از قرار گرفتن در اين موقعيتها باز ميدارد. و همانند ساير هراسها، اين ترس متناسب با خطر واقعي که وجود دارد نيست. با وجودي که بسياري از افراد از اين که در برخي موقعيتهاي اجتماعي خاص دستپاچه و شرمنده شوند ميترسند امّا کنار آمدن با اين وضعيت براي بعضيها بسيار مشکل است. افرادي که دچار هراس اجتماعي هستند معمولاً خطر شرمندگي و دستپاچهشدن را بيش از اندازه، و در همان حال، توانايي خود براي رويارويي با آن موقعيت را کمتر از حدّ برآورد ميکنند.

بسياري از افراد در خلال دوران نوجواني، احساس کمروئي و خجالتي بودن ميکنند. تمام تغييرات فيزيکي و هيجاني که در اين دوره در زندگي ما اتفاق ميافتد، ميتواند بر روي اعتماد به نفس ما در آينده تأثيرگذار باشد. و نوجواناني که احساس اطمينان کافي براي پرداختن به اين مشکل نداشته باشند، در آينده نيز نسبت به چيزهايي که در اين دوران برايشان مشکل آفرين بوده حساستر خواهند بود.بسياري از نوجوانان، به ويژه آنها که به طور طبيعي کمي خجالتيتر از هم سن و سالهاي خود هستند، از اين که در مرکز توجه قرار گيرند احساس ناراحتي ميکنند. غالباً براي آنها، درخواست قرار ملاقات، صحبت کردن در مقابل جمع و يا حتي نشستن بر سر ميز غذا همراه با عدّهاي که آنها را خوب نميشناسند، کاري استرسزا و اضطراب آفرين است. امّا اکثر آنها بالاخره با چند بار اشتباه کردن، راهي براي کنار آمدن با اين مشکل پيدا ميکنند.

هراس اجتماعي چيزي به مراتب فراتر از خجالتي بودن طبيعي و يا احساس ناخوشايندي که اغلب مردم گاه و بيگاه دارند است. هراس اجتماعي، کمروئي و خجالتي بودن مفرط است که با اضطراب همراه ميگردد و باعث ميشود که فرد کاري که دوست دارد را انجام ندهد و يا از حضور در موقعيتهايي که ممکن است مجبور به صحبت کردن با ديگران و يا براي ديگران گردد اجتناب کند.هنگامي که فردي آنقدر خجالتي باشد که با بعضي افراد خاص يا در برخي موقعيتهاي اجتماعي خاص صحبت نکند، به نوع خاصي از هراس اجتماعي دچار است که به سکوت گزينشي معروف است.

اين عبارت همانطور که از نامش برميآيد يعني صحبت نکردن («ساکت» ماندن) در برخي موقعيتها و نه در همه جا (گزينشي). اين افراد با کساني که با آنها احساس راحتي کنند (مثل افراد خانواده يا دوستان) و يا در بعضي مکانها (مثل خانه) مشکلي در صحبت کردن با ديگران ندارند و با آنها به طور عادي مکالمه ميکنند. امّا در بعضي موقعيتها چنان احساس ناراحتي ميکنند که ممکن است اصلاً قادر به صحبت کردن نباشند.
ادامه دارد.......
عوامل پديد آورنده هراس اجتماعي