کلیه نعل اسبی یا فیوژن کلیه چیست؟

دکتر امیر بهنام فر [ فلوشیپ جراحی سرطان های دستگاه ادراری و تناسلی ]آدرس وب سایت : www.doctorbehnamfar.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شیخ مفید ، بین چهارراه دهش و رکن الملک تلفن مطب : 36631677 - 031

مجرای ادراری، سیستم تخلیه بدن بوده و شامل دو کلیه، دو میزنای، یک مثانه و یک میزراه می شود. کلیه های سالم در طول شبانه روز در حال تصفیه کردن خون هستند. این دو اندام لوبیایی شکل، فیلترهای اصلی بدن هستند که در نزدیکی وسط کمر و زیر دنده ها یافت می شوند. در هر سمت ستون فقرات یک کلیه قرار گرفته است. اغلب افراد با دو کلیه متولد می شوند؛ اما گاهی اوقات این کلیه ها به یکدیگر چسبیده اند. این بیماری در حین تکامل جنینی و هنگام حرکت کلیه ها به محل طبیعی خود اتفاق می افتد.کلیه های جنین در حال رشد، ابتدا در ناحیه پایینی شکم تشکیل شده و سپس با تکامل بیشتر به محل نهایی و مجاورت ستون فقرات می رسند. در چنین عارضه ای کلیه ها از پایین به یکدیگر جوش خورده و شکلی شبیه به حرف انگلیسی U یا یک نعل اسب را به وجود می آورند. تصور بر این است که این بیماری در مردان نسبت به زنان شیوع بیشتری دارد.

علت کلیه نعل اسبی

محققان از علت دقیق بروز این بیماری اطلاع ندارند. امکان دارد این بیماری ناشی از مشکلات کروموزومی باشد. کلیه نعل اسبی می تواند همراه با برخی دیگر از اختلالات ژنتیکی بروز دهد که از جمله آنها می توان به سندرم ادوارد و سندرم ترنر اشاره کرد.

تشخیص کلیه نعل اسبی یا فیوژن کلیه

• سونوگرافی کلیه: یک نوع روش تصویربرداری است که به کمک انتشار امواج صوتی فرکانس بالا و کامپیوتر، تصاویر عروق خونی، بافت و اندام ها برای پزشک قابل مشاهده می شود. بدین طریق پزشک می تواند عملکرد اندام های داخلی را مشاهده کرده و جریان خون را در عروق مختلف ارزیابی کند.
• سیستوگرافی با ماده حاجب (VCUG): یک نوع آزمایش توسط اشعه ایکس است که دستگاه ادراری کودکان را بررسی می کند. یک کاتتر (لوله توخالی) در مجرای ادراری قرار داده می شود (مجرایی که ادرار را از مثانه به خارج از بدن هدایت می کند)، سپس مثانه با یک مایع رنگی پر می شود. هنگام پر و تخلیه شدن مثانه به کمک اشعه ایکس عملکرد آن مورد ارزیابی قرار می گیرد. اگر جریان ادرار به داخل کلیه و یا لوله حالب پس زده شود، توسط تصاویر قابل مشاهده خواهد بود.
• پیلوگراف داخل وریدی (IVP): یک روش تصویربرداری است که با استفاده از اشعه ایکس ساختارهای دستگاه ادراری مورد ارزیابی قرار می گیرند. یک ماده حاجب داخل وریدی به بیمار تزریق شده، پس از آن به کمک اشعه ایکس ساختارهای دستگاه ادراری قابل مشاهده خواهند بود. به کمک این روش می توان میزان ادرار و مسیر جریان آن را هنگام دفع ادرار کودک مشاهده نمود.
• آزمایش خون و ادرار: می توانند عملکرد کلیه ها را مشخص نماید.

عوارض کلیه نعل اسبی یا فیوژن کلیه

برخی از این عوارض عبارتند از:

1. سنگ کلیه: کریستال ها و پروتئین هایی که سنگ کلیه را تشکیل می دهند ممکن است باعث انسداد مجرای ادرار شوند.
2. هیدرونفروز: بزرگ شدن کلیه ها که معمولاً به دلیل مسدود شدن مجرای ادراری ایجاد می شود.
3. تومور ویلمز: یک تومور جنینی در کلیه است که معمولاً در زمان کودکی شکل می گیرد.
4. سرطان کلیه یا بیماری کلیه پلی کیستیک
5. هیدروسفالی یا اسپینا بیفیدا
6. بیماری های مختلف قلبی عروقی، تناسلی و مرتبط با مجاری ادرار یا مشکلات اسکلتی

درمان کلیه نعل اسبی یا فیوژن کلیه

پزشک ممکن است یک یا چند روش از روش های زیر را برای درمان علائم این بیماری در کودک شما توصیه کند:

• دارو درمانی

احتمال ابتلا به بیماری های کلیه در افراد مبتلا به کلیه نعل اسبی بیش از سایرین است. در صورت ابتلا به این بیماری ها، بیماری باید به عنوان یک نشانه تحت درمان قرار گیرد. بیمار باید مورد معاینه و ارزیابی متابولیکی قرار گیرد؛ زیرا علل متابولیکی برای سنگ کلیه در بیماران مبتلا به کلیه نعل اسبی بیش از افراد معمولی است. هر ناهنجاری متابولیکی شناسایی شده باید مورد درمان قرار گیرد. ارزیابی های متابولیکی شامل اندازه گیری ریسک ابتلا به سنگ 24 ساعته و مطالعات سرمی شامل کلسیم، اسید اوریک و فسفروس است.

• روش های درمانی مبتنی بر عمل جراحی

درمان های جراحی بر اساس فرایند بیماری و شاخص های استاندارد عمل های جراحی انجام می شوند. زمانی که برنامه جراحی را تنظیم می کند باید تغذیه عروقی غیرعادی به کلیه مورد توجه اساسی جراح قرار داشته باشد. معمولاً یک شکاف در قسمت میانی شکم راه های دسترسی به هر دو طرف کلیه نعل اسبی و عروق آن را ایجاد می کند.