عملکرد کافئین در ورزش

شهزاد محمدیان [ متخصص تغذیه ورزشی از استرالیا ]آدرس وب سایت : www.armitaclinic.ir
آدرس مطب : شهرک غرب بلوار فرحزادی تقاطع دریا خ نورانی پلاک 19 طبقه سوم تلفن مطب : 22366770 - 021

عملکردکافئین در ورزش

کافئین یک آلکائید از خانواده متیل گزانتین ها میباشد که خواص آن به تئوفیلین و تئوپرومین هم شبیه است. و یکی از شایعترین و پرمصرفترین داروهای محرک در میان عموم مردم است کافئین مادة محرکی است که حداقل در 63 گونه گیاهی مختلف یافت میشود و به طور عمده از گیاهی بنام کافئاعربیکا به دست می آید. این ماده در برگ، ساقه، دانه و ریشه های این گونه گیاهان وجود دارد و همینطور در قهوه، چای، کاکائو، کولا و ... یافت میشود. منبع اصلی کافئین بین موادغذایی مختلف، دانه قهوه میباشد. قهوه ها از نظر میزان کافئین بسیار با هم متفاوتند،.یک فنجان قهوه میتواند بین 75 تا250 میلیگرم کافئین داشته باشد. یک دوز کافئین تقریباً 100 میلی گرم است که 150 میلی لیتر نوشیدنی قهوه یا یک عدد قرص کافئین میتواند حاوی این مقدار کافئین باشد. کافئین خالص به صورت پودر سفیدرنگ تلخی است که از ترکیب کربن، هیدروژن، نیتروژن و اکسیژن تشکیل شده است .کافئین بر اندامها و بافتهای مختلف مانند سیستم عصبی، سیستم قلبی ـ عروقی، عضلات صاف و اسکلتی و بافت چربی اثر میگذارد این که آیا مصرف

زیاد کافئین میتواند یک عامل خطرزا برای سلامتی باشد موضوعی است که مطالعههای اپیدمیولوژی زیادی به بررسی آن پرداختهاند ولی در این پژوهش به چگونگی عملکرد کافئین و هدف از مصرف آن در ورزش و ورزشکاران، تأثیرات و عوارض آن و ... پرداخته میشود. کافئین مادهای است رایج که در رژیمهای غذایی بسیاری از ورزشکاران یافت میشود از این رو مطالعه تأثیرات آن بر بدن ورزشکاران حائز اهمیت است.

هدف از مصرف کافئین در ورزشکاران

کافئین فوائد زیادی در ورزشهای مختلف دارد، لذا پژوهش ها و تحقیقات در زمینهی تأثیر این ماده در ورزش های مختلف و ورزشکاران، هنوز ناتمام و به عبارتی بی نتیجه مانده است. تا آنجا که بسیاری از ورزشکاران بر این باورند که این ماده در عین حالی که باعث افزایش قوای جسمانی و فیزیکی آنها میشود به همان اندازه باعث افزایش کارآیی )راندمان( مغزی ـ فکری آنان میشود. کافئین مداومت و استقامت در رقابتهای ورزشی را بهبود بخشیده و افزایش میدهد که از آن جلمه میتوان به دوچرخه سواری، دویدن، فوتبال و ... که نیاز به قوای جسمانی بیشتری برای موفقیت در رقابتهای ورزشی دارد اشاره کرد .یافته های متناقضی از تحقیقات به دست آمده است اما مشخص گردید که مصرف کافئین موجب افزایش انرژی مصرفی میشود. این اثر انرژی زایی کافئین، 7 تا 22% بسته به مقدارمصرف کافئین گزارش شده است.مطالعات نشان دادند که مصرف کافئین تأثیر چندانی در ورزشکارانی که نیاز به مصرف سریع انرژیدو سرعت وشناگرها دارند، دارد. همچنین بسیار واضح است که مصرف کافئین در کاهش میزان خستگی و فرسودگی ورزشکاران همچون یک نقش روانی مؤثرنقش بسزایی ایفا میکند. جاذبه و کشش فکری ـ ذهنی برای مصرف کافئین به اندازه تمایل و کشش برای مصرف فیزیکی )خوردن آن میباشد. لازم به ذکر است که کافئین در نقش محرک، تأثیر مستقیم بر سیستم عصبی مرکزی دارد و همچنین تأثیر آن باعث تمرکز کردن افراد تا حدود 1 تا 3 ساعت میشود. برای ورزشکاران و رقابت در ورزشهایی که فکر کردن سریع و عکسالعملهای تند و سریع موردنیاز است مصرف این ماده یک حاشیه بزرگتر را فراهم میکند این شاید به خاطر این باشد که پیشرفت بالقوه اندک آن و اندازهگیری آن مشکل است البته نباید فراموش کرد که این نتایج در برخی موارد متناقض با تجارب به دست آمده از تأثیر مصرف کافئین در افزایش مداومت ورزشی است .به خاطر اثر انرژی زای کافئین، این ماده به طور متداول در میان ورزشکاران و غیرورزشکاران، هنگام ورزش مصرف میشود