کرایوتراپی روشی است که امروزه برای درمان ضایعات پوستی از آن استفاده می شود. کرایوتراپی (سرما درمانی) یک روش درمانی خاص است که در آن ضایعات سطحی پوست تحت اثر دمای بسیار پایین قرار گرفته و منجمد می شوند. این روش مفید، ارزان و کاربردی است در صورتی که تشخیص عارضه درست باشد. چرا که برای درمان ملانوم یا ضایعات رنگی شبه ملانوم قابل استفاده نیست زیرا تغییرات داخل سلولی که در نتیجه این روش درمانی ایجاد می شود؛ در این بیماران تمایل به بدخیمی ضایعات را تسریع و تسهیل می نماید . در ادامه این مطلب به ضایعات پوستی که به وسیله کرایوتراپی قابل درمان هستند می پردازیم.

کرایوتراپی چیست؟

کرایوتراپی، سرما درمانی، فریز کردن یا انجماد اصطلاحاتی هستند که برای این روش درمانی به کار برده می شوند و حتما یکی از آنها به گوشتان خورده است. هدف ابتدایی سرما درمانی یا کرایوتراپی کاهش دمای بافت است. درمان با کرایو توسط پزشک متخصص در مطب یا کلینیک های مجهز انجام می شود. طی این روش نیتروژن مایع یا دی اکسید کربن در دمای -196 درجه سانتی گراد روی زائده اعمال می شود. سپس زائده ها پس از خشک شدن از بین می روند. این روش زمان کوتاهی تقریبا معادل 20 دقیقه را به خود اختصاص می دهد. اگر تعداد زائده ها زیاد باشد، پزشک چند جلسه را برای درمان پیشنهاد کرده یا درمان با لیزر را توصیه می کند.

کاربرد های کرایوتراپی

• در درمان بعضی ضایعات عروقی مانند: انواع همانژیوم ها از جمله سارکوم کاپوزی
• درمان برخی ضایعات ویروسی مثل زگیل و مولوسکوم کنتاژیوزوم
• تغییر رنگ پوست (پیگمانتاسیون ها): مانند لک های ناشی از آفتاب و لنتیگو
• برخی ضایعات پیش بدخیمی: مانند کراتوز آکتینیک
• اسکارهای هیپرتروفیک و کلوئیدها
• زائده های گوشتی (skin tag)

آمادگی قبل از کرایوتراپی

جهت آماده شدن برای کرایو تراپی نیاز به انجام هیچ کاری نیست اما ممکن است فرد مجبور باشد آرایش، لوسیون یا پودری را که قبل از فرایند به پوست خود زده است پاک کند. پس از آن پزشک نیتروژن مایع را به محلی که باید درمان شود اسپری می کند.

مراقبت های پس از کرایوتراپی

• فرد باید به محض اجازه پزشک، زخم خود را با آب گرم و صابون آنتی باکتریال پاک سازی کند. ناحیه درمان شده باید از روز پس از فرایند به صورت روزانه به وسیله آب و صابون فاقد رایحه شسته شود. آن ناحیه باید بدون پوشش رها شود. در صورت وجود ترشحات می توان آن ناحیه را با یک بانداژ پوشاند. در صورتی که قسمت درمان شده دچار دلمه شود می توان تا هنگامی که از بین برود بر روی آن وازلین اعمال کرد. همچنین او می تواند با خیس کردن یک گاز استریل به وسیله هیدروژن پراکسید و مالیدن آن به آرامی بر روی زخم، پوست و دلمه های ناشی از زخم را بردارد.
• فرد باید پس از پاک سازی زخم فورا بانداژ خود را عوض کرده و تا هنگام التیام زخم آن را پوشیده نگه دارد. در برخی موارد، ممکن است فرد در چند روز تا چند هفته اول پس از عمل کرایو، نیاز به استفاده از یک بانداژ هیدرواکتیو داشته باشد. این بانداژ حاوی موادی است که سرعت بهبود زخم را بیشتر کرده و از عفونت جلوگیری می کند. بیمار باید با پاک سازی تاول ها و زخم های باز شده به صورت دو بار در هفته و به وسیله صابون آنتی باکتریال از ابتلا به عفونت جلوگیری کند. همچنین پیشنهاد می شود که قبل از اعمال یک بانداژ تازه، مقدار کمی ژل پترولیوم به محل اضافه شود.
• بیمار باید دارو های تجویز شده توسط پزشک، مانند مسکن ها و آنتی بیوتیک ها را مصرف کند. فرد می تواند جهت تسکین درد های خفیف از استامینوفن بدون نسخه هر سه تا چهار ساعت استفاده کند.
• در صورت بروز هر گونه خونریزی، باید با استفاده از یک گاز تمیز به مدت 15 دقیقه بر روی آن ناحیه محکم فشار داده شود. در صورت متوقف نشدن خونریزی، این مرحله باید تکرار شود. در صورتی که پس از تکرار این مرحله خونریزی متوقف نشود باید با مطب پزشک تماس گرفته شود.
• تا زمانی که ناحیه درمان شده بهبود نیافته است نباید از صابون های رایحه دار، آرایش یا لوسیون ها استفاده شود. این بهبود حداقل 10 روز پس از فرایند به طول می انجامد. احتمال دارد تعدادی از مو های ناحیه درمان شده ریزش کرده و این ریزش به صورت دائمی باشد. ریزش موها به عمقی از پوست بستگی دارد که سرما به آن نفوذ کرده است.
• هنگامی که ناحیه درمان شده بهبود یافت، جهت محافظت از آن در برابر تشکیل جای زخم باید مقدار زیادی ضد آفتاب با عدد SPF حداقل 30 اعمال کرد. SPF واحد میزان عامل محافظت کننده در برابر آفتاب می باشد.
• ممکن است تا حداکثر یک سال پس از انجام فرایند تغییر رنگی در ناحیه درمان شده به وجود آید. این تغییر رنگ می تواند شامل قرمز شدن، صورتی شدن و تیره تر یا روشن تر شدن پوست شود. امکان دارد برخی افراد این تغییر رنگ راحتی برای مدتی بیشتر و یا به صورت دائم داشته باشند.

عوارض کرایوتراپی

انجام کرایوتراپی با عوارضی نیز همراه است که از جمله آن ها می توان به ایجاد تاول در محل درمان اشاره کرد که دو نوع است. نوع اول تاول ها شفاف است و ممکن است در اثر خونریزی متمایل به رنگ زرد یا بنفش شود که این نوع اختلال جدی نیست و جای نگرانی وجود ندارد. ایجاد عفونت ثانویه غیرمعمول است در مواردی که افزایش درد، تورم، افزایش مایع زرد رنگ در داخل تاول ، ترشحات چرکی و یا قرمزی در اطراف منطقه درمان ایجاد شود ، باید به پزشک معالج مراجعه کنید.

نسخه اصلی مطلب کرایو تراپی (سرما درمانی) چیست و چگونه انجام میشود؟ را در سایت کلینیک پوست صدف بخوانید

---