معایب و محدودیت های جراحی لاپاراسکوپی

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

لاپاراسکوپی عبارت است از انجام اقدامات تشخیصی و درمانی از طریق سوراخ کوچک ایجاد شده در جدار شکم. اولین بار این اقدام توسط Kelling در سال 1901 و با استفاده از سیستوسکوپ برای دیدن داخل حفره شکم انجام شد که با توجه به استفاده از نور گرم (المنت داغ) برای ایجاد روشنایی، کاری خطرناک بود.

در سالهای 1970، با رشد سیستمهای آندوسکوپیک فیبروپتیک وهمچنین ابزارهای دیگر، اقدامات درمانی لاپاراسکوپی نیز شروع شد وطی دو دهه اخیر با پیشرفتهای درخشان در سیستمهای تولید نور سرد، کابلهای انتقال نور، دستگاههای انتقال و کنترل فشار گاز داخل شکم، CCD ها و پردازشگرهای دقیق تصویر و همچنین ابزارهای مناسب برای جراحی لاپاراسکوپی، فصل جدیدی دراعمال جراحی گشوده شد. امروزه اکثر قریب به اتفاق اعمال جراحی داخل شکمی (ازقبیل جراحی های سیستم صفراوی، رزکیسیون و آناستوموز معده وروده ها، اسپلنکتومی، جراحی غدد فوق کلیه، جراحی های برروی احشای لگنی ،کلیه ومجاری ادراری، لوزالمعده، کبد و دیافراگم و فتقهای جدار شکم و...)از طریق لاپاراسکوپی قابل اجرا هستند.

روند کلی جراحی لاپاراسکوپی عبارت است از پر کردن حفره صفاقی با گاز کربنیک( Insufflation ) برای ایجاد فضای مورد نیاز بین جدار شکم و احشاء، وارد کردن پورت (لوله های مخصوص) برای وارد کردن ابزارهای لازم به حفره شکم، انتقال نور به حفره صفاق و تصویر از حفره صفاق به مونیتور برای دیدن موضع عمل و بکار بردن ابزارهای مورد نیاز برای اقدامات تشخیصی و درمانی(شامل پنس های گراسپر، قیچی، کوتر، شستشو و ساکشن وغیره).

شرایط مورد نیاز برای انجام جراحی لاپاراسکوپی:
- داشتن امکانات فنی و تجهیزات کافی برای عمل مورد نظر، با توجه به اینکه تکنیکهای جراحی لاپاراسکوپی، با تکیه بر امکانات فنی پیشرفته رشد کرده اند، بدون داشتن امکانات فنی کافی، این تکنیک ها قابل اجرا نیستند.

- آموزش کافی جراح برای انجام این اعمال، درجراحی لاپاراسکوپی بعلت انجام جراحی با دید دو بعدی (به جای دید سه بعدی) و با استفاده از ابزارهای غیر عادی، تجربه و ممارستی خیلی بیش از جراحی های معمول لازم است. این مهارت ها در ابتدا برروی مولاژ و سپس برروی حیوان، آموخته و تمرین می شوند و پس از ایجاد مهارت کافی برروی انسان بکار می روند.

- جایگاه علمی لاپاراسکوپی برای عمل مورد نظر و نداشتن منع طبی برای آن. لاپاراسکوپی دربعضی اعمال جراحی هنوز از نظر تکنیکی و علمی جایگاهی ندارد و در بعضی بیماران بعلت بیماری های همراه، مثل بیماری قلبی ریوی و کبدی پیشرفته یا اختلالات انعقادی پیشرفته، خطر ناشی از روش لاپاراسکوپی از مزایای آن بیشتر است ونباید انجام شود.

معایب و محدودیت های جراحی لاپاراسکوپی:
- نیاز به مهارت و آموزش ویژه ، ورای آموزش تکنیکهای جراحی معمولی (جراحی باز).

- نیاز به امکانات و تجهیزاتی که برای جراحی های مختلف متفاوت است.

- حذف توان لمس نسوج درحین عمل که این توان دربعضی موارد خیلی کمک کننده و مفید است.

- دید دوبعدی که ناشی از این است که موضع عمل فقط از طریق یک دوربین که به پردازشگر و مونیتور متصل است دیده میشود و تشخیص عمق اشیا و اعضا مشکل تر است که البته با استفاده از لنز های 30 درجه و حرکات دوربین تاحد زیادی این مشکل حل می شود.

مزایای لاپاراسکوپی:
کمک گیری از سیستم های دوربین و پردازشگر دقیق و تلسکوپ متحرک در ایجاد دید دقیق و روشن و همچنین با زاویه هایی که در عمل باز ممکن نیست.

- کاهش ترومای نسجی ناشی از عمل، بخصوص در اعمال جراحی بالای شکم و لگن که دستیابی به موضع عمل به روش باز، خود نیاز به برش وسیع در جدار شکم و تروما و آسیب نسجی زیادی است.

- کاهش عوارض جراحی که شامل عفونت زخم، درد پس از عمل، عوارض ریوی پس از عمل و کاهش چسبندگی روده ها که در اعمال جراحی داخل شکمی ایجاد میشود.

- کاهش میزان اسکار و اشکالات زیبایی ناشی از جراحی

- طول بستری کمتر و شروع زودتر کار روزمزه توسط بیمار

- کاهش میزان استرس ناشی از عمل و هورمون های استرس که درکل مدت عمل و پس از آن ترشح میشوند و درنتیجه کاهش شدت تضعیف سیستم ایمنی ناشی از عمل

با وجودی که حین عمل جراحی لاپاراسکوپی نسبت به عمل بازاسترس بیشتری به بیمار وارد می شود وممکن است که در بیماران با ظرفیت قلبی ریوی محدود، قابل اجرا نباشد، فواید این روش در دوره پس از عمل به قدری زیاد است که نه تنها نقاط ضعف حین عمل جبران می شوند بلکه به وضوح برتری لاپاراسکوپی را (به شرط رعایت دقیق اصول) درکل تثبیت می کند.