پروستات کارکرد مهمی در پروسه باروری آقایان دارد، چراکه مایع منی را ذخیره می کند، همین موضوع به بهبود و انتقال اسپرمی که از بیضه ها خارج می شود کمک شایانی می کند. این مایع سپس در کیسه های منی ذخیره سازی می شود. غده پروستات در اطراف مجرای ادراری آقایان قرار دارد. مجرای ادرار آقایان یک لوله بلند است که ادرار را از داخل بدن به انتهای آلت تناسلی انتقال می دهد. هر چه پروستات بزرگتر می شود، ممکن است فشار خود به مجرای ادراری را بیشتر کند. این باریک شدن مجرای ادرار در آقایانی که با مشکل بزرگی پروستات روبرو هستند می تواند مشکلاتی در ادرار کردن را به وجود آورد. بزرگی پروستات را می توان متداول ترین مشکل سلامتی در مردان از سن 60 سالگی به بالا در نظر گرفت.

سونوگرافی پروستات یک آزمایش است که خروجی آن تصویری سیاه و سفید از بافت پروستات با استفاده از پرتوهای صوتی است. این آزمایش به منظور تشخیص هرگونه ناهنجاری یا مشکلات پروستات انجام می شود. این آزمایش یکی از روش های تشخیصی دقیق و بی خطر است که در کمتر از یک ساعت انجام می شود و به پزشک اجازه می دهد ناهنجاری های پروستات را قبل از رسیدن به مرحله خطرناک و غیر قابل درمان تشخیص دهد و اقدامات درمانی را در خصوص آن انجام دهد.

علت بزرگ شدن پروستات

غده پروستات در آقایان به دلیل افزایش تعداد سلول های خود (هایپرپلازیا) بزرگتر می شود. با این حال علت دقیق بروز این افزایش سلولی هنوز مشخص نیست. فاکتور های مختلفی ممکن است در این زمینه دخیل باشند که از جمله آنها می توان به هورمون های مردانه (آندروژن ها)، استروژن، رشد فرد و همچنین ارتباط بین سلولی اشاره کرد.

علائم بزرگی پروستات

بیشتر علائم بزرگى پروستات در ابتدا خفیف هستند؛ اما اگر درمان نشوند، جدی تر می شوند. علائم معمول بزرگی پروستات عبارتند از:

1. تخلیه ناقص مثانه
2. ناکچورى (دو بار یا بیشتر نیاز به ادرار کردن در شب)
3. احساس باقى ماندن ادرار، پس از اتمام ادرار کردن
4. بی اختیاری ادراری
5. نیاز به فشار، هنگام ادرار کردن
6. جریان ادرار ضعیف و آهسته
7. احساس ناگهانی نیاز به ادرار کردن
8. ادرار دردناک
9. خون در ادرار

اگر هرکدام از این علائم را دارید، با پزشک خود صحبت کنید. این علائم قابل درمان هستند و درمان این علائم می تواند به جلوگیری از عوارض، کمک کند.

عوارض بزرگی پروستات

وقتی که پروستات بزرگ می شود و مجرای ادرار آقایان در نتیجه آن باریک تر می شود، مثانه ممکن است نتواند به راحتی با این شرایط کنار آید و در تخلیه کامل ادرار دچار مشکل خواهد شد. در برخی موارد ممکن است مسدود شدن مسیر ادرار توسط غده پروستات، منجر به برگشت ادرار یا ایستایی ادراری در آقایان شود. در نتیجه بروز چنین مشکلی، عفونت های مجاری ادراری به صورت مداوم به وجود می آیند.

از جمله دیگر نتایج منفی این شرایط می توان به سنگ مثانه، دیورتیکولا مثانه و همچنین آسیب به مثانه و کلیه اشاره داشت. ناتوانی ناگهانی در ادرار کردن (احتباس ادراری حاد) نیز ممکن است یکی از مشکلات فرد در این شرایط باشد که یک شرایط بسیار حاد تلقی می شود و به سرعت باید تحت درمان قرار گیرد.

آمادگی جهت انجام سونوگرافی پروستات

بعضی از دستورالعمل های قبل از سونوگرافی عبارتند از:

• از چند ساعت قبل از انجام تست چیزی نخورید.
• با خوردن لاکساتیو و ملین ها محتویات روده های خود را خالی کنید.
• از مصرف داروهای گشادکننده ی عروق از جمله داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) یا آسپرین از یک هفته قبل از انجام تست، خودداری کنید.
• هرگونه داروی آرام بخش از جمله مسکن یا لورازپام (آتیوان) که برای شما تجویز شده است مصرف کنید.

نحوه انجام سونوگرافی پروستات

برای انجام سونوگرافی تکنسین ممکن است از شما بخواهد که لباس های خود را درآورده و سپس به پشت یا پهلو روی تخت مخصوص دراز کشیده و زانوهای خود را خم کنید. برای انجام سونوگرافی از مقعد (TRUS)، تکنسین روی دستگاه مبدل را با ژل مخصوص پوشانده تا بتواند عکس هایی با کیفیت بهتر دریافت کند. سپس تکنسین دستگاه مبدل را به آرامی در مقعد قرار داده و با ملاحظه می چرخاند تا از زوایای مختلف پروستات عکس بگیرد. برای گرفتن نمونه (بیوپسی)، تکنسین در کنار مبدل تیغه ای قرار داده و بافت را بر می دارد. همچنین تکنسین میتواند از بیهوشی موضعی و یا مسکن برای اینکه احساس راحتی بیشتری داشته باشید استفاده کند.

کاربردهای سونوگرافی پروستات

سونوگرافی ترانس رکتال از غده پروستات برای تشخیص موارد زیر انجام می شود:

• تشخیص اختلالات درون پروستات
• تعیین اینکه آیا پروستات بزرگ شده است؟ این مشکل همچنین به عنوان هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) شناخته می شود.
• تشخیص رشد غیر طبیعی پروستات
• تشخیص علت ناباروری مرد

از این روش همچنین برای کمک به تشخیص علائم زیر نیز استفاده می شود:

• گره هایی که توسط پزشک در طی یک معاینه معمول بدن یا آزمایش غربالگری سرطان پروستات احساس شده است.
• نتیجه بالا بودن آزمایش خون
• مشکل در ادرار کردن

از آنجایی که سونوگرافی تصاویر را در زمان واقعی ارائه می دهد، بنابراین از این روش می توان برای هدایت سوزن در روش هایی مانند نمونه برداری یا بیوپسی نیز استفاده نمود که در آن سوزن برای نمونه گیری از سلول ها یا بافت ها از یک منطقه غیر طبیعی در غده پروستات برای آزمایش های بعدی آزمایشگاهی استفاده می شود.

عوارض جانبی سونوگرافی پروستات

• سونوگرافی پروستات یک روش دقیق و مطمئن برای تشخیص ناهنجاری های ناحیه پروستات و مجاری ادراری در مردان است و به دلیل عدم استفاده از پرتوهای رادیو اکتیو هیچ گونه خطر و عوارضی به همراه ندارد.
• تجربه مقداری درد و ناراحتی ناحیه مقعد تا چند روز پس از انجام سونوگرافی پروستات مقعدی یا رکتال کاملاً طبیعی است و برای تسکین آن می توانید از داروهای مسکن رایج در داروخانه ها مانند استامینوفن و ایبوپروفن استفاده کنید.

نسخه اصلی مطلب تشخیص بزرگی پروستات یا سونوگرافی را در سایت دکتر غلامرضا سیف بخوانید.

---